نویسنده:سلسله ناصری
تجربهی فردی: از تشنجهای عصبی، افسردگی، اضطراب، وسواس، بهانههای بیدلیل، دلخوریهای پیش پا آفتاده، دلتنگی مزمن، کسالت، بیخوابی، درد مفاصل، تب خفیف و تهوع شروع میشود و با گریههای قطعنشدنی، درد شدید سینه، رحم، کمر، بطن، تزریق مسکنها و زهرمار کردن انواع ادویهی طبی و خونریزی هفتروزه به پایان میرسد. این که هر ماه ۱۵روز -هفت روز کمتر یا بیشتر قبل از شروع قاعدگی و هفت روز مدت پریود- را در این وضعیت با چه بدبختی میگذارانی، به کنار؛ اما وقتی میبینی انگار باعث انزجار برای اطرافیانت شدهای، طوری که مطمئن استی با این اخلاق گند غیرقابل تحمل میشوی؛ اما دوستت دارند و مدام مراقب اند، شکنندهتر میشوی.
اولین درد پریود را در شب تاریک تابستان با صدای فریادی که همسایهها از خواب بیدار شده بودند را در چهاردهسالگی تجربه کردم؛ شبی که نه مادر کنارم بود نه پدر. فردای آن شب، از خستگی و بیخوابی آرام گرفته بودم که با صدای پرسشگر زن همسایه بیدار شدم. بالای سرم با مادرم حرف میزد. زن همسایه: طفلکی شب بدی را گذارند، خیریت باشد دکتر صاحب دخترت را چی شده بود؟ مادرم: نمیدانم. شب من و پدرش شفاخانه مریض داشتیم وقتی هم آمدم خسته خوابیدم؛ حال خودت آمدی فهمیدم کدام اتفاقی افتاده. من حالت داغ و مرطوبی را وسط پایم حس کردم و از جا بلند شدم و بلافاصله رخت خواب و لباسهای تنم را سرخ دیدم. وحشتزده به مادرم نگاه کردم. مادرم ملافه را دوباره کشید و مر ا به دستشویی راهنمایی کرد. من وحشت نکردم، نترسیدم؛ فقط حس بدی داشتم و تصور میکردم چیزی ته دلم فرو میریزد. میدانستم باید هر ماه این وضعیت را تحمل کنم.
مادرم زن باتجربه و دکتر با استعدادی است. با بستهی نوار بهداشتی و لوازم اولیه دنبالم آمد و طریق استفادهاش را برایم تشریح کرد. بعد هم مقدار مسکن تجویز و تزریق کرد و آرام کنار گوشم گفت آبروداری کن، پدرت نداند، زشت است. تعجب کردم رازهایی هست که قطعا زنانه است و مستلزم آبروداری . سعی کردم بعد از آن روز به قول مادرم سنگینتر شوم. مواقع پریود، دختری نبودم که به شاخههای درخت بپرم و حس پرنده بودن را تجربه کنم یا به بام و دیوار بلند شوم و بچههای همسایه را اذیت یا در مکتب موقع تفریح فوتبال بازی کنم با وجد و بدون مانعی که حس بد داشته باشد. این از دستدادن دلخوشیهای کوچک موفق شد مرا سرخورده بار آورد؛ طوری که به این طبیعیترین حالت ممکن برخورد عقدهمندانه دارم و نمیتوانم بیتفاوت باشم یا راحت بپذیرم.
صبحی را به یاد میآورم که هوای بهاری تنم را آرام آرام مینواخت و خواب قشنگی اسبسواری میدیدم. ناگهان اسب پرید، با درد از خواب بیدار شدم و دیدم این هیولای بیرحم باز آمده که جان مرا بگیرد بدون این که بمیرم . نمیدانم چه رازی است که وقتی درد پریود اذیتم میکند، نمیتوانم از خودم مواظبت کنم و بیدریغ باصدای بلند گریه سر میدهم تا یکی از خانواده متوجه شود و به دادم برسد. آن شب که فکر میکنم شب پانزدهسالگی بود، پدر به دادم رسید. سرم را بوسید و مرا در غوش گرفت. نوازش داد و پرسید چه اتفاقی افتاده. نمیتوانستم بگویم؛ چون مادر گفته بود آبروداری کنم؛ اما پدر هوشیارتر از آن بود که به محافظهکاری من بو نبرد. نوازشم کرد و کفت دخترم من بر علاوهی پدرت، دکتر استم و دکتر محرم است. اگر نگویی چه شده، نمیتوانم کمک کنم. برایش گفتم درد دارم؛ (Menstruation) شدیم؛ این اصطلاح از کودکی در خانهی ما رایج بود و همه میدانستند. پدرم فهمید، مادرم را بیدار کرد و خود رفت دنبال مسکن و باعجله برگشت و تزریق کرد.
دیگر من رازی نداشتم که پنهانی دردش را باید به دوش میکشیدم . حال فکر میکنم با این همه بدبختیهای جامعهی افغانستان که برای یک زن وجود دارد، چه خوب است در موارد سطحی؛ اما حیاتی نظیر اینها از طرف خانواده حمایت شوند. ما مسؤول استیم مواظب فرزندان و نیازمندی و حمایت آنان باشیم؛ به ویژه دختران مان که محدودیتهای اجتماعی زیادی دارند و آسیبپذیرتر اند. با این حال من یکی از خوششانسترین زنانی بودم که آغاز پریود برایم کابوس نبود، دچار سراسیمکی نشدم و راحت به امکانات اولیه و مواظبت خانوادگی دست یافتم و از بخت خوش، در خانوادهای زاده شدم که پدر و مادرم دکتر اند؛ ولی همه این شانس را ندارند و بر ما است تا برای زمینهسازی سهولتها، امکانات اولیه و آگاهیدهی در مکاتب و اماکن تدریسی، آموزشی و احتماعات به دختران ما بیاموزیم تا دچار بحران جوانی نشوند و آمادگی پذیرفتن را داشته باشند. با ذکر موارد متذکره، یک اعتراف و گلایه را نباید از یاد برد: تجربیات فردی این سیر طبیعی چرخهی زنانگی متفاوت و غیرقابل پیشبینی است. ما باید با درک جانب مقابل برای بیان احساساتش حق دهیم، نه این که قضاوت کنیم. خیلی از زنان با تأکید بر این امر که این چرخهی طبیعی زنانگی است و تو باید خودت را دوست داشته باشی، کنار بیایی و خوش باشی که تن سالم داری و خیلی خوب مراحل طبیعیاش را طی میکند، میخواهند همه را به پذیرش بی سر و صدای آن وادارند.
ببین عزیز من! این رشد طبیعی و سالم را که تو خیلی با آغوش باز پذیرایی میکنی، مرا نیم جان میکند. برای منی که بیشتر از بیستوچند سال را با وضعیت منزجرکننده در جنگ استم، هیچ وقت نتوانسته طبیعی باشد و حال در پیری هم نمیتوانم بپذیرم که عکسالعمل تنِ سالم من اینطوری فجیعانه مرا به کام مرگ میکشاند و زنده میکند. عدهی دیگری هم هستند که میگویند بابا تنها تو درد پریود را تحمل نمیکنی، زیاد کشش نده این وضعیت از بدو خلقت با انسان و زن همراه بوده و تا مبدأ هم ادامه خواهد داشت. پس به عزلت خودت برگرد و سرگرمی بساز که از دغدغهی درد فارغ شوی؛ اینها آقایان محترمِ متوهمی استند که فکر میکنند در هر مورد عقل کل استند و میتوانند تبادل نظر کنند و راهکار ارائه دهند. ببین محترم! هیچ درد جسمی که روانت را درچنگ داشته باشد، باسرگرمی آرام نمیگیرد. این مسألهی را حداقل تو که هیچ وجه مشترکی با زنانگی نداری، نمیتوانی نسخه بپیچی و به خورد دیگران بدهی. زیاد هم ادای روشنفکری درنیار. دستآوردهای تجربی خیلی بهتر از تیوری توانسته نتیجهبخش و واقعی باشد. به خودت زحمت این یکی را نده لطفا. در نهایت با زنانی که دچار اختلال روانی عصبی در زمان قاعدگی استند، با نرمش رفتار صورت گیرد تا وجیبهی انسانی خود را انجام داده باشیم و با درک همنوع خود، انسان بمانیم.
رعایت نکات بهداشتی در دوران قاعدگی
۱؛ لباس زیر مناسب: از لباسهای نخی استفاده و زود به زود عوض کنید. لباسهای زیر را باید جدا از سایر لباسها شسته و در آفتاب خشک کنید.
۲؛ ورزش: انجام فعالیتها و ورزشهای عادی، به آرامش عضلات کمک میکند. ۳؛ تغذیه: برای پایین نیامدن معافیت وجود در این دوران، میتوانید از غذاهای مقوی مانند شیر، گوشت، حبوبات، انواع سبزی، لبنیات و انواع میوههای تازه بیشتر استفاده کنید. .
۳؛ نوشیدن آب: در طول روز، شش تا هشت گیلاس آب بنوشید. نوشیدن آب به مقدار کافی، آب از دست رفتهی بدن در طی خونریزی ماهانه را به بدن برمیگرداند و همچنین نوشیدن مقدار کافی مایعات و آب، به واژن کمک میکند تا سریع تر و راحتتر خود را پاک و تمیز کند.
۵؛ دوش گرفتن: تا حد امکان به شکل ایستاده حمام کنید تا بدن شما به آلودگیهای میکروبی کف حمام آلوده نشود.
۶؛ نوار بهداشتی: در طول عات ماهانه، به محض این که نوار بهداشتی شما کثیف شد، آن را عوض کنید. در صورت عدم تعویض برای مدت طولانی، اکسیجنرسانی کم میشود و شرایط برای رشد و نمو باکتریها در ناحیهی تناسلی مهیا و وارد مهبل شده و مشکلات عفونی را ایجاد میکند.
۷؛ عدم استفاده از نوار بهداشتی: اگر استفاده از نوارهای بهداشتی منجر به سوزش ناحیهی تناسلی شود، از مصرف آنها اجتناب کنید؛ زیرا این دسته از وسائل بهداشتی، علاوه بر سوزش میتواند منجر به بروز عفونت شود و بوهای نامطبوعی در آن قسمت ایجاد کند.
۸؛ شُستن ناحیهی تناسلی: ناحیهی تناسلی و بیرون واژن را حداقل روزی دو تا سه بار بشویید تا بوی نامطبوع حاصل از خونریزی قاعدگی، کاهش پیدا کند. استفاده از آب گرم یا ولرم هنگام شستوشو در این دوره میتواند علاوه بر ایجاد آرامش در فرد، به کاهش دردهای ناحیهی زیر شکم هم کمک کند.
۹؛ رعایت شُستن ناحیهی تناسلی: باید توجه داشت که شُستن و خشک کردن ناحیهی واژن، باید از سمت جلو به عقب باشد. عکس این حرکت منجر به انتقال عفونتها از ناحیهی مقعد به سمت واژن میشود.
۱۰؛ استفاده از مسکن: وجود درد در روزهای اول قاعدگی، دردناک است و علت این امر، آزاد شدن موادی در جدارهی داخلی رحم است که موجب انقباض رحم و در نتیجه درد میشود. در صورت شدت درد، میتوانید با تجویز پزشک، از داروهای تسکیندهنده استفاده کنید. البته بهتر است ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیش از شروع قاعدگی از این داروها استفاده شود.