تجربه‌ی شخصی من و هر معتاد دیگر بی‌خوابی‌های بعد از ترک اعتیاد است که شایع‌ترین مشکلات معتادان بعد از کنار گذاشتن مواد مخدر است. این مشکل، یکی از عوامل جدی و مهمی است که در بسیاری از مواقع سبب می‌شود معتاد در حال بهبودی را عصبی کند و او به مصرف مجدد مواد مخدر تمایل پیدا کند.
اما نباید نگران باشیم. درمان بیخوابی بعد از ترک اعتیاد با استفاده از روش‌ها و داروهای گوناگون ممکن است. هر چند که پس از ترک اعتیاد، علاوه بر بیخوابی، افراد با چالش‌های دیگری نیز روبه‌رو خواهند شد.
حدوداً بین ۹۷ درصد معتادان در حال بهبودی این مشکل دیده می‌شود. خواب کافی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در دوران بهبودی وجود دارد و بر تداوم جدیت اراده‌ی معتاد در حال بهبودی اثر می‌گذارد.
خواب کافی سبب آرامش و کاهش استرس می‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت و مغز را فعال‌تر می‌کند و می‌تواند در بهبود سریع‌تر و رهایی از اعتیاد مواد مخدر نیز بسیار کمک‌کننده باشد؛ اما در مقابل، کمبود خواب موجب تحریک‌پذیری، عصبانیت، اضطراب و افسردگی می‌شود و قدرت تصمیم‌گیری و تمرکز فرد را کاهش می‌دهد.
مشکلات خواب می‌توانند تا حدی غیر قابل تحمل شوند که فکر فرد را به سمتی بکشانند که تنها راه خوب خوابیدن را مصرف مجدد مواد مخدر بدانند و این یعنی خطر بازگشت اعتیاد افزایش می‌یابد.
بسیاری از معتادان بعد از ترک اعتیاد به مواد مخدر، دچار مشکلات خواب می‌شوند؛ اما در بعضی معتادان این مشکل بعد از چند روز از بین می‌رود و خواب آن‌ها، به حالت عادی برمی‌گردد.
دسته‌ی دیگر از معتادان ممکن است این مشکلات خواب را به سه شکل جداگانه که در زیر آمده است، تجربه کنند و برای شان ادامه پیدا کند.
کم‌خوابی: این معتادان شب‌ها نمی‌توانند به راحتی به خواب بروند؛ دچار بیخوابی می‌شوند و این مشکل بسیار آن‌ها را آزار می‌دهد.
به خواب عمیق نرفتن: معتادانی هم خواهند بود که از کیفیت خواب خود شکایت داشته باشند و مدعی شوند که خواب آن‌ها، خستگی شان را از بین نمی‌برد و روز بعد به قدری خسته اند که انگار شب گذشته اصلا نخوابیده باشند.
خواب بریده بریده: اگر چه این دسته از معتادان بیشتر از گروه‌های قبلی معتادان می‌خوابند؛ اما خواب‌های آن‌ها چرت‌گونه و لحظه‌ای است و بدن نمی‌تواند به سطح مطلوب استراحت خود برسد.
همان طور که ذکر کردم، مشکل بیخوابی می‌تواند خطر مصرف مجدد اعتیاد را افزایش دهد. برای جلوگیری از این اتفاق، باید به درمان بیخوابی معتاد در حال بهبود توجه کرد و برای درمان بیخوابی روش‌های مختلفی را امتحان کرد. اصلی‌ترین کار برای درمان این مشکل، پیدا کردن ریشه‌ی اصلی بیخوابی است. گاهی ریشه‌ی بیخوابی در استرس و اضطراب فرد معتاد است. یادمان باشد، بیخوابی یکی از بارزترین علائم افسردگی است.
مرسوم است که شیوه‌های مختلفی برای درمان بیخوابی استفاده شود، بعضی از آن‌ها:
آرامش قبل از خواب: در این شیوه فرد معتاد باید بداند چه رفتارهایی را انجام دهد یا ندهد تا بتواند خواب مناسب‌تری داشته باشد؛ مانند عدم استفاده از قهوه، سیگار (کافئین – نیکوتین) و تلفون همراه قبل از خواب، انجام ورزش به طور منظم و…
آرامش قبل از خواب: در شیوه‌ی آرام‌سازی می‌توان از ذهن‌آگاهی و تمرین تنفس عمیق، به آرام کردن عضلات و ذهن خود بپردازیم تا اضطراب را کمی دور کنیم و با آرامش بیشتری به خواب برویم و خواب بهتری را تجربه کنیم.
تحمل بیدارخوابی: در این شیوه با وجود فراهم بودن شرایط خواب، باید تلاش شود تا بیدار ماند؛ در این صورت فکر «اگر تا صبح نشد که بخوابم، چه اتفاقی برایم می‌افتد؟» و استرس ناشی از این فکر در ذهن مان از بین می‌رود.
و دیگر این که دارو درمانی، یکی از روش‌های پرکاربرد برای درمان بیخوابی است و در تمام دواخانه‌ها قرص‌هایی است که در درمان بیخوابی استفاده می‌شود؛ اما باید از مصرف خودسرانه‌ی این داروها خودداری کنیم و برای گرفتن نسخه‌ی مناسب به پیش داکتر برویم.
سعی شود مکانی ثابت برای خواب مان مشخص کنیم و هر شب در یک جای متفاوت نخوابیم. اتاق خود را، از هر نور و یا صدای شدید دور نگه داشته و از بالشت و تشک مناسب استفاده کنیم تا در طول شب بدن مان در حالت آرامش قرار بگیرد.
داشتن یک برنامه‌ی خوابی ثابت و منظم بسیار کمک می‌کند و سعی شود هر شب در یک زمان مشخص به خواب رفته تا ساعت خواب بدن شما تنظیم شود.
