
رویکرد طالبان برای رسیدن به قدرت، روش استوار به توافق و گفتوگو نیست. این گروه، میخواهد به عنوان برندهی جنگ افغانستان شناخته شده، وارد معاوضه شود. تا اکنون به این رفتار طالبان، از سوی حکومت، نرمش نشان داده شده و این عکسالعمل آنان را ترغیب به خواستهای تازهتری کرده است.
هرچند بر اساس توافق طالبان با امریکا، یکسری از موارد هنوز باقی مانده که قرار بود از سوی حکومت افغانستان انجام بپذیرد. با آن هم، نکتههایی از سوی طالبان که نادیده گرفته شده نیز بسیار است و حکومت میتواند با اشاره به آن از ادامهی تعهد خود به توافق طالبان و امریکا، سر باز بزند.
درخواستی که طالبان بر اساس توافق خود با امریکا، خواهان آن است، آزادی زندانیان طالب که بیشترش از زندانهای افغانستان است. اظهارنظرهایی از طرف مقامهای مختلف در مورد تعداد این زندانیان وجود دارد که عددی نزدیک به هفتهزار تن را نشان میدهد.
تا اینجای کار، طالبان بیشتر از امریکاییها از توافق شان در دوحه، سود بردهاند؛ امریکاییها تنها توانستهاند از کشته شدن سربازان شان بهدست طالبان جلوگیری کنند. نکتهی مهم برای امریکا، قطع رابطهی طالبان با القاعده بود، رابطهای که از سوی طالبان تا هنوز مستحکم باقی مانده است. همچنان، امریکاییها گفته بودند که باید پس از توافق این دو طرف، خشونتها در افغانستان کاهش یابد، این در حالی است که دقیق پس از همین توافق، حملههای طالبان به مناطق مختلف افغانستان، شدت یافت.
پس میتوان ادعا کرد که تا کنون، طالبان بیشتر از دو طرف دیگر؛ امریکاییها و نیروهای امنیتی افغانستان از صلح و توافقهای صورت گرفتهی آن سود برده است. سودجویی طالبان از گفتوگوهای صلح افغانستان، بیشتر از این که روی گفتوگو استوار باشد، منطق جنگ را به عنوان پشتوانهی خود، برجسته کرده است.
اکنون، باز هم طالبان به مرحلهی باجگیری از گفتوگوهای صلح رسیدهاند؛ بحث آزادی هفتهزار طالب، خطرناکتر از جنگ با طالبان است و این روزهاست که حکومت افغانستان را با چالشی دیگر در روند صلح کشور روبرو کند.
اشرفغنی مثل قبل، از انجام این کار سر باز میزند؛ به تخلفها و نقض توافقنامهی امریکا-طالبان، اشاره کرده، تمکین به خواستهای طالبان را اشتباه میخواند اما؛ اینکه تا چه حد، رای جهانی و ملی را در این مورد با خود همراه میکند، معلوم نیست.
تنها تفاوتی که درخواست آزادی زندانیان طالبان در این دور پیدا کرده، ریاست جو بایدن در امریکا است. البته آن هم هنوز به مرحلهی تصمیم در مباحث مربوط به افغانستان نرسیده و در حد یک دلخوشی باقی است.
سخنگوی شورای امنیت ملی افغانستان در واکنش به خواست طالبان که به تازگی از سوی برخیها از آن حرف زده شده؛ گفته است که آزادی زندانیان به کاهش خشونتها کمکی نکرد و از سوی دیگر، این گروه به تعهدات شان عمل نکردند و پس از آزادی، دوباره به میدان جنگ برگشتهاند.
میتوان دید که استدلال حکومت افغانستان بر رد این درخواست تلاش دارد و آنچه بیان میکند، مرتبط با توافقنامهی طالبان و امریکاییها است. این یعنی حکومت افغانستان بیش از این که با طالبان طرف باشد برای رد درخواست این گروه، به دنبال قناعت دادن به امریکاییها است.
گفتهی سخنگوی امنیت ملی افغانستان، گوشزدی به امریکاییها است که اشاره به بی تعهد بودن این گروه دارد؛ طالبان به هیچ یک از تعهدهایی که در توافقنامه ذکر شده، وفادار نبودهاند. آنان قابل اعتماد نیستند و در گفتوگوهای صلح افغانستان نقش مؤثری را به عهده نمیگیرند.
امتیازدهی به طالبان، جنگ را شعلهور ساخت و ادامهی چنین سیاستی، آیندهی امنیتی افغانستان را بیش از اکنون در خطر میاندازد. امریکاییها باید بدانند که ما برای امنیت آنان با طالبان نمیجنگیم و حتا برای امنیت آنان صلح نمیکنیم. صلح و جنگ ما با طالبان بهخاطر آیندهی سیاسی کشور و مردم مان است.
به نظر میرسد که نیاز است حکومت افغانستان در صورت فشارها از سوی دولت امریکا بهخاطر توافق بر سر آزادی زندانیان طالب از زندانهای افغانستان، آشکارا به مخالفت بپردازد و همین سخن را به زبان بیاورد؛ ما بهخاطر امنیت شما و تعهد یکطرفانهی تان با طالبان، قربانی نمیدهیم!