نویسنده: سلمان شریفی
در حاشیه‌ی شمالی بازار بامیان، در آخر کوچه‌ی دانشگاه و پایین‌تر از رودخانه‌‌ای که از آن جا می‌گذرد، بازارچه‌ی کوچکی در نزدیکی پارک صلح شهر بامیان قرار دارد که این روزها با سرد شدن شدید هوا و بارش برف‌های زمستانی، از جنب‌وجوش افتاده است.
خلوت این بازارچه و بسته بودن اکثر دکان‌ها حکایت از آن دارد که در زمستان بامیان کم‌تر کسی پیدا می‌شود تمایل به خریداری اجناس این دکان‌ها داشته باشد. کوچه‌ای که این بازارچه در آن قرار دارد از دو سمت در هر ردیف دکان‌هایی است که بیشتر فروشنده‌های آن زنان بامیان استند.
در بازارچه‌ی نزدیک پارک صلح شهر بامیان، زنان فروشنده که این روزها مشتری نه چندانی دارند، در دکان‌های خود صنایع دستی را به فروش می‌رسانند که حاصل کار دست خود شان است. در این بازارچه می‌توانی انواع کلاه‌های دست‌دوز، دستمال‌های گل‌دوزی شده، پارچه‌های خامک‌دوزی شده و … را که از رنگ‌های مختلفی آماده شده است، خریداری کنی و می‌توان گفت این صنایع دستی سوغاتی است که هر مسافری به شهر بامیان بیایید با خود به دیار خود می‌برد.
بازارچه‌ی کوچک زنانه‌ی شهر بامیان که از تأسیس آن حدود پنج سال می‌گذرد، همواره شاهد مسافران داخلی و گردش‌گران خارجی بسیاری بوده است که مشتریان ثابت دکان‌های این فروشندگان زن بودند. حضور بی‌شمار خریداران صنایع دستی زنان بامیان در این بازارچه همواره زبان‌زد تمام مردم شهر بوده است؛ اما هر سال با سرد شدن هوا و بارش سنگین برف، تعداد بازدیدکنندگان و خریداران صنایع دستی زنان بامیان کاهش می‌یابد.
نسیمه نظری، خانم ۴۸سالهای است که در این بازارچه مصروف فروش صنایع دستی زنان می‌باشد. خانم نظری از پایین‌بودن میزان فروش شان در فصل‌های سرد یاد کرده، گفت: «اقتصاد مردم بامیان ضعیف است و نمی‌توانند از کالاهای این بازارچه استفاده کنند و در فصل زمستان متأسفانه فروش روزانه‌ی ما به صفر رسیده، ما فقط در فصل گرما زمانی که گردش‌گران خارجی از زیبایی‌های بامیان دیدن می‌کنند، می‌توانیم فروش داشته باشیم.»
با آن که شهر بامیان در فصل سرما هم جذابیت‌های خاص توریستی خود همچون راه‌اندازی مسابقات اسکی و دیگر ورزش‌های زمستانی را دارد و می‌تواند همچون سالهای پیشین پای هزاران گردش‌گر خارجی و داخلی را به آن ولایت بکشاند؛ اما متأسفانه امسال با بارش سنگین برف و مسدود شدن راه‌های مواصلاتی به بامیان، شاهد حضور کم‌رنگ گردش‌گران در این ولایت استیم که این امر سبب پایین آمدن اقتصاد بسیاری از خانواده‌ها در بامیان شده است.
معصومه ابراهیمی، مسؤول انجمن پوشاک جهان در بامیان به شکل روایتی، شرح حال خودش را صحبت می‌کند. خانم ابراهیمی از روزهایی یادآوردی می‌کند که از کشور ایران به بامیان بازگشته بود و در کنار چند بانوی دیگر بامیانی با پول قرضه، دست به تأسیس این بازارچه زدند.
بانو ابراهیمی می‌گوید: «روزهایی که برای جواز گرفتن ساخت بازارچه به ریاست شهرداری و مقام ولایت می‌رفتیم را از یاد نمی‌برم. روزهای سختی بود؛ اما موفق شدیم که این بازارچه را تأسیس کنیم. جامعه بسته‌تر بود و مردان نگاه امروزی شان را به ما نداشتند؛ اما حالا پذیرفته اند که زنان همانند مردان می‌توانند، فعالیت اقتصادی کنند. جامعه‌ی مدنی در قسمت دادخواهی با ما هم‌کاری‌های زیادی کردند. این بازارچه از چشم زیادتری گردش‌گران به لحاظ موقعیتش دور است و ما در اول‌ها این را متوجه نبودیم. رسانه‌ها تا کنون این بازارچه را زیر پوشش قرار نداده اند.»
بانوان فروشنده در این بازارچه، اکنون با قرار گرفتن در چنین شرایطی در نظر دارند تا بتوانند که برای ادامه دادن فعالیت‌های اقتصادی شان در این بازارچه برنامه‌های جدی‌ای را روی دست بگیرند که نیاز به حمایت دارند.
بانو ابراهیمی می‌گوید: «در قسمت معرفی این بازارچه کار نشده؛ ما از نهادهای مسؤول و رسانه‌ها می‌خواهیم که این بازارچه را بیشتر به مردم معرفی کنند و در نمایش‌گاه‌های داخلی و خارجی برای ما سهم بدهند. در میدان هوایی بامیان تابلویی وجود ندارد که از وجود این بازارچه سیاحان را آگاه کند. ما توقع داریم، کم‌از‌کم تابلوهایی از محصول‌های ما و این بازارچه در میدان هوایی پایتخت وجود داشته باشد. راه‌های منتهی به بامیان بیشتر ناامن است؛ هزینه‌ی سفر هوایی هم بالاست و این روی فروش ما و صنعت گردش‌گری تأثیر منفی دارد.»
این در حالی است که فروشنده‌های این بازارچه از کم‌بود حمایت، عدم آگاهی‌دهی در قالب سیمینار و نبود زمینه‌ی یادگیری مهارت‌های لازم فروشندگی شکایت دارند و از حکومت افغانستان و مقام ولایت بامیان خواستار این استند که زمینه‌ی ساخت یک بازارچه‌ی بزرگ‌تر را برای بانوان به منظور فروش صنایع دستی شان در نقطه‌ی مناسبی از شهر بامیان فراهم کنند.
