
سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، در برگهی تویتر خود نگاشته است که این گروه برای آغاز گفتوگوهای بینالافغانی آماده است؛ اما زمانی این گفتوگوها آغاز خواهد شد که جدول خروج نظامیان خارجی در حضور ناظران بینالمللی اعلام شود. او همچنان تاکید کرده است: «با ادارهی کابل بهعنوان حکومت افغانستان وارد گفتوگو نخواهیم شد.»
پس از حمله انتحاری دیروز صبح در کابل بر یکی از تأسیسات وزارت دفاع، طالبان در اعلامیهای مسؤولیت این حمله را به عهده گرفته و گفتهاند که هدف این گروه ریاست لوژستیکی و انجنیری وزارت دفاع بوده است. این گروه در اعلامهاش گفته است، در گام نخست یک موتر بمبگذاری شده در مقابل ریاست لوژستیکی و انجینیری وزارت دفاع، منفجر شد و پس از آن، سایر مهاجمان وارد این اداره شدند و با نیروهای امنیتی به درگیری پرداختند.
این دو مورد، در حالی صورت گرفته است که گزارشاهایی حاکی از نشست قریبالوقوع میان دولت افغانستان و گروه طالبان شنیده میشد و امیدواریها را پیرامون صلح به وجود آورده بود. وزارت خارجهی افغانستان دو روز پیش از توافق طالبان برای حاضر شدن به میز گفتوگوهای بینالافغانی خبر داده بود. حملهی دیروز گروه تروریستی طالبان در شهر کابل، یکی از حملات خونبار این گروه محسوب میشود که اکثریت کشته شدگان و زخمیان آن را غیر نظامیان و به خصوص کودکان تشکیل میدهند.
حملهی قاطعانهای که از سوی این گروه صورت گرفته است، در جریان دور هفتم گفتوگوهای صلح خلیلزاد با این گروه انجام شده و میتواند دیدگاهها را نسبت به این گفتوگوها عوض کند. تنها حملهی دیرو در کابل نه، بلکه حملهی دو روز پیش در کندهار که جان یازده پولیس و هشت کارمند کمیسیون انتخابات را گرفت، و حملهی هفتهی گذشتهی این گروه در ولایت بغلان که منجر به کشته شدن ۲۵ نیروی خیزش مردمی شد، همه در زمانی اتفاق افتاده است که گفتوگوهای صلح در قطر نیز جریان دارد.
اما آنچه مهم است تغییر دیدگاه و موضع دولت افغانستان در رابطه به برخورد با گروه طالبان است. گفته میشود در این اواخر عملیات شبانهی نیروهای امنیتی افغان علیه طالبان نیز بیشتر شده است. دولت افغانستان اعلام کرده است که نیروهای امنیتی این کشور عملیات شبانه را بیشتر کردهاند.
نکتهای که در این عملیات جدی گرفته میشود، هدف قرار دادن فرماندهان گروه تروریستی طالبان است. در تقابل با موضعگیریهای قاطعانهی طالبان، اجرا کردن بیشتر چنین عملیات است و توقع میرود تا کشورهای مختلفی که ابراز همکاری در تسهیل گفتوگوهای صلح افغانستان داشتهاند نیز، فشارها را بر طالبان بیشتر کنند.
حملهی دیروز طالبان در کابل، نشاندهندهی سیاستی است که همواره از سوی این گروه تطبیق شده و اگر چنین حملاتی ادامه یابد، ثمرهای که از نشستهای مختلف با این گروه، امیدش میرفت، صرفا مبدل به یک تصور خواهد شد.
طالبان با رویکرد تهاجمیشان نسبت به مردم افغانستان، قصد این را دارند تا ترس و هراسی را که در سالهای حکومتشان، ایجاد کرده بودند، دوباره زنده کنند. این رویکرد، در صورت ادامه یافتن میتواند امتیاز این گروه را در گفتوگوها بالا ببرد و اینجاست که نیاز عکسالعملهای مشابه به شدت احساس میشود.
نیروهای تروریستی طالبان، بیشتر از سوی مردم روستایی تشکیل شدهاند که در مقابل پول دست به سلاح بردهاند. این افراد، در صورتی که مدیریت نظامی طالبان در مناطقشان تضعیف شود، به زندگی عادی بر خواهند گشت و ممکن است بسیاری از آنان به صف نیروهای امنیتی ملحق شوند.
وجود برنامهای که بتواند، سرکردگان نظامی طالبان را که مشغول مدیریت جنگ در مناطق روستایی استند، هدف قرار دهد، قادر خواهد بود تا سیستم جنگی این گروه را به انحلال بکشاند. دولت افغانستان میتواند، با راهاندازی عملیات متعدد جهت اجرایی کردن این هدف، به کشتن سران نظامی گروه طالبان ادامه بدهد و در عین حال موضع خودش را در مورد آمادگی به گفتوگو مبتنی بر صلح، حفظ کند.
نرمش در سیاست دولت و کشورهای دخیل در پروسهی صلح افغانستان نشان داد که این رفتار نمیتواند طالبان را به مدارا بکشاند و در واقع، طالبان میلی به پایان دادن جنگ در مدت زمان کوتاهی که تصورش میرفت ندارند؛ تنها راه این است که سران نظامی طالبان در تمامی ولایت هدف قرار گرفته و از بین بروند.
قربانیان حملهی دیروز و اکثر حملات طالبان، نشاندهندهی این است که این گروه، در پی صلح برنخواسته است و حتا حالا که هفتمین دور مذاکرات صلح را با امریکا طی میکند، تمایل شدیدی به جنگ دارد. سیاستی که قرار باشد بر اساس مدارا با طالبان عمل کند، در چنین شرایط حساسی که پای کشورهای مختلف در مسألهی صلح پیش آمده است، زمینهی انتخاب بدیل را برای طالبان آماده خواهد کرد؛ بدیلی که سیاسیون افغانی را به جای حکومت افغانستان قرار میدهد و در نهایت ممکن است برنامهی منحلسازی حکومت و نظام را در پی داشته باشد. طوری که بارها و همچنان دیروز، سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر گفت: «با ادارهی کابل بهعنوان حکومت افغانستان وارد گفتوگو نخواهیم شد.»