نوسینده: زهرا اکبری
در خانواده‌های افغانستان، کمتر والدینی پیدا می‌شوند که در مورد فاصله‌ی سنی کودکان شان، جانب احتیاط را در نظر بگیرند. فرزندان، معمولا پشت سر هم و با کمترین فاصله‌ی سنی که یک یا دو سال است، متولد می‌شوند که هم کودکان آسیب می‌بینند و هم برای مادر خطر جدی شمرده می‌شود.
والدین، معتقدند که فاصله‌ی سنی میان فرزندان شان باید کم باشد تا با هم بزرگ شوند. در این باره اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. بیشترین‌ها این فاصله‌ی سنی را بین ۳ تا ۵ سال توصیه می‌کنند؛ چرا که بدن مادر باید زمان کافی برای باروری مناسب و فرزند دوم داشته باشد. آگاهی از فواید فاصله‌ی سنی مناسب به شما کمک می‌کند تا در این زمینه به درستی تصمیم بگیرید.
اختلاف سنی فرزندان و فاصله بین ولادت‌ها، از مسائلی است که باید مد نظر قرار گیرد. اگر فاصله بین زایمان‌های متعدد کم باشد، مادر دچار عوارض جبران‌ناپذیری می‌شود. زمانی که مادر در کمتر از سه سال از بارداری اول دوباره حامله می‌شود، احتمال کم‌خونی در مادر و فرزند افزایش می‌یابد. علائم این بیماری تا قبل از بارداری پنهان می‌ماند و بیشتر در دوران بارداری بروز می‌کند. همچنین ممکن است کودک زودتر از زمان طبیعی به دنیا بیاید. نوزادان دوم که با فاصله‌ی سنی کمتر از سه سال به دنیا می‌آیند، دچار کمبود وزن می‌شوند و احتمال اختلال رفتار، حرکت و یادگیری در آن‌ها بالا می‌رود.
برخی گمان می‌کنند که رعایت فاصله‌ی سه سال برای بارداری تنها در مورد زنانی صدق می‌کند که فرزند اول خود را با سزارین به دنیا آورده اند؛ در صورتی که رابطه‌ای بین فاصله‌ی سنی دو فرزند و نوع زایمان وجود ندارد. مادر پس از زایمان فرزند اول خود حد اقل باید سه سال فاصله بیندازد تا دوباره ویتامین‌های مورد نیاز بدنش تأمین شود و سلامت جنین به خطر نیفتد. برای تجربه‌ی یک بارداری خوب و سالم، لازم است مادر توده‌ی بدنی، انرژی و ذخایر بدن خود را جایگزین کند. ثابت شده است که بارداری‌های متوالی سبب کاهش سلامت جنین و مادر می‌شود.
فاصله‌ی زیاد بین دو بارداری ممکن است باعث مسمویت مادر در دوران بارداری شود. افزایش فشار خون، ورم دست و پا و دفع پروتئین از طریق ادرار، از جمله خطراتی است که ممکن است در دوران بارداری به وجود آید. بالا رفتن سن مادر و تولد نوزاد نارس، سقط جنین، کم شدن توان مادر از نظر قدرت باروری و احتمال عدم هماهنگی کودک با والدین سن بالا، از عوارض فاصله‌ی بسیار زیاد بین فرزندان است. با توجه به عوارض احتمالی، اقدام برای بارداری هرچه طولانی‌تر باشد (بین ۳ تا ۵ سال از بارداری اول) بهتر است.
یک سال فاصله به معنای عدم داشتن دوستان مشترک، جنگ بر سر استفاده از وسائل و پشتیبانی و همکاری با هم در بزرگ‌سالی است. در واقع فواید و مضرات این فاصله را باهم باید در نظر بگیرید. برخی از زوج‌ها با این منطق جلو می‌روند که فاصله‌ی سنی کمتر از یک سال باعث می‌شود کودکان با یکدیگر رشد کنند و آن‌ها مشکلات و چالش‌های بزرگ کردن بچه را فقط یک بار برای دو فرزند تجربه می‌کنند.
کودکان در سه‌سالگی خلق و خوی متغیری دارند و معمولا پدر و مادرها با چالش پاسخ به نیازهای غیر منطقی کودک رو‌به‌رو می‌شوند. سه‌سالگی، سن چالش‌برانگیزی است که از آن طرف تولد فرزند دوم همه چیز را تغییر می‌دهد و چالش‌های جدیدی به وجود می‌آورد. البته کودک بزرگ‌تر می‌تواند به شما در آوردن کیف نوزاد و کارهای کوچک کمک کند. همچنین می‌تواند فرزند کوچک‌تر را سرگرم کند و خود نیز سرگرم شود.
فاصله‌ی سنی پنج سال میان فرزندان باعث می‌شود ارتباطات عمیق، خاص و بسیار نزدیکی بین آن‌ها ایجاد نشود؛ اما مزیت آن این است که والدین فرصت بیشتری برای برقراری ارتباط و اتصال با هر کودک دارند. سال‌های قبل از تولد فرزند دوم زمان گران‌بهایی برای رسیدگی به فرزند اول است. زمانی که کودک به پنج‌سالگی می‌رسد، مستقل‌تر می‌شود و می‌تواند بسیاری کارها را خودش انجام دهد و شما می‌توانید با خیال راحت به پرورش نوزاد برسید. کودک پنج‌ساله برای نوزاد شما بسیار سرگرم‌کننده است و زمانی که کودک دوم بزرگ‌تر شود و به راه بیفتد، کودک اول می‌تواند به شما در مواردی مانند بازی کردن و عوض کردن لباس‌ها کمک کند؛ اما مسأله‌ای که در این شرایط کمی مشکل‌ساز می‌شود، حسادت کودک اول است.
