بحران کرونا در جهان، تا کنون ظاهرا بیسابقه بوده است؛ چهار ماه پس از شیوع این بیماری از ووهان چین، اکنون بیش از دو صد کشور جهان با آن دست و پنجه نرم میکند.
قیمت مواد بهداشتی در بیشتر کشورها افزایش یافته و در برخی از کشورها مواردی از جمله دستکش، ماسک و مایع ضدعفونیکننده پیدا نمیشود؛ در برخی از کشورها هم قیمت مواد اولیه، میوهها و سبزیجات، دو یا چند برابر شده است.
هر روزی که میگذرد، دامنهی شیوع این ویروس گستردهتر میشود و جهان را با همه امکانات امروزیاش، به چالش بیشتری میکشاند. جهانی که تا هنوز به دستآوردهای شگفتانگیزی دست یافته است؛ این طور مینماید که در مقابل یک ویروس میکروسکوپی زانو زده و ظاهرا هیچ یکی از دستآوردهای هیجانانگیزش، توان مقابله با این ویروس را ندارد.
سازمان صحی جهان که در سنگر اول مبارزه با کرونا قرار دارد، تا هنوز راهکاری جز توصیههای صحی و در خانهماندن نداشته است؛ این سازمان که باید تا هنوز دارویی برای درمان این بیماری کشف کرده بود، مردم را به خانه ماندن و داشتن رژیم غذایی مناسب و دارای ویتامینهای دی، سی و زینک توصیه میکند؛ ویتامینهایی که در هر چیزی موجود بوده اند، چند برابر قیمت آن را افزایش داده اند.
با این که محققان هنوز موفق به ساخت واکسن برای ویروس کرونا نشده اند؛ اما تا حال از داروهای گوناگونی در بخشهایی از جهان برای درمان این بیماری استفاده شده است؛ یکی از این داروها «هیدروکسی کلروکین» است که برای درمان ملاریا استفاده میشود. علاوه بر این دارو، از داروی ضد فشار خون نیز در برخی کشورها به صورت آزمایشی استفاده شده است. «ریمدزیویر» از داروهای دیگری است که در دانشگاه «مینه سوتا» تحت آزمایش برای افراد آلوده به ویروس کرونا قرار گرفته که تا حدی استفاده از این دارو موفقیتآمیز بوده است.
در پهلوی این داروها و قرنطین کردن شهرها در چین، بیشتر داکتران و افراد عادی این کشور با استفاده از رویکردهای سنتی به دنبال درمان این بیماری برآمده اند.
تانگ یینگ، مدیر یکی از بیمارستانها در استان هنان چین، در مقالهای نوشته است که چگونه با استفاده از داروهای ستنی، میشود از شر این ویروس در امان ماند؛ مانند افغانستان که برخی از مردم برای مبتلا نشدن به این ویروس، دست به دامن خاکشیر، چای سیاه و اسفند برده اند.
کارمندان بیمارستانی در هنان چین که ارتباط مستقم با بیماران ندارند؛ سوپ «زنجبیل» خشک را با «شیرین بیان» مصرف میکردند. داکترانی هم که در کلینیکهای تب کار میکردند، به خوردن «گویژی تانگ» پناه برده اند که یک فرمول سنتی چینی با «دارچین» است. همچنین نوع قارچ به نام «فولینگ» و گیاه «بایژو» که در طب سنتی چین استفاده میشود، برای بلند بردن مقاومت بدن در مقابل این بیماری مؤثر بوده است.
با این که رویکرد سنتی تانگ یینگ، با توصیههای دولت چین در بارهی علایم ویروس مطابقت دارد؛ اما به شکل بیشتر داروهایی که در چین استفاده میشود، داورهای کیماییای است که در غرب تولید شده است.
شیوههای درمانی برای افراد و شدت بیماری در بیماران فرق میکند. فرح قادری، افغانستانیتباری که از کارکنان صحی در ایران است، در بارهی شیوههای درمان افراد آلوده میگوید: «داروهای استفاده شده فقط برای خفیف کردن بیماری استفاده میشود که بیماران در سه گروه تحت درمان قرار میگیرند؛ اول بیماران مشکوک به کوید-۱۹ اند که تنگی نفس، تب شدید، سرفهی خشک، لرزه و سردرد دارند. از افراد مشکوک قبل از این که نمونه به «پی سی آر» فرستاده شود، «سیتی اسکن» از قفسهی سینه صورت میگیرد، تا تشخیص شود ریهها درگیر شده یا خیر.»
بیماران محتمل به گفتهی خانم قادری: «بیماری است در ۱۴ روز قبل به مکانهایی که این ویروس آنجا وجو داشته سفر کرده، با افرادی که مبتلا به این بیماری بوده اند در تماس شده یا هم دارای بیماری ریوی بوده است؛ و سوم افرادی استند که موجودیت ویروس در بدن آنها ثابت شده است. این افراد مبتلا در این کتگوری نیز به سه بخش تقسیم شده اند بیماران گروه «الف»، «ب» و «ج».
بیماران گروه «الف» بیمارانی استند که در حد درمان با داروهایی مانند «کورتیکوستروید» قرار دارند، شیمیدرمانی میشوند، سرطان دارند، پیوند عضو شده اند و یا هم از مبتلاهای ویروس ایدز اند.
در گروه «ب» بیماران اند بیماران اند که بیماریهای زمینهای دارند؛ مانند بیماریهای قلبیعروقی، فشار خون، دیابت، بادی مس اندکس یا «بی ام آی» بالای ۴۰ دارند.
گروه (ج) بیمارانی اند که هیچ مشکل زمینهای ندارند. رژیم داروییای که برای بیماران در ایران تجویز میشود، داروهایی مانند «سلتامویر، هایدروکسی کلروکین» است که «سلتامویر ۷۵میلیگرام» دوبار در روز به مدت پنج روز و «هایدروکسی کلروکین سلفات ۲۰۰ میلی گرام» دو بار در روز به مدت پنج روز استفاده میشود و در کنار این داروها «ایزوترومایسین» نیز به بیماران تجویز میشود.
برای بیمارانی که سابقهی سفر نداشته و با افراد آلوده درگیر نبوده اند؛ اگر مشکل ریوی داشته باشند «هایدروکسی کلروکین» تجویز میشود.
همچنان بیمارانی که در تماس با افراد آلوده بودند و درگیری ریوی و سابقهی مسافرت داشته باشند؛ پس از عکسبرداری، در کنار درمان حمایتی که استفاده از غذادرمانی است، دو بار در روز «هایدورکسی کلروکین ۲۰۰ میلیگرام» نیز تجویز میشود.
اما بیماران بستری در دو حالت قرار دارند؛ بیمارانی که شدت بیماری در آنها زیاد است و بیمارانی که در فاز مودریت است. تشخیص این بیماران بر اساس تعداد تنفس در دقیقه صورت میگیرد که بالاتر از ۲۰ و کمتر از ۳۰ و سچوریشن آکسیجن کمتر از ۹۲ اما بالاتر از ۸۵ است که بیمار در این حال در فاز مودریت است.
برای بیمارانی که در فاز سیویر استند، روز ۴۰۰ میلیگرام «کلروکین» تجویز میشود؛ به اضافهی انتی بیوتیک «ایزوترومایسین.»
در افغانستان اما تا هنوز حتا تشخیص به صورت درست صورت نمیگیرد. در حالی که در افغانستان شش آزمایشگاه ویروس کرونا وجود دارد، شفاخانههای خصوصی دست به تشخیص این ویرس میزنند که خطر بزرگی را به دنبال دارد؛ از جمله شفاخانهی امیری در کابل که پس از مبتلا شدن ۶٫۲۵ درصد از کارماندانش به ویروس کرونا، از سوی وزارت صحت عامه تعطیل شد.
بنا بر سایر مشکلاتی که در آزمایشگاه کوید-۱۹ در هرات وجود دارد، تا ۲۴ ساعت هیچ آماری از مبتلایان به این بیماری داده نمیشود. این در حالی است که در افغانستان، مردم مبتلا شدن به این ویروس را ننگ دانسته و از بستری شدن هراس دارند.
بنا بر تشخیص دیرهنگام این ویروس در افغانستان، برخی که نمونههای آنها برای تشخیص به مراکز فرستاده میشود، به دلیل دیر رسیدن نتیجه، دست به خودکشی زده اند که در مواردی هم اصلا مبتلا نبوده اند.
آقای جلیل، ریس بیمارستانهای مرکز میگوید: «دستهبندی و یا شناسایی مریضان انتان حاد شدید سیستم تنفسی، اقدامات در جهت کنترل و وقایهی انتان، اهتمامات حمایهای مقدم، تداوی مریضان شدید تنفسی و اهتمامات شاک، از داروهای هایدروکسی کلروکین و داروهای ضد ویروسی برای کاهش بیماری استفاده میشود.»
با شیوع فراگیر ویروس کرونا در جهان، صنعتیترین ممالک جهان با کمبود مواد بهداشتی و بستر برای بیماران مواجه اند؛ اما در اففغانستان اگر این بیماری فراتر برود، فاجعهی انسانی رخ خواهد داد.
یادداشت:
داروهای یادشده در این گزارش بابت آگهی یاد شده و نباید بدون مشورهی داکتر استفاده شود؛ چون این داروها نظر به شدت، مدت و زمینهی بیماریهای دیگر تجویز میشود.
