بر اساس آمار وزارت مهاجران و بازگشتکنندگان، شمار بیجاشدگان داخلی به دو میلیون میرسد، بیجا شدگانی که در ۲۱ ولایت کشور پراکنده اند.
شمار زیاد این بیجا شدگان، در وضعیت وخیم به سر میبرند. بیجا شدگان داخلی، با کمترین امکانهای گرمایشی و خوراکی، روزهای سرد زمستان را درون خیمهها، مغاره و خانههای کهنهی روستایی به سر میبرند.
در سال روان، به گونهی مجموعی ۹۵ هزار خانواده در افغانستان نیازمند به کمکهای ابتدایی زمستانی شناسایی شده اند.
وزرات مهاجران و بازگشتکنندگان متعهد به کمکرسانی به بیست و پنج هزار خانواده شده است؛ اما از میان ۲۵ هزار خانواده، برای۱۳ هزار آن کمک توزیع شده است، کمکهای در حدود پنج تا بیست هزار افغانی که به اساس نیازمندی خانوادهها به آنها داده میشود.
هنوز روند کمکرسانی برای ۱۲ هزار و صد خانوادهی دیگر که قرار بود به آنها کمک صورت بگیرد، تکمیل نشده است.
عبدالباسط انصاری، سخنگوی وزرات مهاجران و بازگشتکنندگان، روز شنبه ۱۲ دلو به روزنامهی صبح کابل گفت: «در یک هفتهی گذشته، از میان ۱۲ هزار و صد خانواده برای نزدیک به ۸ هزار خانواده در کابل به مبلغ ۱۵ هزار افغانی کمک شده است.»
این در حالی است که کمکرسانی به ۵۲ هزار خانوادهی نیازمند به کمک را، سازمانهای بینالمللی همکار دولت افغانستان به عهده گرفته است. از روند کمکرسانی این سازمانها آمار دقیقی در دست نیست.
هنور روشن نیست که سازمانهای بینالمللی کمکرسان تا هنوز به چه شمار از این خانوادهها کمک رسانده است. بستههایی کمکی این سازمانها به خانوادههای نیازمند در برگیرندهی مواد خوراکی و مواد سوختی است.
با این حال، آقای باسط میگوید که اگر وضعیت امنیتی و راه ارتباط با ولایتها بهتر باشد، ممکن است در زمان کمتری این وزارت بتواند، روند کمکرسانی به خانوادههای نیازمند را به پایان برساند.
البته باز هم باید تاکید کرد که قرار است وزارت در هفتهی پیشرو، کمکرسانی به آن شمار خانوادههای نیازمند را که از ۲۵ هزار خانواده باقی مانده است، نهایی کند و یا هم روند کمکرسانی به این خانوادهها در یک هفته به پایان نرسد.
این در حالی است که زمستان وارد دومین ماه خود شده است؛ اما شمار چندهزاری خانوادههای افغانستانی هنوز بدون دریافت هیچگونه کمکی از سوی وزارت مهاجران و بازگشتکنندگان در بدترین شرایط ممکن زیر خیمهها به سر میبرند.
۹۵ هزار خانوادهی نیازمند به کمک که شمار شان به دو میلیون نفر میرسد، در ۲۱ ولایت کشور به شمول پایتخت به سر میبرند.
این شمار از خانوادهها، به اساس سنجش وزرات مهاجران و بازگشت کنندگان، نیازمند کمکهای زمستانی شناسایی شده اند؛ اما حالا در شب و روزی که دمای هوا تا ۱۰ درجه زیر صفر سقوط میکند، این خانوادهها در زیر خیمههای زمستانی، در کنار داشتن یک پیاله سوپ داغ، حسرت داشتن پتویی گرم را نیز در سر میپرورانند.
با این که تا هنوز به همهی خانوادههای نیازمند به کمک، کمک نرسیده است؛ وزارت مهاجران و بازگشتکنندگان میگوید که شمار نیازمندان زیاد است و آنهایی که بیشتر از سه سال میشود در شمار بیجا شدگان اند نمیتوانند، مستحق دریافت کمک باشند؛ اما با آن هم به شماری از این نیازمندان کمک میشود. این در حالی است که به آن شمار از نیازمندانی که در الویت قرار دارند نیز کمک آنچنانی نشده است.
با ۱۵ هزار افغانیای که به یک خانوادهی چند نفری از سوی دولت پرداخته میشود؛ دشوار است که این خانواده بتواند سه ماه زمستان را بدون آسیبهای روانی و جسمی به پایان برساند.
بیشتر این ۹۵ هزار خانوادهی نیازمند به کمک، در معرض خطر صحی قرار دارند و از سویی هم به دلیل تغذیهی ناکافی، امینت غذایی آنها از میان رفته و مقاومت وجود شان در برابر سرما و دیگر آلایندههای محیطی کمتر شده و بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار دارند.
از سوی دیگر، در وضعیتی که این بیجا شدگان به سر میبرند، حقوق شهروندی و کرامت انسانی آنها نیز زیر پا شده است؛ در حالی که دولت به اساس قانون اساسی مکلف به تامین امکانات است.
کودکان و جوانان این خانوادهها به دلیل بیجا شدن، از آموزش و پرورش بازمانده و به گونهی غیر مستقیم از پلهی رشد پرت شده اند. عدالت اجتماعی برای بیجا شدگان داخلی این است که باید در اجتماع بپوسند.