هر چه خانواده‌ها آگاهی و درک بهتری از دوره‌ی نوجوانی و چالش‌های آن داشته باشند، بهتر می‌توانند بستر مناسب را برای شکل‌گیری شخصیتی قوی و سازنده در نوجوان خود فراهم کنند. تغییرات هورمونی، جسمانی و بروز تفکر انتزاعی در دوره‌ی نوجوانی، چالش‌هایی را به همراه خواهد داشت. در ادامه، برخی از چالش‌های مهمی که نوجوانان با آن روبه‌رو استند را بررسی می‌کنیم.
نوجوانی با بلوغ و پایان دوران بی‌دغدغه‌ی کودکی همراه است. در این مرحله‌ی حساس زندگی، فرد با چالش‌های جدیدی روبه‌رو می‌شود.
بین استقلال و وابستگی
نوجوانی دوره‌ای است که فرد از دوره‌ی کودکی خارج می‌شود و با نقش‌ها و مسؤولیت‌های جدید در خانواده و جامعه روبه‌رو می‌شود. در واقع فرد در دوره‌ی نوجوانی از وابستگی کودکانه به سمت استقلال حرکت می‌کند. نوجوانان می‌خواهند در محیط خانواده و مکتب استقلال بیشتری داشته باشند؛ خود شان برای خود شان تصمیم بگیرند و زیر سلطه‌ی دیگران نباشند. این خواسته در نوجوان و عدم پذیرش این واقعیت توسط والدین، منجر به ایجاد یک دوگانگی می‌شود.
انتظارات والدین از نوجوان باید متناسب با توانایی‌های او باشد؛ داشتن توقعات بیش از اندازه به دلیل عدم آمادگی، استرس شدیدی در او ایجاد خواهد کرد. در مقابل، خانواده نباید به نوجوان خود به چشم یک بچه نگاه کند؛ بلکه باید شرایط مسؤولیت‌پذیری و استقلال بیشتری را برای او مهیا سازد.
طغیان علیه مراجع قدرت
برخلاف تصور غالب، نوجوانان صرفا به دلیل مخالفت با والدین خود یا بزرگ‌سالان دست به طغیان یا سرکشی نمی‌زنند؛ در واقع نوجوانان نمی‌خواهند با تمام قوانین آن‌ها مخالفت کنند. بلکه خواهان انتخاب شخصی در مسائلی استند که قبلا در حوزه‌ی کنترل والدین بوده است. تمایل نوجوان برای مستقل شدن و عدم کنترل توسط والدین و پافشاری آن‌ها برای اعمال کنترل، به درگیری‌هایی بین آن‌ها منجر می شود. خانواده‌ها با محدودیت زیاد و اعمال مقررات سخت و خشک، باعث ایجاد فاصله بین نوجوان و خانواده می‌شوند. در واقع دوره‌ی نوجوانی با فاصله‌ی عاطفی بین فرزند و والدین همراه است و معمولا اختلافات شدت می‌گیرد. ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا نوجوان و خانواده‌اش به حالت تعادل برسند.
بحران هویت
دوره‌ی نوجوانی یکی از مراحل مهم در رشد شخصیت است. یکی از چالش‌های مهمی که نوجوان با آن روبه‌رو می‌شود، مسأله‌ی هویت فردی است. هویت، دست‌آورد مهم دوره‌ی نوجوانی است. سوال‌های زیادی در باره‌ی مفهوم زندگی در ذهن او شکل می‌گیرد؛ سوال‌هایی مانند «من کیستم، حالا کجا قرار دارم، به کجا می‌خواهم بروم، چه مسیری را می‌خواهم در زندگی طی کنم؟ هدف من در آینده چیست؟»
چگونگی ارضای نیازهای جنسی
تعییرات بیولوژیکی و افزایش هورمون‌ها در سن بلوغ، می‌تواند بر روی رفتار فرد به طور مستقیم تأثیر بگذارد و باعث افزایش تمایلات و همچنین فعالیت‌های جنسی در آن شود. با آموزش‌های صحیح در این زمینه، می‌توان آسیب‌های احتمالی ناشی از روابط جنسی را کاهش داد.
ترس از آینده
ورود به نوجوانی و پیدایش نیازهای جدید در فرد و میل به مستقل شدن، نگرانی در مورد آینده را در او افزایش می‌دهد. در واقع نوجوان باید هدف و مسیر زندگی خود را در آینده تعیین کند. داشتن تحصیلات دانشگاهی، چگونگی تأمین اقتصادی و تشکیل خانواده از جمله مسائلی است که برای نوجوانان می‌تواند مبهم باشد.
پیروی از هم‌سالان
در این دوره دوستی‌ها در گروه هم‌سالان شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد و پیروی از هم‌سالان در اوایل و اواسط نوجوانی افزایش می‌یابد. پیروی از دوستان در حدود چهارده‌سالگی به بیشترین حد خود می‌رسد؛ در واقع بیشترین آسیب‌پذیری از فشار هم‌سالان در این دوره است که می‌تواند به رفتارهای ضد اجتماعی‌ای مانند دزدی؛ مصرف مواد مخدر، تجاوز جنسی و … منجر شود.
داشتن استقلال مالی
یکی از روش‌های ارضای حس استقلال‌‌طلبی نوجوانان، دادن استقلال مالی به آنان است تا حدی که بتوانند برخی از نیازهای خود را رفع کنند. برای مثال به جای دادن پول جیب‌خرجی به صورت روزانه، مقدار پولی را برای مدت طولانی‌تر مثلا هفتگی یا ماهانه تعیین کنید.
