سالی که گذشت، از خونبارترین سالها برای خبرنگاران بود. خبرنگاران با چالشهایی مانند بیماری همهگیر کرونا، ترور و بازداشت روبهرو بودند. رویدادهای سیاسی و همهگیری ویروس کرونا، علاوه بر آنکه بر بخشهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها تأثیرگذار بود، تأثیر خود را بر آزادی بیان نیز گذاشت. بنابر گزارش نهادهای بینالمللی رسانهای، بیش از ۵۰۰ خبرنگار از اثر بیماری ویروس کرونا در سراسر جهان جان شان را از دست دادهاند و صدها خبرنگار دیگر بهخاطر گزارشدهی از عدم مدیریت درست دولتها در مهار ویروس کرونا و پنهانکاری آن به مردم، بازداشت شدهاند.
روز دوشنبه(۲۴ قوس) سازمان گزارشگران بدون مرز، اعلام کرد که بیش از ۴۰۰ خبرنگار در سال جاری بازداشت شده و بیشتر این خبرنگاران از سوی دولت چین بازداشت شده است. چین خاستگاه ویروس کرونا، در آغاز شیوع این ویروس به پنهانکاری و دادن معلومات غلط در مورد این ویروس متهم شد و در آغاز همهگیری ویروس کرونا، متهم به آزار و بازداشت خبرنگاران بهخاطر گزارشدهی از ویروس کرونا بود.
گزارش این سازمان، نشان میدهد که آسیا مکان شیوع ویروس کرونا، با بیشترین بازداشت خبرنگارانی که دربارهی ویروس کرونا گزارش دادهاند، بیشترین نقض آزادی بیان در آن به ثبت رسیده است.
در کنار اینکه خبرنگاران به اثر بیماری ویروس کرونا جان باختهاند و بهخاطر تهیهی گزارش از عدم مدیریت درست دولتها در جلوگیری شیوع ویروس کرونا، بازداشت شدهاند، اتفاقاتی که در جهان افتاد، زمینه را برای خبرنگاران تنگ کرد.
در اعتراضات جنبش «جان سیاهان مهم است» در امریکا، در اعتراضات مخالفان لوکاشنکو رییسجمهوری بلاروس، بیش از ۳۵۰ خبرنگار بازداشت شدهاند و بر بیش از ۱۵۰ خبرنگار پلیس حمله کردند.
بازداشت و شکنجهی خبرنگاران تنها در این چند مورد خلاصه نمیشود.
در همسایگی ما، تنها در ایران بیش از ۵۰ خبرنگار در سال جاری و سال پیش زندانی شدهاند. یکی از آن خبرنگاران روحالله زم، مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز است که بامداد شنبه هفتهی جاری از سوی این کشور اعدام شد.
ایران که به یکی از کشورهایی سرکوبگر آزادی بیان و خبرنگاران شناخته میشود، با اعدام روحالله زم «میخ آخر بر تابوت آزادی بیان» را در این کشور کوبید. روحالله زم، به اتهام جاسوسی برای سازمانهای استخباراتی اسراییل، امریکا و فرانسه اعدام شد، او پیش از اعدامش بارها گفته بود که کار او فقط خبرنگاری بود. این اقدام ایران از سوی نهادهای حقوق بشری و مدافعان رسانهای محکوم شد و آن را «وحشیانه و ضربه به آزادی بیان» خواندند. شکنجه و زندانی کردن خبرنگاران در سال جاری، تنها به این مورد خلاصه نمیشود. محمد مساعد، خبرنگار اقتصادی ایران پس از نشر گزارشهایی در مورد عدم مدیریت ویروس کرونا، به ۴ سال و ۹ ماه حبس محکوم شد. بنا به گزارش نهادهای بینالمللی رسانهای بیش از ۵۰ خبرنگار در سال جاری، در ایران بازداشت شدهاند.
مرضیه امیری، خبرنگار روزنامهی شرق ایران، برای پوشش تجمع کارگران در روز جهانی کارگر، از سوی دادگاه به ده و نیم سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق متهم شد.
به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، ایران یکی از پنج زندان بزرگ خبرنگاران در جهان است.
از سوی دیگر، در عربستان سعودی که پس از کشته شدن جمال خاشقچی، روزنامهنگار مطرح این کشور در سال ۲۰۱۸ به یکی از کشورهایی ناقض حقوق بشر و آزادی بیان شناخته میشود، ۳۴ خبرنگار زندانی است.
پیش از نشست گروه ۲۰ که به میزبانی عربستان برگزار شد، اعضای پارلمان اتحادیهی اروپا با امضای نامهای از مقامات اتحادیه خواستند، تا به دلیل نقض حقوق بشر از سوی این کشور، هیئت شرکت کننده را کاهش دهند.
