نویسنده: زهرا اکبری
وقتی قرار باشد بیرون از محیط خانواده قرار گرفته و در جامعه نقشی را بر عهده بگیریم، بدون شک برای ایفای نقش‌مان نیاز مبرم داریم که روابط اجتماعی خود را تقویت کنیم. خالیگاهی‌که متأسفانه در روابط اجتماعی جامعه‌ی افغانستان به خوبی ملموس است و این ضعف در روابط اجتماعی سبب شده است که ما از این بابت دارای روابط اجتماعی شکننده در جامعه باشیم.
برخورداری از مهارت‌های اجتماعی مناسب به افراد کمک می‌کند تا در روابط خود اضطراب و نگرانی کم‌تری را تجربه کنند و هم‌چنین عملکرد بهتری در این ارتباطات داشته باشند. مهارت‌های اجتماعی بالا موجب شکل‌گیری شبکه‌ی حمایت اجتماعی مناسب در اطراف شما خواهد شد. به مدد حمایت شبکه اجتماعی وقتی‌که با چالشی مواجه شدید، قدرت سازگاری بیشتری با شرایط را خواهید داشت.
فقدان مهارت‌های اجتماعی مناسب در قدم اول باعث می‌شود که شما از برقراری ارتباطات اجتماعی اجتناب کنید و کم‌تر برای آن پیش‌قدم شوید. در نتیجه با پیامدهای زیر مواجه خواهید شد.
· از دست رفتن فرصت‌های مناسب در زندگی برای ایجاد روابط مطمئن و سازنده با دیگران
· از دست رفتن فرصت‌های مناسب برای پرورش مهارت‌های ارتباطی (این مهارت‌ها فرصت شما را برای داشتن روابط موفق افزایش می‌دهند.)
· اجتناب از برقراری ارتباطات اجتماعی منجر به این خواهد شد که هنگام قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی مدیریت آن‌ها برای شما سخت شود و به مرور اعتماد به نفس خود را در این زمینه از دست دهید.
· ارتباطات اجتماعی مناسب بستری غنی برای رشد اجتماعی افراد محسوب می‌شود. کمبود این روابط در زندگی می‌تواند در روند رشد اجتماعی افراد اختلال ایجاد کند.
برای این‌که بتوانید از طریق راهکارهای ساده، روابط اجتماعی خود را تقویت کنید، به مواردی اشاره خواهم داشت که می‌تواند مؤثر باشد.
اصول سوال پرسیدن را مراعات کنیم
نحوه سوال پرسیدن در شکل‌گیری و ادامه یک ارتباط نقش بسزایی ایفا می‌کند. ممکن است برای شکل دادن ارتباط با یک فرد شروع به پرسیدن سوال‌هایی از او بکنید. اگر این سوال‌ها را به شیوه مناسبی بپرسید فرد مقابل‌تان نیز با اشتیاق بیشتری واکنش نشان خواهد داد.
استفاده از سوال‌های باز، یعنی سوال‌هایی که مخاطب برای پاسخ‌گویی به آن‌ها محدود به جواب‌های خاصی نیست. برای مثال پرسیدن سوال‌هایی که تنها با بلی یا خیر می‌توان به آن‌ها پاسخ داد، سوال‌های بسته، محسوب می‌شوند که برای بسط و گسترش یک رابطه مناسب نیستند.
به هدف‌های دست یافتنی‌تر فکر کنید
بهبود روابط اجتماعی یک هدف کلی محسوب می‌شود. برای آن‌که بتوانید به این هدف دست پیدا کنید لازم است این هدف را به هدف‌های عینی و کوچک‌تری تقسیم کنید تا دست‌یابی به آن برای شما آسان‌تر شود.
برای مثال ممکن است برقراری روابط مناسب با همکاران یک هدف کوچک در مسیر رسیدن به مهارت‌های اجتماعی برای شما محسوب شود. با مشخص کردن هدف‌های کوچک‌تر و اولویت‌بندی بین آن‌ها راحت‌تر می‌توانید برای بهبود روابط اجتماعی خود برنامه‌ریزی کنید.
به حرکات بدن تان توجه کنید
در ارتباطات اجتماعی، زبان بدن و پیام‌های غیرکلامی که شما توسط اندام‌های تان آن‌ها را به دیگران منتقل می‌کنید، نقش مهمی در موفقیت‌تان ایفا می‌کند. به همین خاطر لازم است که بیشتر به نوع زبان بدن تان توجه کنید تا ببینید، به طور ناخودآگاه در حال رساندن چه پیامی به اطرافیان خود هستید.
زبان بدن مناسب، به صورتی است که افراد در آن ارتباط چشمی مناسبی با دیگران برقرار می‌کنند، وضعیت بدنی‌شان به‌گونه‌ای است که آرام به نظر می‌رسند و بیانات چهره‌ای آن‌ها نشان دهنده‌ی این است که در ارتباطات خود مشتاق هستند.
از افکار منفی دوری کنید
روانشناسان، در درمان شناخت رفتاری معتقدند که افکار، هسته اصلی واکنش‌ها و احساسات ما به موقعیت‌های مختلف را تشکیل می‌دهند. اگر شما دائماً در روابط اجتماعی خود افکار منفی را تجربه کنید باعث می‌شود که با اعتماد به نفس پایین‌تری در این زمینه عمل کنید.
برای مثال اگر با افکاری نظیر «من همیشه بد عمل می‌کنم و باعث شرمندگی می‌شوم» درگیر هستید، بر عملکردتان نیز تاثیر منفی گذاشته و آن را تضعیف خواهد کرد. در نتیجه لازم است که شما آن‌ها را شناسایی کنید و ببینید که می‌توانید چه افکاری را جایگزین آن‌ها نمایید.
حواس تان به وضعیت روانی تان باشد
با وجود تلاش‌هایی که برخی افراد جهت بهبود روابط اجتماعی‌شان می‌کنند، باز هم موفقیت چندانی کسب نمی‌کنند. حتی برخی دیگر با مشکلات جدی‌تری مواجه می‌شوند. برای مثال اختلال فوبیای اجتماعی یکی از مشکلات رایجی است که به مهارت‌های اجتماعی افراد آسیب می‌زند و برای بهبود به درمان‌های تخصصی نیاز دارد.
