بیشتر از دو جنسیت وجود دارد

نویسنده: پروفسور داکتر اولاف هیروت
برگردان: حمیرا عدیل دانشجوی روان‌شناسی

آیا بیشتر از دو جنسیت وجود دارد؟ برای تعدادی از ما این پرسش بی‌مفهوم به نظر میرسد. چون از کودکی با این باور بزرگ شده‌ایم که فقط دو نوع جنیست -زن و مرد- در دنیا است. زن و مرد فرزندانی به دنیا می‌آورند که نسل بعدی را شکل می‌دهد و تولیدمثل سبب بقای هم‌سان نسل‌های بعدی می‌شود.
آیا به‌همین سادگی تیوری ذهنی ما پذیرفتنی است؟ در چند دهه‌ی گذشته دیده شده که در کنار تفاوت‌های بیولوژیک، برداشت‌های فرهنگی نیز در شکل‌گیری هویت جنسیتی ما نقش دارد. بر این اساس تنها تربیت و ژن تعیین کننده نیست؛ بلکه فرهنگ نیز شکل دهنده نقش جنسیتی ما در اجتماع است. این‌که ما خود را زن یا مرد تصور می‌کنیم در کنار دلایل دیگر از نظر فرهنگی نیز شکل می‌گیرد.
وقتی شخصی احساس درونی‌اش نسبت با جنست بیولوژیکی و یا جنسیتی که از بدو تولد به او نسبت داده شده هم‌خوانی نداشته باشد، بنام ترانس‌جندر یاد می‌شود.
اما گاهی اوقات فقط جنسیت بیولوژیک تعیین‌کننده نیست. افرادی هستند که خودشان را نه زن و نه هم مرد می‌دانند و یا نمی‌خواهند هویت جنسیتی‌شان را مرد یا زن تعریف کنند، این افراد میان جنسی نامیده می‌شوند.
میان‌جنسی‌ها مثل سایر جنس‌ها ممکن درک‌های مختلفی از هویت جنسیتی‌شان داشته باشند. ممکن خودشان را مرد یا زن بدانند یا هم هیچ‌کدام را انتخاب نکنند.
در سال‌های اخیر حقوق میان جنس‌ها در کنار حقوق سایر هم‌جنس‌گرایان، در بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده است؛ از جمله آلمان در سال ۲۰۱۸ تغییری را در قانون مدنی این کشور وارد کرد که بر اساس آن میان‌جنسی‌ها می‌توانند جنسیت‌شان را در گواهی‌نامه‌ها یا مدارک رسمی به نام جنس سوم و یا نه مرد و نه زن قید کنند.

رشد بیولوژیک
امروزه می‌دانیم که کروموزوم‌های «ایکس.‌ایکس.‌وایکس.وای» نه شکل خارجی اندام‌های جنسی را تعریف می‌کنند، نه هم احساس درونی شخص نسبت به جنسیتش را، بلکه ژن‌ها و هورمون‌ها نقش مرکزی را در رشد اندام‌ها بازی می‌کنند. ژن‌ها رشد اندام‌های جنسی را کنترل می‌کنند و باعث می‌شوند که غده‌ها به بیضه و تخم‌دان تبدیل شود و گاهی در روند معمول این سطح انحراف رخ می‌دهد.

نقش هورمون‌ها
طبق دانش فعلی؛ هورمون‌ها نقش مهمی در رشد اندام جنسی بازی می‌کند. در این‌جا دو نوع هورمون ایجاد می‌شود: تستوسترون و هورمون انتی‌‌مولرین. هورمون انتی‌مولرین در بافت‌های بیضه تولید شده و سبب رشد اندام‌های جنسی مردانه می‌شود و مانع رشد اندام زنانه. اگر جنین ژن ایکس وای داشته باشد؛ اما مقدار کافی هورمون انتی‌مولری برای جلوگیری اندام زنانه وجود نداشته باشد ممکن اندام‌های هر دو جنس تشکیل شود.
همین‌گونه وقتی جنین ما دارای کروموزوم‌های ایکس و وای است؛ اما اگر هورمون تستوسترون به مقدار کافی در دسترس نباشد و دستگاه تناسلی که در مرحله جنینی در هر دو جنس به شکل یک‌سان به نظر می‌رسد به آلت تناسلی مرد تبدیل نمی‌شود شکل میانی به وجود می‌آید که مطابق ظاهر مرد و زن نیست.
رشد جنسی می‌تواند بسیار متنوع باشد، چرا که بسیاری از ژن‌ها و هورمون‌های مختلف باهم کار می‌کنند. خصوصیات جنسی خارجی گاهی اوقات به‌وضوح می‌تواند زن و مرد به نظر برسد، اگرچه غده‌های جنسی به طرز متفاوتی رشد کرده است. رشد جنسی بیولوژیکی بسیار چندوجهی است. به‌عنوان مثال؛ مشخص نیست که تنوع هورمونی چه تأثیری بر هویت جنسیتی دارد.
برخی از افراد با ویژگی‌های توصیف شده، خود را به‌عنوان میان‌جنس توصیف می‌کنند؛ در حالی که دیگران به‌وضوح خود را «ترانس‌جندر»، مرد یا زن می‌دانند.
مقوله‌های زن و مرد چارچوبی را تشکیل می‌دهد که در آن ابراز تنوع جنسی – ژنتیکی، آناتومیکی و هورمونی و هم‌چنین روان‌شناختی و اجتماعی امکان‌پذیر است. با این حال، این یک اختلال نیست و باید آن‌ها را به‌عنوان طیف طبیعی رشد جنسیتی درک کرد.