منبع: History.com
برگردان: ابوبکر صدیق
همهساله در چهاردهم فبروری از ولنتاین یا روز عشاق در امریکا و بیشتر کشورهای جهان تجلیل میشود. در این روز تحفههایی مانند شیرینی، گل و … میان «عاشق و معشوق» ردوبدل میشود.
سرآغاز این پدیده چیست و این فرهنگ از کجا آمده است؟
برای دریافت اطلاعات در مورد روز عاشقان یا ولنتاین سری زدم به نوشتههای روم قدیم و کارتهای تبریکیای که برای ملکه انگلیس نگاشته شده است.
در برخی منابع ذکر شده که داستان ولنتاین یا روز عاشقان، بیشتر غمانگیز است. همه میدانیم که در فبروری از یک روز یا داستان عاشقانه تجلیل میشود و این روز ولنتاین است که در متون نصرانی عیسایی و رومیهای قدیمی به آن اشاره شده است.
اما ولنتاین کیست و چگونه این داستان به او مرتبط است؟
در یک داستان ذکر شده که یک کشیش کاتولیک – یکی از مذاهب سهگانه نصرانی – که کشته شده، لقب مقدس ولنتاین (Valentine) یا ولنتایناز (Valentinus) برایش دادهاند.
در برخی افسانههای دیگر نیز آمده است: ولنتاین یک روحانی مجرد بوده که در قرن سوم در روم خدمت میکرد. زمانی که امپراتور گلادیاتور دوم، تصمیم به ساختن یک قشون منظم از مردان مجرد گرفت، ولنتاین بدون در نظر گرفتن فرمان امپراتور با معشوقه جوانش ازدواج کرد و فرمان گلادیاتور را نادیده گرفت و زندگی مخفیانهای را با معشوقه آغاز کرد. زمانی که راز ولنتاین آشکار شد، گلادیاتور دستور اعدام او را صادر کرد. آن دو-ولنتاین و معشوقهاش- در مقابل دربار امپراتور به دار آویخته شدند و از آن سبب این روز به نام آنها یاد میشود.
در یک داستان دیگر روایت شده؛ ولنتاین به دلیل تلاش و کمک به زندانیهای مسیحی در زندانی که مورد تنبیه و شکنجه قرار میگرفتهاند، کشته شده است.
در افسانهی دیگری روایت شده است؛ یک عاشق به دلیل اینکه معشوقهاش در زندان بود خود را زندانی ساخت تا معشوق را ببیند؛ البته ادعا شده که این عاشق پیش از مردنش در یک نامهای به نام «از طرف ولنتاین خودت» به معشوقهاش در چنین روزی نامه نگاشته بود و این عرف تا امروز به نام ولنتاین ادامه یافته است.
با اینهمه، اصل ماجرای ولنتاین تا هنوز روشن نیست. بیشتر داستان مربوط به شخصی به نام ولنتاین است که در تمامی روایات، غمانگیز، دلخراش و از همه مهمتر رمانتیک است. با تمام قیدوبندهای قرون وسطایی، البته جای سپاسگزاری از نیکنامی ولنتاین است. این روز جایگاه ویژهای در فرانسه و انگلیس دارد.
سرآغاز ولنتاین و فسیتوال الهه پرستی در فبروری
در حالی که برخیها اعتقاد دارند؛ تجلیل از ولنتاین در میانه ماه فبروری به دلیل گرامی داشت از کشته شدن ولنتاین است؛ اما این احتمال نیز میرود که ولنتاین در سال ۲۷۰ میلادی به قتل رسیده است. برخی دیگر ادعا دارند که یک کشیش عیسوی که تلاش میکرد تا در میانه ماه فبروری در یک روز مذهبی از الهه پرستان، لاپرکالیا یک روحانی این آیین را به نصرانیت دعوت کرد؛ به همین دلیل این روز به ولنتاین مسما شده است. این روز مذهبی در ۱۵ فبروری به روز الهه اختصاص داده شده بود.
روند برگزاری این تجلیل مذهبی به دستور روحانی رومی که در مقامی که روملوس و روموس گفته میشد، در آنجا توسط حیوان مادهگرگ شیر داده شد. روحانی یک بز برای ازدیاد برکت قربانی میکرد و یک سگ را برای تطهیر میکشت.
سپس بز را خونآلوده داخل در چاله میانداختند و بعداً دوشیزههای رومی آن را لمس کرده بیرون میشدند و در مکان خاصی قرار میگرفتند و نامهای خود را تغییر میدادند و توسط عاشقان خود شناسایی میشدند و درنهایت ازدواج میکردند.
ولنتاین، یک روز عاشقانه
لاپرکالیا به دلیل اینکه عیسوی شد، نجات یافت؛ اما عمیقاً عیسوی نبود. در پایان قرن پنجم، زمانی پاپ جلاسوز (Pope Gelasius) ۱۴ فبروری را به نام ولنتاین نام نهاد، این روز با عشق گره خورد. این دیدگاه بیشتر در انگلیس و فرانسه تقویت یافته است که میانهی ماه فبروری یک داستان خاص عاشقانه و عاطفی دارد. جیفری چیسر، شاعر انگلیسی اولین شعر خود را به مناسبت ولنتاین در ۱۹۷۵ تحت عنوان پارلمان شیطان نگاشته است
فرهنگ ولنتاین به گذشته دور قرون وسطا برمیگردد و نوشتهها در مورد ولنتاین تا ۱۴۰۰ میلادی آشکار نشده بود. بیشتر داشتهها و خاطرات از شعر چارلز (Duke of Orleans) ۱۴۱۵ میلادی است که برای همسرش زمانیکه در لندن زندانی بود نگاشته است. این نوع از احوالپرسی بخشی از فرهنگ لندن و کشور انگلیس است. پس چند سال، باور بر این شد که شاه هِنری پنجم به دستیارش جان لیگید دستور داده است تا شعری بهنام کاترین والیز بنویسید.
خدای عشق افسانهی یونان
افسانهی خدای عشق در ادبیات یونان در روز ولنتاین بهصورت کودکی برهنه نمود پیدا کرده است. زبانشناسی روم قدیم، خدای عشق کودک دوستداشتنیای است و همه برای ظاهر شدنش روزشماری میکردند. برخی میگویند که او پسر نایکس (Nyx) و ایربوز (Erebus) است و برخی دیگر باور داشتند که فرزند افرودیت (Aphrodite) و آیرز (Ares) است.
برخی هنوز باور دارند که خدای عشق، پسر آیرز (Aris) و زفیروز (Zephyruse) یا افرودیت (Aphrodite) زیوس (Zeus) که هردوی آنان پدر و پدربزرگش هستند.
به اساس شعرهای کهنه یونانی، ایروس خیلی زیبا و با عاطفه بود. به همین دلیل بعداً از او مجسمههای زیادی ساخته شد و کودکی بود که ولنتاین بهنامش مسما شد.
نحوهی احوالپرسی ولنتاین
در ادامه از ولنتاین یا روز عاشقان در امریکا، کانادا، مکسیکو، انگلستان، فرانسه و استرلیا از سدهی ۱۷ گرامیداشت شد.
در میانه قرن ۱۸ تجلیل از ولنتاین بهصورت عمومی در میان مردم صورت میگرفت، تحفههایی مانند دستنوشتههای خود را به دوستانشان تقدیم میکردند.
در ۱۹۰۰ این روند به کارتهای چاپی تغییر کرد؛ دادن یک کارت سرخ برای دوستان آسانترین روش برای بیان احساسات بود و فرستادن کارتهای پستی برای تبریکی به دوستان افزایش یافت.
در امریکا از ۱۷۰۰ – ۱۸۴۰ روند گرامیداشت از ولنتاین دستخوش تغییر شد. هالند اولین تولیدات خود را به مناسبت ولنتاین به فروش رساند. از آن پس، این کشور بهعنوان مادر ولنتاین شناخته میشود. کشور هالند، همهساله نزدیک به ۱۴۵ میلیون کارت در روزهای ولنتاین به فروش میرساند و دومین فرستنده کارتهای مناسبتی در جهان است.
