ساعتشماری برای انتخاب رییسجمهور آیندهی امریکا، شروع شده است. امروز انتخابات ریاستجمهوری در سراسر امریکا برگزار میشود؛ انتخاباتی که یکی از جنجالیترین و سرنوشتسازترین انتخابات در طی صد سال گذشته در امریکا است. این انتخابات برای کشورهای متحد و مخالف امریکا، از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای افغانستان که یکی از متحدان امریکا است، فرقی نمیکند که چه کسی رییسجمهور میشود. دیدگاه جو بایدن و دونالد ترامپ در مورد خروج سربازان امریکایی از طولانیترین جنگ امریکا، یکسان است. دونالد ترامپ وعده داده است که تا جشن کریسمس، همه سربازانش را از افغانستان بیرون میکند. جو بایدن در مورد جنگ افغانستان دیدگاه مشابه دارد و بر تمرکز ارتش امریکا در جنگ با القاعده و گروه داعش تاکید دارد.
بایدن با شعار «امریکا برمیگردد»، مخالف شعار دونالد ترامپ «اول امریکا»، در عرصهی سیاستهای خارجی امریکا، وارد کارزار انتخاباتی ریاستجمهوری شد.
دونالد ترامپ، در آخرین سالهای ریاستجمهوری اش با گروه طالبان وارد مذاکره شد و پس هژده ماه تلاش در ۲۹ فبروری ۲۰۱۹ با این گروه توافقنامهی صلح امضا کرد.
جو بایدن در زمانی که معاون بارک اوباما -رییسجمهور پیشین امریکا- بود، بارها از صلح با گروه طالبان سخن گفته بود.
او در سال ۲۰۰۹، در جمع نمایندگان ناتو گفته بود: «مذاکره با میانهروهای طالبان، تاکتیکی است که ارزش بهکارگرفتهشدن را دارد.»
بیرون از افغانستان اما اوضاع متفاوت است. ایران همسایهی افغانستان، انتخابات امریکا را لحظهبهلحظه دنبال میکند و برای شان خیلی مهم است که چه کسی وارد کاخ سفید میشود.
در ایران دو گروه، نظارهگر انتخابات امریکا است؛ گروهی که مخالف «جمهوری اسلامی» است و گروهی که از حکومت دفاع میکند.
گروه اول که در این اواخر از آنها، به عنوان «براندازها» یاد میشود، بیشتر دوست دارند کسی رییسجمهور امریکا شود که جمهوری اسلامی را تضعیف کند.
گروه دوم، نمیخواهد کسی رییسجمهور امریکا شود که فشارها را بر این کشور زیاد کند و تحریمها علیه این کشور، همچنان ادامه داشته باشد.
ترامپ در زمان ریاستجمهوری اش، روش تهاجمی را علیه ایران در پیش گرفت؛ بیرونشدن از توافق هستهای «برجام» و کشتن قاسم سلیمانی نیز در درون همین استراتیژی معنا پیدا میٌکند.
جو بایدن در یکی از یادداشتهایش، نوشته که فعالیتهای بیثباتکننده را علیه این کشور در پیش نمیگیرد.
در کل، انتخابات ۲۰۲۰ ریاستجمهوری امریکا، برای کشورهای خاور میانه مهم است. ترامپ در ماههای اخیر، تلاش کرد تا کشورهای عربی را با اسراییل آشتی دهد و روابط این کشورها را عادی کند. بحرین، امارات متحدهی عربی با پادرمیانی دونالد ترامپ، با اسراییل توافقنامهی دیپلماتیک امضا کردند.
این که ۲۰ جنوری ۲۰۲۱ در کاخ سفید، چه کسی سوگند میخورد، تا ساعت دیگر یا هم شاید تا روزها یا هفتههای دیگر مشخص خواهد شد.
انتخاب رییسجمهور در امریکا، مراحل پیچیدهای دارد که با دانستن چند واژهی کلیدی در انتخابات امریکا، میتوانیم روند انتخابات امریکا درک کنیم.
کالج الکترال یا مجمع گزیندگان
در امریکا، رییسجمهور با رای مستقیم مردم انتخاب نمیشود؛ بلکه بر اساس رای کالج الکترال انتخاب میشود.
هر ایالت در امریکا، با توجه به نفوس آن ایالت، تعداد رای کالج الکترال دارد. رایدهندگان در روز رایدهی یا هم موقع رایدادن، در کنار این که رییسجمهور را انتخاب میکنند، کالج الکترالها را هم برمیگزینند. کالج الکترالها کسی را که بیشتر مردم آن ایالت، به حیث رییسجمهور برگزیده، انتخاب میکنند.
در مجمع ۵۳۸ رای کالج الکترال وجود دارند که نامزدان برای رییسجمهورشدن به ۲۷۰ رای کالج الکترال نیاز دارند.
رای پستی
در امریکا، دو روش برای رایدادن وجود دارد؛ رای از طریق پست و رای به گونهی حضوری.
در انتخابات امریکا، مردم میتوانند پیش از روز برگزاری انتخابات هم به گونهی حضوری و هم از طریق پست رای بدهند؛ اما در شماری از ایالتها، رای از طریق پست ممکن نیست.
دیوان عالی
اگر نتیجهی انتخابات پس از شمارش آرای کالج الکترال مشخص نشود، دیوان عالی تصمیم میگیرد که چهکسی رییسجمهور امریکا شود.
دیوان عالی، عالیترین نهاد قضایی امریکا است که متشکل از ۹ قاضی است و مرجع تفسیر قانون اساسی امریکا شناخته میشود.
جمهوریخواهها
یکی از حزبهای بزرگ و قدیمی در امریکا است که مالیات کمتر، مالکیت اسلحه و محدویت مهاجرت از برجستهترین برنامههای این حزب است. جورج بوش، رونالد ریگان، ریچارد نیکسون و دونالد ترامپ به این حزب تعلق دارند. در این دور انتخابات ریاستجمهوری امریکا، دونالد ترامپ، از این حزب وارد رقابت انتخاباتی شده است.
دموکراتها
این حزب، یکی از قدیمیترین حزبهای جهان و امریکا به حساب میرود. نقش بیشتر دولت در زندگی مردم، بیمهی درمانی، از برنامههای بزرگ این حزب است.
جان اف کندی، بارک اوباما، بیل کلینتون، جو بایدن از اعضای این حزب استند.
جو بایدن، اینبار بخت خود را به خاطر ریاستجمهوری امریکا آزموده و از این حزب وارد رقابت انتخاباتی ریاستجمهوری شده است.
حالا که واژههای کلیدی را در بارهی انتخابات امریکا دانستیم، میتوانیم تا حدی پیشبینی کنیم که چه کسی رییسجمهور آیندهی امریکا خواهد بود.
بر اساس نظرسنجیهای انجام شده، در رویترز، آر ام جی ریسرچ، فاکس نیوز، نیویورک تایمز، دانشگاه مونموث، دانشگاه فلوریدا اتلانتیک و چندین مرجع معتبر دیگر، تا پایان روز دو شنبه(۱۲ عقرب)، جو بایدن نامزد حزب دموکرات، نسبت به دونالد ترامپ، پیشتاز است.
در ایالت متحدهی امریکا، ایالتها نقش بزرگی را به خاطر پیروزی نامزدان بازی میکند. در این میان، ایالتهایی هستند که به طور سنتی یا به حزب دموکرات رای میدهند یا هم به حزب جمهوریخواه؛ اما ایالتهایی هستند که از آنها به عنوان «ایالتهای چرخشی» یاد میشود؛ ایالتهایی که نقش کلیدی در نتیجهی انتخابات امریکا بازی میکنند.
در جدول زیر ایالتهای چرخشی را با تعداد رای الکترال آنها و درصدی پیروزی جو بایدن و ترامپ، در نظرسنجیها آمده است.
با این حساب، جو بایدن در نظرسنجیها پیشتاز است و بخت بلندی برای پیروزی در انتخابات امریکا دارد؛ اما از یاد نبریم که بنا بر همین محاسبه، چهار سال پیش، هیلای کلنیتون برنده بود و ۳ میلیون رای مردمی بیشتر از دونالد ترامپ به دست آورده بود؛ اما دونالد ترامپ با بهدستآوردن تعداد رای بیشتر کالج الکترالها، رییسجمهور امریکا شد و شگفتی آفرید.
حالا که جو بایدن در نظر سنجیها محبوبیت بیشتری دارد و بخت بیشتری نسبت به ترامپ؛ چه چیزیهایی میتواند نتیجه را برعکس کند و شگفتی بیافریند؛ شگفتیای که در انتخابات ۲۰۱۶ اتفاق افتاد.
جو بایدن در کنار این که در نظرسنجیها پیشتاز است، چند نقطهی قوت دیگر هم دارد که بر پیروزی او نقش بازی میکند.
اولین نقطهی قوت او، حمایت بارک اوباما -رییسجمهور پیشین ایالات متحده- است. بارک اوباما از محبوبیت زیادی در امریکا برخوردار است و بودن او در کنار بایدن و اشتراک در کارزارهای انتخاباتی او، میتواند تا حد زیادی به پیروزی بایدن کمک کند.
دومین نقطهی قوت او، معاون او کاملا هریس است. این زن سیاهپوست هندیتبار، تا هنوز در کارزار انتخاباتی و مناظرهی تلویزیونی با مایک پنس، معاون ترامپ، خوب ظاهر شده و قناعت رایدهندگان را حاصل کرده است.
از سوی دیگر، بیشتر از ۵۳ درصد واجدین رایدهی در انتخابات ۲۰۲۰ امریکا، زنان استند و در ۴۰ سال گذشتهی انتخابات ریاستجمهوری، زنان نسبت به مردان، بیشتر اشتراک کرده اند.
طبق نظرسنجیهای انجام شده، زنان جو بایدن را بیشتر از دونالد ترامپ، میپسندند و او را برای ریاستجمهوری آیندهی امریکا انتخاب کرده اند.
نقطهی قوت سوم جو بایدن، همهگیری ویروس کرونا است. دونالد ترامپ، در آخرین سال ریاستجمهوری اش با مهمان ناخواستهای روبهرو شد. ویروس کرونا به سرعت در امریکا رشد کرد و جان بیشتر از دوصد هزار نفر را در این کشور گرفته است.
دونالد ترامپ، در اوایل شیوع ویروس کرونا، این ویروس را به تمسخر گرفت و در برابر آن، بیتوجهی نشان داد.
اخیرا، تحقیقات پژوهشگران دانشگاه استنفورد، نشان میدهد که بیش از ۷۰۰ نفر در گردهمآییهای کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ، به خاطر مبتلاشدن به ویروس کرونا، جان باخته اند. در گردهمآییهای جو بایدن اما، اشتراککنندگان بیشتر با موترهای شان میآمدند و ماسک میپوشیدند.
نقطهی قوت دیگر او، رای پستی است. تا اکنون در امریکا، بیش از ۹۳ میلیون نفر رای داده اند که بیش از ۵۵ میلیون رای آن، از طریق پست بوده است. دونالد ترامپ، بارها از رای پستی شکایت کرده و گفته است، رای پستی زمینهی تقلب را در انتخابات این دور فراهم میکند. بایدن تا هنوز در بارهی رای پستی سخنی نگفته است.
با این پیشفرضها، دونالد ترامپ، چه راههایی برای پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ دارد؟
در اینجا، به چند رخداد و پیشبینی اشاره میکنم که میتواند منجر به پیروزی دونالد ترامپ شود.
صدور مجوز واکسین ویروس کرونا
ترامپ، پیش از این گفته بود؛ احتمال دارد که مجوز واکسین ویروس کرونا را پیش از سوم نوامبر، صادر خواهد کرد. چندین شرکت تولیدکنندهی واکسین در امریکا، منتظر مجوز استند. تا هنوز که ترامپ، مجوز واکسین را صادر نکرده است.
افشای اسنادی علیه دموکراتها مبنی بر دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶
ترامپ، بارها از تحقیقاتی در بارهی عدم دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ سخن گفته است.
افشای این اسناد، میتواند رایدهندگان را به سوی ترامپ متمایل کند. این در حالی است که ترامپ در چهار سال گذشته، بارها از سوی دموکراتها متهم به تبانی با مسکو شده است.
احتمال انتشار ایملهای هیلاری کلینتون
یکی از امیدهای جمهوریخواهان برای پیروزی دونالد ترامپ، انتشار ایملهای کلینتون از سوی وزارت خارجهی امریکا است.
کلینتون، برای بسیاری از امریکاییها تنها رقیب سیاسی ترامپ محسوب نمیشود؛ بلکه یک چهرهی منفور است. افشاگری علیه او، میتواند برای نامزد دموکراتها ضربه بزند.
هیلاری کلینتون، در زمانیکه وزیر خارجهی امریکا بود، به جای این که از ایملهای رسمی در وزارت خارجه استفاده کند، از ایمل شخصی با مقامهای رسمی ارتباط برقرار کرده بود.
این ایملها در انتخابات ۲۰۱۶ امریکا هم برای کلینتون دردسرساز شد.
اگر ترامپ چند ساعت پیش از پایان روز انتخابات، دست به این کارها بزند، میتواند رای تعداد زیادی از شهروندان امریکا را به سوی خود جلب کند؛ هرچند که تا هنوز شمار زیادی از امریکاییها در انتخابات امسال، پیش از روز برگزاری رای داده اند.
دیوان عالی
اگر نتیجهی انتخابات پس از شمارش آرای کالج الکترالها مشخص نشود، کار به دیوان عالی کشیده خواهد شد.
دونالد ترامپ، در دیوان عالی طرفداران زیادی دارد.
اخیرا، قاضی پیشنهادی ترامپ به دیوان عالی، از سوی سنا رای گرفت و به دیوان عالی راه یافت.
تکرار تاریخ
تا هنوز در بسیاری از انتخابات امریکا، یک رییسجمهور برای دو دور به حیث رییسجمهور انتخاب شده است. بسیاری از تحلیلگران به این باور است که این تکرار، در این دور انتخابات امریکا هم میتواند اتفاق بیفتد. تنها در انتخابات ۱۹۹۲ ریاستجمهوری امریکا بود که جورج واکر بوش، برای یک دور کرسی ریاستجمهوری امریکا را به عهده داشت و در انتخابات سال ۱۹۹۲، جای خود را به بیل کلینتون داد.
اینها همه رخدادهایی بود که میتواند ورق را برعکس کند و دونالد ترامپ را پیروز انتخابات؛ در غیر آن، جو بایدن در نظرسنجیها پیشتاز است.
