
دو روز است، خلق و خویش تغییر کرده است. پرخاشگرتر شده و بیقرارتر. احساس میکند کف پایش گُر میگیرد و حوصلهی کسی را هم ندارد. دیروز بدون هیچ دلیلی، پیش از این که همسرش به وظیفه برود، جنگ و جدل، راه انداخت و عصر هم سر این که پسرش دیر برای خرید نان بیرون رفت او را خوب لت کرد. امروز کمی آرامتر شده. هرچند هنوز هم بیقرار است؛ چرا که وارد سیکل دورهی ماهانهاش شده است.
تجربهی بالا را، اغلب زنان داشتهاند و اکثریت نمیدانند دو سه روز پیش از اینکه عادت ماهوار شوند؛ چرا این حالتهای روحی برایشان پیش میآید. يكـی از مـسايل روانتنی كه با عملكـرد توليـدمثل زنـان رابطـه دارد، سندرم پيش از قاعدگی است. اين سـندرم، با تغييرات دورههای در وضعيت جسمی، روانـی و رفتاری زنان، ظاهر میشود. شـروع آن ۱۲-۶ روز پيش از خونريزی ماهانـه و تـداوم آن بـه مــدت دو روز بعــد از شــروع خونريزی است.
درمجموع ۱۵۰ علامت و بيشتر بهعنوان علايم سندرم پيش از قاعـدگی Premenstrual Syndrome شناساییشده است كه شامل دو دسته علايم بالينی اسـت.
۱- علايم روانـی شـايع، شـامل ضـعف و خـستگی، تحریکپذیری، تندمزاجی، خلقوخوی متغير و افسردگی است.
۲ -علايم فيزيكی شايع، نظير نفـخ شكم، درد كمر، حساسيت پستانها و سنگینی وزن است. بـسته بهشدت علايـم، طيـف وسـيعی از بيمـاری از وضعيت خفيف تا شديد ايجاد میشود. در برخــي از منــابع اخــتلال مــلال پــيش از قاعــدگی بـه Premenstrual Dysphoric Disorder عنوان نوع شـديد سـندرم پـيش از قاعـدگی در نظر گرفته شده كه باعث اختلال در فعالیتهای روزانهی فرد میشود. مسألهی مهمی كه در اینجا مطرح میشود، ايـن اسـت كـه PMDD بيـشتر روی علايم روانـي متمركـز شـده و ملال وکسالتی است که درطی دوران عادت ماهانه، برای زن دست میدهد؛ بهخصوص در سه روز نخست؛ در حـالي كـه PMS بيشتر به علايم جـسمی ارتباط داده میشود.
اين عارضه نخـستينبـار در سـال ۱۹۳۱، توسط فرانک كشف شد؛ ولی تحقيقاتش به دست فراموشی سپرده شد. گويـا بـراي كسی اهميت نداشت كه زنان از اين سندرم اعـم از نشانههای جزئی آن؛ ماننـد خـستگی و عـدم تمركــز حــواس و يــا عــوارض مهمتر؛ ماننــد آسم و تشنج عصبی كـه گاهی به حدی شديد بـود كـه آنـان را وادار بـه خودكشی میکرد، رنج میبرند. تحقيقــات نــشان داده است که ســندرم پــيش از قاعدگی، عامل افزايش وقوع جرم، حبس به دليـل اعتياد به مصرف الكل، سوء رفتـار در مدرسـه، ناخوشی ضــعف در انجام كار و تكاليف درسی است.
اين سندرم نه تنها به خـود فـرد، بلكـه بـر خــانوادهی وی نيــز تــاثير بــه ســزايی دارد و در موارد شديد، بهعنوان يك بيماری میتواند سبب ايجاد تغييراتی در رفتار زنان شود. بروز اين سندرم میتواند تاثير مهمی بر عملكردشـان داشته باشـد. ايـن آثـار شـامل ناسـازگاری بـا همسر و بدرفتاری با فرزند میباشد.
بر اساس نتايج مطالعات مختلف، عـواملی كه در شيوع سـندرم پـيش از قاعـدگی مؤثرانـد، شـامل سـن، مـصرف سـيگار، الكـل و كـافئين، الگوهای غذايی، مـصرف قرصهای جلوگيریكننـده از بـارداری، عـادتهای ورزشـی، تاريخچــهی قاعــدگی و ســابقهی آزار جنسی، ســابقهی ابــتلا بــه ســندرم پــيش از قاعدگی، نگـرش نـسبت بـه قاعدگی، شغل، ژنتيـك، سطح تحـصيلات، عوامـل اجتمـاعی و فرهنگـی، توجه به انجـام فـرايض مـذهبی، مـدت خونريزی قاعدگی و وجود فشارهای روانی میباشد.
توصیههای پیشنهادی برای کاهش سندرم، استراحت كافی، دوش گرفتن، حذف مصرف نمك، شكر، كافئین، مصرف سبزیها، میوهها و مسکنهای آرامبخش است.
حتما در مورد وجود مشكل PMS با همسر، فامیل، دوستان و همكارانتان صحبت کنید. شما به همدلی و حمایت این افراد نیاز دارید تا در کنترل کردن هیجان تان، همراهی کنند. فرزندان شما، به ویژه دختران نیز بهتر است بدانند PMS چیست؛ چرا كه هم برای خودشان مفید است و هم مراعات شما را خواهند كرد.