نویسنده: عبدالباسط کروخیل
ژورنالیزم محیط‌زیستی هم مانند هر بخش دیگری از ژورنالیزم، نیازمند اطلاعات، تخصص و تسلط بر بخش خبری است. ژورنالیزم محیط زیست به معنای جمع‌آوری، پخش و انتشار اطلاعات راجع به رویدادها و موضوعاتی است که انسان‌ها در تعامل با طبیعت، با آن مواجه استند.
خبرنگار محیط‌زیستی، باید از وقایع مهم زیست‌محیطی تاریخی و از جریان تصمیم‌گیری‌ها در باره‌ی سیاست‌های محیط زیست و کار سازمان‌های محیط‌زیستی آگاه باشد و درکی همه‌جانبه از اتفاقات محیط‌زیستی معاصر داشته باشد. با وجود پیچیدگی این اطلاعات، خبرنگار محیط‌زیستی، باید توانایی رساندن آن‌ها را با زبانی ساده به همه‌ی مردم داشته باشد.
ژورنالیزم محیط زیست، موضوعات گوناگونی؛ چون آلودگی هوا، تنوع حیات، آلودگی‌های محیطی، محصولات غذایی با تغییر ژنتیکی، تغییر جهانی آب‌وهوا، آلودگی آب‌های زیرزمینی، تأمین آب، سلامت شغلی، نازک‌‌شدن لایه‌ی اوزون، پیش‌گیری از آلودگی، رشد جمعیت، سلامت محیط زیست، عدالت محیط زیست، بیماری‌های محیط زیست، اقتصاد محیط زیست، اخلاق محیط زیست، انرژی، آموزش محیط زیست، حفاظت زیستگاه‌های حیوانات، مدیریت مواد زائد، حیات وحش و… را در بر می‌گیرد.
خبرنگار محیط‌زیستی هم مانند سایر خبرنگاران، باید با مسلک خویش زندگی کند و در همه احوال و حالات، به حرفه‌اش توجه داشته و به آن عشق بورزد. روزنامه‌نگاران محیط زیست در هر سفر و گشت‌وگذار در شهر و خارج از شهر و محیط زندگی‌اش، باید به اطرافش دقیق باشد.
یکی از ویژگی‌های خبرنگاران در همه‌ی جهان، این است که آن‌ها زیاد به سفر می‌روند و باید به محیط اطراف‌شان توجه کنند و به قول معروف، در این گشت‌و‌گذارها با باشندگان محل آشنا شوند؛ چرا که در هر منطقه‌ای ازکشور، کسانی هستند که دغدغه‌ی طبیعت و محیط‌زیستی دارند و به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، عشق می‌ورزند. این‌ها همان کسانی اند که می‌توانند به منابع خبری خبرنگار این بخش تبدیل شوند .
نقش خبرنگار در محیط زیست
خبرنگار، می‌تواند نقش‌های متعددی را بازی کند؛ بعضی از این نقش‌ها؛ ۱: بلندبردن سطح آگاهی فردی‌اش در باره‌ی محیط زیست و ارتباط آن با مردم عام؛ ۲: آگاه‌ساختن خوانندگان و شنوندگان رسانه در باره‌ی محیط زیست، قوانین و پالیسی‌هایی که به منظور حفاظت از محیط زیست، ایجاد شده است؛ ۳: تحقیق در مورد کارها، نهادهای انکشافی و دیگر اشخاص حقیقی و حکمی که محیط را آلوده یا متضرر می‌کنند؛ ۴: تلاش برای پاسخ‌گوکردن و حساب‌دهی دولت در برابر پالیسی‌ها و عمل‌کردهایش و مسؤول دانستن آن در برابر تطبیق قوانین محیط‌زیستی؛ ۵: دریافت گزارش‌های منفی محیط‌زیستی و همین‌گونه گزارش‌های مثبت؛ تا مردم خود را ناتوان فکر نکنند یا در نتیجه‌ی گزارش‌های محیط‌زیستی، مأیوس نشوند.
محیط زیست، از مجموعه‌ی موجودات، منابع و عوامل و شرایط هماهنگی که در اطراف هر موجود زنده وجود دارد و ادامه‌ی حیات به آن وابسته است، به وجود می‌آید. آلودگی محیط زیست، بر کیفیت و چرخه‌ی طبیعی جهان اثر می‌گذارد و پیامدهای زیان‌باری برای زندگی انسان، حیوان، گیاه و بناها را به هم‌راه دارد. در جهان امروز، مسئله‌ی محیط زیست یکی از مهم‌ترین و حادترین مشکل تمدن انسانی است؛ مشکلی که عامل اصلی آن خود انسان‌ها است.
خبرنگاران محیط‌زیستی، نیاز بیش‌تری به هم‌کاری و تبادل تجارب‌شان دارند و رسانه‌ها با انتقال اطلاعات و معلومات در زمینه‌های مختلف، شرح وقایع گوناگون و مبادله‌ی افکار و عقاید عمومی، نقش بزرگی در عرصه‌ی پیش‌رفت جوامع، فرهنگ و تمدن بشری را برعهده گرفته است.
امروزه تخريب محيط زيست به بحرانی جهانی بدل شده که روز‌به‌روز بر عمق و دامنه‌ی آن افزوده می‌شود. به همين دليل، حفاظت از محیط زیست به چنان ارزش اخلاقی تبديل شده که حمايت از آن ضروري شده است. محيط زيست به عنوان يکی از عوامل اصلی توسعه‌ی پايدار، نقش اساسی و تعین‌کننده‌ای را بر نوعیت و کیفیت زندگی انسان‌ها دارد. حفاظت از محيط زيست به عنوان اثربخش‌ترين سازوکار جامعه برای مقابله با بزرگ‌ترين چالش توسعه‌ی پايدار، شناخته شده است.
محیط زیست در سطح جهانی و ملی در معرض تهدیدهای جدی قرار دارد. حفاظت از محیط زیست به همه‌ی شهروندان بستگی دارد. نگرش و تأثیرپذیری مردم از رسانه‌ها، بر نوع رفتار آن‌ها با محیط زیست، تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، رسانه‌ها تأثیر ارزنده‌ای در ارتقای فرهنگ‌سازی محیط زیست میان شهروندان و حفاظت از محیط زیست را دارند.
