مهاجران افغانستانی زمانی که به فنلند وارد میشوند، برای سپردن درخواست پناهندگی به ادارهی مهاجرت، در ابتدا باید به ادارهی پولیس در همان محل بروند و پس از آن، از سوی ادارهی مهاجرت در همان شهر، برای گفتوگو خواسته میشوند. زمانی که ادارهی مهاجرت، پروندهی مهاجر را بررسی میکند، یا به شخص پاسخ مثبت داده و آن فرد قبولی ماندن در فنلند را دریافت میکند و یا هم رد میشود.
اگر شخص مهاجر تصمیم ادارهی مهاجرت را نپذیرد، پروندهی وی برای بررسی بیشتر به دادگاه استیناف فرستاده میشود. اگر پروندهاش از سوی دادگاه استیناف هم رد شود و او تصمیم این دادگاه را نپذیرد، پرونده برای بررسیهای بیشتر و شنیدن دلیلهای تازه، به دادگاه عالی فرستاده میشود. تصمیم دادگاه عالی به هر صورت نهایی و قابل تطبیق است. اگر شخصی از سوی دادگاه عالی قبولی ماندن در فنلند را دریافت کند، آن شخص برای همیشه در فنلند میماند؛ اما اگر پروندهای از سوی دادگاه عالی رد شود، آن شخص ناچار است دوباره به کابل برگردد که در این صورت مبلغی هم از سوی دولت فنلند برایش در نظر گرفته میشود.
اما شکیب میگوید که دادگاه در تصمیمگیریهایش بیشتر دنبالهرو ادارهی مهاجرت است. او میگوید که دادگاه در ۸۰ درصد پروندهها، روی تصمیم ادارهی مهاجرت صحه میگذارد. تنها در ۲۰درصد پروندهها به دلیل ظهور دلیلهای تازه، دادگاه خلاف تصمیم ادارهی مهاجرت عمل کرده و برای شخص درخواستکننده، اجازهی ماندن در فنلند داده میشود.
ناامنی و مشکلات سیاسی، اجتماعی و مذهبی در کل دلیلهایی است که مهاجران افغانستانی برای ماندن در فنلند به ادارهی مهاجرت و دادگاه فنلند ارائه میکنند. فنلند نیز فهرستی از ولایتهای ناامن افغانستان نزد خودش دارد. اگر محل زندگی شخص پناهنده، همان ولایت باشد، ممکن درخواست پناهندگی وی قبول شود.
در قسمت اول روایت زندگی مهاجران افغانستانی در فنلند، اشاره داشتم که در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ و پس از آن از میان مهاجران افغانستانی پروندههای قریب به ۹۰ درصد مهاجران از سوی ادارهی مهاجرت و دادگاههای فنلند رد شده است.
شکیب دلیل آن را این گونه بیان میکند: «پولیس فنلند جسد سوختهی یک دختر نوجوان فنلندی را از جنگلی در اطراف شهر پیدا میکند. تحقیقات طب عدلی نشان میدهد که نخست به این دختر شراب داده شده و پس از آن به وی تجاوز جنسی شده و در آخر او را آتش زده اند.»
تیم کشف و بررسی پولیس محلی، موهای بدن پسری را که به این دختر تجاوز کرده است از محل رویداد پیدا میکند و پس از ردیابی میفهمند که این موها مربوط به یک مهاجر افغانستانی است.
این پسر از سوی پولیس دستگیر میشود. شکیب میگوید که این مهاجر پس از سپری کردن مراحل دادگاهی و دادخواهی از سوی دادگاه، به زندان انداخته میشود که حالا نیز در زندان به سر میبرد.
شکیب میگوید که این حادثه و دادگاه این پسر رسانهای شد و به شدت بازخورد بدی در میان شهروندان فنلند داشت. این رویداد در فنلند، ذهنیت ضد مهاجر را شکل داد. جرائمی که هر چند روز در میان مهاجران دیگر افغانستانی مرتکب میشوند، باعث شده است که دولت فنلند، سیاستش را در رابطه با مهاجران و به ویژه پذیرش مهاجران افغانستانی بازبینی کند. شکیب میگوید که هرچند دادگاه فنلند دلیل منفی دادن به پروندهها را این رویداد و مثل آن را عنوان نمیکند؛ اما این در رفتار شان روشن است. چون هیچ دلیل قناعتبخش دیگری ندارد.
شکیب میگوید که این حادثه، شرایط زندگی را برای بیشتر از ۴۰ درصد مهاجران افغانستانی در فنلند، دشوار کرد و آنها را در شرایط بدی قرار داد.
این حادثه، دقیق پیش از ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و پس از آن بود که شرایط زندگی در فنلند برای مهاجران افغانستانی تنگتر شد. در کنار این حادثه، شکیب از حادثهی دیگری روایت میکند. او میگوید که در اواخر سال ۲۰۱۸ پنج جوان افغانستانی در جنگلی در شمال فنلند به دختری زیرسن به گونهی گروهی تجاوز کردند که این حادثه نیز رسانهای شد و بازخورد بدی در میان شهروندان فنلند داشت.
شکیب میگوید که نزدیک به ۹۰ درصد مهاجران افغانستانی در فنلند مردمان قانونگریز و قانونشکن اند. در میان این مهاجران شمار از آنها به کار قاچاق مواد مخدر پرداخته و برای به دست آوردن پول بیشتر، وارد بازار سیاه کار میشوند که اینها به خودی خود، شرایط را برای دیگر مهاجران دشوار میکند.