
دسترسی به خدمات شرکتهای مخابراتی و کیفیت ارائهی خدمات از سوی این شرکتها در افغانستان، همواره مسألهساز بوده است. شمار زیادی از مردم از اضافهستانیهای شرکتهای مخابراتی و پایین بودن کیفیت خدمات ارائهشده شکایت دارند. این روند از شروع ورود شرکتهای مخابراتی در افغانستان تا حالا پیوسته جریان دارد. شرکتهای مخابراتی در کنار این که خدمات مناسب و خوبی برای مشترکین شان ارائه نمیکنند، به گونههای مختلف از کریدت مشترکین خود دزدی میکنند.
از سوی دیگر خدمات انترنتیای که شرکتهای مخابراتی در افغانستان به مشترکین خود ارائه میکنند، گِرانتر از توانایی اقتصادی مردم در استفاده از این خدمات است. مشکل مهم دیگری که در بخش خدمات انترنتی شبکههای مخابراتی در افغانستان وجود دارد، این است که آنتندهی شرکتهای مخابراتی در همه گوشههای شهر و ولایتهای کشور یکسان نیست. این تفاوت حتا گاهی در فاصلهی یک کیلومتری نیز وجود دارد. به گونهی مثال در کوتهی سنگی کابل استفاده از خدمات انترنتی افغان بیسیم بهتر است و آنتندهی خوبی دارد؛ اما زمانی که به پل سرخ میرسی، سیمکارت افغان بیسیم برای استفاده از انترنت دیگر به خوبی گارگر نبوده و ناچار از اتصالات یا شبکههای مخابراتی دیگر استفاده کرد.
از سوی دیگر زمانی که ده درصد مالیه بر کریدت اضافه شد و مشترکین در زمان شارژکردن گوشیهای شان ناچار به پرداختن آن شدند، مشکل دیگری پیش آمد و آن این که شمار زیادی از سیمکارتها به گونهی غیر قانونی در بازار به فروش میرسد و ده درصد مالیهای که هنگام شارژ کردن این سیم کارتها وضع میشود به حساب مالی دولت نرفته بل که به جیب شرکتهای مخابراتی میرود؛ اما با این حال تا هنوز هم از فروش غیر قانونی سیمکارتها پیشگیری نشده است و هر باشندهی کشور میتواند به راحتی سیمکارت غیرقانونی تهیه کند. روی همین دلیل شماری از شرکتهای مخابراتی حتا دست به ابتکار محقرانهای زده و سیمکارتها را در بدل ده افغانی در بازار سیاه به فروش میرسانند که گاهی همین سیمکارتهای ده افغانیگی پنچاه افغانی کریدیت دارد.
این مشکلها باعث شد سال گذشته، کارزار #اترا –کجاست؟ در شبکههای اجتماعی افغانستان به ویژه در فیسبوک راهاندازی شده و این هشتک میان کاربران زیادی دست به دست شود.
سال پار، زمانی این کارزار شروع شد که میروس آریا، یکی از مشترکین شرکت مخابراتی افغان بیسیم از دزدی پولش توسط این شرکت در صفحهی فیسبوکش نوشت. در کمتر از چند ساعت دهها کمنت از سوی کاربران فیسبوکی افغانستان پای مطلب وی نوشته شد. همهی این کامنتها حرفهای او را تأیید میکرد.
پس از آن ادارهی تنظیم خدمات مخابراتی افغانستان یا اترا، نشستی را با اشتراک نمایندگان شرکتهای مخابراتی و اعتراضکنندگان برگزار کرد.
در پایان این نشست، به تاریخ (۲۹ دلو ) ۱۳۹۷ اترا فیصلهنامهی بیست مادهای را به نشر رساند. این فیصلهنامه از سوی شرکتهای مخابراتی مورد قبول قرار نگرفته و عملی نشد.
اما پس از آن برای این که این فیصلهنامه جنبهی تطبیقی پیدا کند، از سوی اترا تعدیلهایی در آن آمد که متن تعدیلشدهی این فیصلهنامه به دسترس مردم و رسانهها قرار نگرفته است. این در حالی است که متن نخستین این فیصلهنامه نیز علنی نشده است.
میرویس آریا میگوید، او با این که بارها تلاش کرده است تا به متن تعدیلشدهی فیصلهنامه دسترسی پیدا کند؛ اما نتواسته است.
این در حالی است که فهیم هاشمی، سرپرست وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، هنگام آمدنش به این وزارت به مردم وعده داده بود که تا دو ماه دیگر نرخ خدمات انترنتی را به پنجاه درصد کاهش میدهد؛ اما از آمدن وی به این وزرات ماهها میگذرد، وضعیت همان است که بود.
مشکلهایی مثل کیفیت پایین خدمات و فعال شدن خودکار بستههای خدماتی و کیفیت پایین صدا، تا هنوز هم در شبکههای مخابراتی افغانستان وجود دارد.
با این که در چند سال اخیر نرخ خدمات انترنتی در افغانستان پایین آمده است؛ اما با آن هم در مقایسه با کشورهای همسایه هنوز هم استفاده از خدمات انترنتی برای شهروندان افغانستان گران تمام میشود.
از سوی دیگر شمار زیادی از مردم از غیر واقعی بودن بستههای انترنتی نیز شکایت دارند.
میرویس آریا میگوید که ۱GB انترت در افغانستان با ۱gb انترنت در کشورهای دیگر تفاوت میکند. آنچه که در افغانستان به عنوان ۱GB به مشترکین شرکتهای مخابراتی عرضه میشود، کمتر از میزان واقعی آن است.