نویسنده: رایان فولی
مترجم: اسدالله جعفری (پژمان)
روزنامه کریستینپست: ۲۱ جولای؛ ۲۰۲۲
واشنگتن دیسی؛ عذرا جعفری، شهردار پیشین شهر نیلی در ولایت دایکندی افغانستان، از دولت ایالات متحده امریکا خواسته است که آزارواذیت و شکنجهشدن مردم هزاره از سوی طالبان را به عنوان نسلکشی به رسمیت بشناسد. عذرا؛ زنی که به عنوان نخستین شهردار زن در افغانستان خدمت کرده است، اکنون از دولت امریکا میخواهد تا با نزدیکشدن به اولین سالگرد خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، روشها و رفتارهای طالبان با مردم هزاره را به عنوان نسلکشی به رسمیت بشناسد.
خانم عذرا جعفری که یک دوره را به عنوان شهردار نیلی، در ولایت دایکندی در مرکز افغانستان کار کرده، یکی از چندین سخنرانی بود که در اواخر ماه گذشته در «اجلاس سالانه بینالمللی آزادی مذهب» در شهر واشنگتن دیسی سخنرانی کرد.
جعفری در سال ۲۰۰۸ میلادی به عنوان اولین شهردار زن در افغانستان منصوب شد و تا سال ۲۰۱۴ میلادی این سمت را به عهده داشت. اکنون، او به یکی از مدافعان سرسخت حقوق زنان و منتقد سرسخت فروپاشی دولت به دست طالبان از زمان خروج نظامیان ایالات متحده مریکا از افغانستان در سال گذشتهی میلادی تبدیل شده است. عذرا در مصاحبهی اختصاصی با روزنامه کریستینپست نگرانیهایش را در مورد آزادی مذهبی در افغانستان و تهدیدات علیه زنان، اقلیتهای قومی و مذهبی در این کشور مطرح کرده است.
بانو جعفری، گفت که نزدیک به یک سال پس از تسلط گروه طالبان بر افغانستان، وضعیت در این کشور برای زنان و به ویژه برای مردم هزاره که خودش نیز از همین قوم است، تیره و تار شده. هزارهها یک گروه قومی و عمدتاً از شیعههای مسلمان با بیش از ۳٫۵ میلیون نفوس در افغانستان استند که اکثراً در ولایتهای مرکزی افغانستان زندگی میکنند. این گروه قومی مدتها است که در معرض خشونت، بدرفتاری، تهدید و کشتار توسط طالبان، حاکمان دولتی و دیگر گروههای شبهنظامی بوده است.
به باور برخی از ناظران بر وضعیت؛ هزارهها از لحاظ تاریخی بیشترین تبعیض را در افغانستان متحمل شدهاند.
او گفت، در حالی که خشونتها علیه اقلیتهای قومی در سالیان گذشته شدت گرفته، اکنون «گروه طالبان در تلاش است که خدمات انترنت را در نقاط از افغانستان ممنوع و یا هم قطع کنند» تا از پوشش رویدادها توسط خبرنگاران و روزنامهنگاران جلوگیری شود. جعفری، تصریح کرد که گروه طالبان در یک کارزار عمدی برای «کشتن و آوارهکردن» مردم هزاره و گروههای قومی از خانههای شان اقدام کردهاند که این اقدام طالبان اخیراً منجر به آوارهشدن بیش از ۱۴۰۰ خانواده در افغانستان شده است.
در سال گذشته نیز، گزارشهایی مبنی بر کشتار مردم هزاره از جمله قتل ۱۳ نفر از قوم هزاره در ولایت دایکندی در مرکز افغانستان منتشر شد. گزارشها همچنین از اخراج هزاران خانواده هزارهتبار از خانه و کاشانهی شان در ولایت دایکندی و مزارشریف حکایت دارد. در این گزارشها؛ طالبان بر اساس ادعای عدم مالکیت بر زمینهای شان، هزارهها را کوچ اجباری میدهند. خانم جعفری گفت، طالبان در جریان بررسیهای شان به دنبال «کوچکترین نشانهها و بهانههای» استند تا مشخص کنند که آیا کسی از مردم هزاره است یا خیر. این بررسیها، شامل بررسی چهرهها و یا به خاطرداشتن اسامی آنها میشود. او افزود، وقتی که طالبان تشخیص بدهند، تو از قوم هزاره استی «تو را بدون کدام برهان فوراً میکشند». او گفت «این خودش نوعی از یک نسلکشی علیه هزارهها در افغانستان است».
بانو جعفری ضمن این که از وضعیت موجود ابراز نگرانی کرد، گفت: «جامعه جهانی هم سکوت کرده است، و در حال حاضر، در قبال این وضعیت ناگوار هیچ کاری انجام نمیدهند». یکی از چالشهای موجود، تلاش گروه طالبان برای قطع و محدودکردن خدمات انترنتی در افغانستان است. جعفری ابراز امیدواری کرد که حضورش در «اجلاس سالانه بینالمللی آزادی مذهب» بتواند آگاهی در مورد مشکلات هزارهها در افغانستان را برای دنیا و جهانیان افزایش دهد. «از جامعه جهانی و دولت ایالات متحده امریکا میخواهم که برای حفاظت از مردم هزاره در افغانستان اقدام کنند، زیرا این خودش یک واقعیتی از نسلکشی است».
در حالی که بانو جعفری آغاز نسلکشی هزارهها در افغانستان را به بیش از یک قرن پیش نسبت میدهد، میگوید که اکنون زمان حفاظت از مردم هزاره در افغانستان است، و از ایالات متحده خواست «آنچه که علیه مردم هزاره در سرزمین افغانستان اتفاق افتاده است را به عنوان نسلکشی به رسمیت بشناسد».
او تأکید میکند که طالبان یک جنبش ناسیونالیسم سنی مذهب است و «به حقوق اقلیتهای قومی یا سایر ادیان و مذاهب در افغانستان هیچ اعتقادی ندارد و پایبند نیست». به گفتهی جعفری، از دیدگاه گروه طالبان، اسلام سنی باید تنها مذهبی باشد که همواره در افغانستان حاکم است.
بانو جعفری علاوه کرد که از زمان فروپاشی دولت پیشین در افغانستان، طالبان همان رفتار و حکومتی را به کار گرفتند که قبل از حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر، در سال ۲۰۰۱ میلادی و پیش از دخالت نظامی ایالات متحده امریکا در این کشور بر افغانستان به کار گرفته بودند. این نوع رفتارهای طالبان، نه تنها برای زنان؛ بلکه برای هیچ کسی به ویژه برای اقلیتهای مذهبی و گروههای قومی قابل قبول نیست. با وجود این که طالبان «تلاش میکند طوری رفتار کنند که آنها تغییر کردهاند و تمام مذاهب یا هر مردمی که در افغانستان زندگی میکنند، میبپذیرند»؛ اما خانم جعفری چنین اظهاراتی را از سوی گروه طالبان دروغین و غیرصادقانه میداند.
عذرا جعفری بر امتناعی طالبان از احترام به قانون اساسی افغانستان تأکید کرد که در قانونی اساسی، آمده است: «چه مرد، چه زن، چه سنی و چه شیعه همه از نظر حقوقی یکسان و برابراند». به گفتهی او، طالبان عبادتگاه هندوباوران را در افغانستان نیز بستند و از برگزاری مراسمهای ویژه مردم و اقلیتهای مذهبی در خیابانها جلوگیری میشود. جعفری گزارشهایی مربوط به درگیری بین گروه داعش موسوم به {دولت اسلامی} و طالبان را «اخبار عوامفریبی، دروغین و جعلی» توصیف کرد و گفت؛ این عوامفریبی برای منحرفکردن تمرکز «جامعه بینالمللی و رسانهها از مسأیل بزرگ دیگر» در افغانستان و بهویژه خشونت علیه هزارهها طراحیشده است. او اذعان کرد، ممکن است که «درگیریهای کوچک» بین این دو گروه وجود داشته باشد و پیشبینی کرد که آنها میتوانند چنین درگیریها را «بسیار به آسانی منحل کنند».
خانم جعفری در مورد ظلموستم علیه زنان و دیگر اقلیتهای قومی توسط گروه طالبان توضیح داد و گفت که آنها زنان را از «جامعه، سیاست و اقتصاد» محروم کردهاند. او گفت، اکنون تمام زنها در افغانستان خانهنشین شدند و هیچ کاری نمیتوانند انجام دهند. وی افزود «زنان و دختران دیگر نمیتوانند به مکاتب بروند و هیچ حقی برای انجام هیچ شغلی مانند قاضیشدن و یا هم در [یک پست] بلند اداری را ندارند». جعفری مکاتب ابتدایی و بیمارستانهای درمانی را از جمله تنها مشاغلی دانست که پس از تسلط طالبان برای زنان باز است.
عذرا در بحبوحهی تصرف افغانستان توسط گروه طالبان برون از کشور بوده، زیرا او از سال ۲۰۱۴ میلادی به اینطرف در مریلند اقامت داشته است. اخیراً تهدید طالبان علیه او سبب فرارش از کشور به ایالات متحده امریکا شد. خانم جعفری دوران نوجوانی و جوانی خود را به عنوان مهاجر در ایران گذرانده و در ایران مکتبی را برای سایر مهاجران افغانستان که نمیتوانستند به دلیل نداشتن کارتشناسایی معتبر از سوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به مکتب بروند باز کرد. او این مکتب را در سن ۱۷سالگی افتتاح کرد و تقریباً به مدت شش سال در آنجا به مهاجران افغانستان ساکن در ایران تدریس کرد.
خانم عذرا جعفری پس از حملات ۱۱سپتامبر به افغانستان بازگشت. در حالی که مکتب خیریه او برای دانشآموزان مهاجر افغان بدون مجوز رسمی از دولت ایران به طور پنهان در یک زیرزمینی معروف به «مکتب زیرزمینی» فعالیت میکرد که در آن بیش از هشت هزار دانشآموز را آموزش میداد. با اینحال؛ دوستان عذرا پس از بازگشت او به افغانستان حدود یک سال قبل از این که دولت ایران این مکتب را به دلیل غیرقانونی بودن تعطیل کند، مدیریت مکتب را به عهده گرفته بودند. سرانجام؛ خانم جعفری از این کارش در ایران ابراز قدردانی کرد و گفت بسیاری از کودکانی که به «مکتب زیرزمینی» درس خواندند، در نهایت با ادامه تحصیلات و اخذ مدرک دانشگاهی خود در مؤسسات و دانشگاههای سراسر جهان راه یافتند.
رایان فولی؛ در آگست ۲۰۲۰ میلادی به روزنامهی کریستین پست پیوست. او در حال حاضر گزارشهایی مربوط به سقط جنین، سیاست، آموزش و پرورش و سیاستهای دولت ایالات متحده امریکا را در این روزنامه پوشش میدهد. او یکی از شرکتکنندگان در برنامه کارآموزی بهار سال ۲۰۱۸ میلادی در «مرکز ملی روزنامهنگاری» بود. رایان، قبلاً در مجله «نیوز بستر در مرکز تحقیقات رسانههای وسترن ژورنال» مقاله مینوشت. رایان فولی، در سال ۲۰۱۷ میلادی از رشته علوم سیاسی با مدرک لیسانس از دانشگاه «رود آیلند» فارغ شد، و اکنون ساکن آرلینگتون ایالت ویرجینیا است.