پیش از فاجعه، کرونا را جدی بگیرید

کشورهای ایران و چین، دو مرکز بزرگ شیوع و گسترش ویروس کرونا (کوید۱۹)، در هم‌سایگی افغانستان است و این ویروس کشنده، پشت دروازه‌های ما ایستاده است؛ اما هنوز هم برخورد با آن نه از سوی مردم و نه از سوی حکومت و زمام‌داران ما جدی و بازدارنده نیست. کشورهای دیگر جدا از اعلام وضعیت اضطراری، رو به بسیج ملی برای کنترل و مهار این بلای مدرن آورده و ضمن آگاهی‌دهی، اماکن خطرناک گسترش و شیوع این بیماری را مشخص نموده اند. مثلا تمام کشورها به مردم گفته اند که دقیقا منبع گسترش ویروس در کجاها می‌تواند باشد تا مردم از حضور در آن‌جا دوری کنند؛ اما در افغانستان هنوز کسی نمی‌داند که در چه اماکن و با چه صورتی، احتمال ابتلا به این بیماری در جامعه برای مردم وجود دارد.
با وجودی که گفته می‌شود، ایران مهاجران افغان را به صورت اجباری اخراج نمی‌کند؛ ولی با توجه به شیوع و گسترش سریع این بیماری در آن کشور، مهاجران از ترس جانشان، به صورت سیل‌آسا وارد افغانستان می‌شوند و طبق گزارش وزارت مهاجران و عودت کنندگان افغانستان، روزانه بین ۹ تا ۱۵ هزار مهاجر افغان از مرزها وارد کشور می‌شوند که کنترل و بررسی این تعداد آدم، با امکانات بسیار اندکی که در سر مرزها وجود دارد، واقعا کار سخت و ناشدنی است. مشکلی که خطر گسترش شیوع کرونا و بدل شدن این بیماری را به یک اپیدمی همه‌گیر در افغانستان زیاد کرده است.
از سوی دیگر، جنگ و ناامنی در کشور موجب شده است که بسیاری از مردم در صورت مصاب شدن به ویروس کرونا، دست‌رسی به خدمات و معلومات صحی ندارند که ممکن است، آمار تلفات را در کشور چند برابر کند. برای همین، مقام‌های افغان از جمله «امرالله صالح»، معاون آقای اشرف غنی از طالبان خواسته است تا با حملات انتحاری، ماین‌های کنار جاده و بمب‌گذاری‌ها مانع مبارزه با کرونا نشوند. یکی از مسائلی که آقای صالح به آن اشاره کرده بود، پاسخ‌گو نبودن طبابت قرون وسطایی در عصر حاضر است که اشاره‌ی به حق و درستی است؛ چون هنوز مردم ما با باورهای سنتی می‌خواهند با یک اپیدمی خطرناک امروز مبارزه کنند.
حکومت افغانستان اعلام کرده است که مراسم تجلیل از نوروز در مزار و کابل لغو است و مردم نباید تجمع کنند؛ اما از مراکزی مثل ثبت و احوال نفوس، ریاست پاسپورت، بس‌های داخل شهری، بازارهای مزدحم کابل و دیگر شهرها حرفی نزده است. مشکل دیگر بسته شدن مرز کشورهای هم‌سایه است که مشخص نیست حکومت، چه برنامه‌ی برای آن دارد؛ چون تمام مایحتاج زندگی مردم افغانستان از بیرون وارد می‌شود. در صورتی که مرزهای پاکستان و کشورهای دیگر بسته شود، کنترل نرخ و نوا و زندگی مردم افغانستان چطور خواهد شد؟
حکومت می‌گوید که ۲۵ میلیون دالر را برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا اختصاص داده است؛ اما والی هرات که زیر مجموعه‌ی همین حکومت است، خلاف آن را گفته و اعلام می‌کند که هیچ کمکی از مرکز دریافت نکرده و هزینه‌ی درمان شفاخانه‌های هرات برای بیماری کرونا، با قرض و گدایی بدست آمده است. مشکل دیگر در ارتباط با کرونا، عدم آگاهی کامل مردم و افراد مصاب به آن است، طوری که «یارمحمد»، از شفاخانه‌ی بوعلی سینای بلخی، فرار کرد که نشان از عدم آگاهی درست و ارتباط مردم با این بیماری دارد.
والی هرات با توجه به عدم جدیت مردم و حکومت در مبارزه کوید۱۹ گفته است، نگران روزی است که با افزایش شمار مبتلایان به کرونا و بالا رفتن میزان مرگ و میر، حکومت و مردم قادر به جمع آوری جنازه‌ها نباشند و این واقعا یک نگرانی جدی است.
برای مبارزه با کرونا، نیاز به یک بسیج ملی است، بسیجی که مردم، حکومت و طالبان با درک شرایط حساس امروز کشور، با یک‌دیگر هم‌کاری کنند تا کشور از این مرحله‌ی کشنده و حساس عبور کند. نیاز است تا به سران طالبان نیز فهمانده شود که اگر خواهان صلح و بازگشت آرامش به این کشور بلا دیده هستند، به خاطر نجات جان مردم، آتش‌بس اعلام کنند؛ چون این بهترین زمان برای از بین بردن موانع صلح و کمک به مردم است.