توپ در میدان کمیسیون‌های انتخاباتی است

صبح کابل
توپ در میدان کمیسیون‌های انتخاباتی است

به هر شکلی که بود، بر خلاف خواست و آرزوی مخالفان این سرزمین؛ انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان برگزار شد. از داخل و بیرون سعی کردند با عَلَم کردن، صلح و جنگ، حکومت موقت و تهدیدهای گوناگون، جلو آن را بگیرند؛ اما نشد و مردم افغانستان از میان ترس و وحشت، خون و آتش، بار دیگر به دموکراسی سلام کردند. کسانی ‌که دوبار انگشت‌های شهادت‌ (اشاره) ی شان را برای رأی دادن از دست داده بودند، بار دیگر آمدند و رأی دادند؛ نه برای آن ‌که در آرزوی زعامت کسی باشند که برای حفظ نظام و ایستادن در برابر دشمنان این سرزمین، انگشت‌های دیگر شان را نیز به میدان آوردند.

نیروهای امنیتی شب‌ و روز تلاش و استراحت نکردند تا انتخابات با چالش کمتری برگزار شود. این انتخابات نارسایی‌های داشت؛ اما نباید حضور مردم (ولو اندک) را برای کمبودها، لوث کرد و زیر سوال برد. مردم آمدند، رأی دادند، نترسیدند و حالا بر کمیسیون‌های انتخابات و شکایات انتخاباتی است تا نگذارند، کسانی با گل آلوده‌ کردن آب، ماهی مقصود گرفته و انتخابات را مسخ کنند. در واقع، حالا توپ در میدان برگزارکنندگان انتخابات است، تا خوب بازی کنند و اجازه ندهند، تجربه‌ی دوره‌های گذشته بار دیگر تکرار شود.

هرچند، کمیسیون شکایات انتخاباتی اعلام کرده است که شایعه‌پراکنی و برنده دانستن نامزدان پیش از اعلام رسمی نتیجه‌ی انتخابات، جرم است؛ اما این روزها دیده می‌شود که بازار شایعه‌پراکنی کم کم به یک اپیدمی غالب بدل شده و کسانی به صورت هدف‌مند و روشن، با تیم‌سازی و یا انفرادی در حال نشر و پخش شایعه استند تا فضا را به سمتی ببرند که اعلام نتیجه‌ی انتخابات، به یک بلوای ناتمام بدل شود. می‌خواهند، تلقین کنند که یا من، یا هیچ کس.

رویکردی که ناشی از فرهنگ زور و تفنگ‌سالاری در این سرزمین بوده و همواره، باور گفت‌وگو، تسامح و همدیگرپذیری را به حاشیه رانده است.

شایعه در واقع یک مشکل بزرگ اجتماعی و یکی از معضل‌های جوامع عقب‌مانده است که هر روز در لباس جدیدی ظاهر می‌شود. شایعه معطوف به نشر اخبار نامطمئن، دشمنی شخصی، غلو، سوء استفاده از اعتماد مردم و ملکه ساختن ذهنیت خاص در بین مردم است که اگر کنترل نشود، می‌تواند در اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان اخلال ایجاد کند.

نشر و پخش شایعه موجب ایجاد بی‌اعتمادی بین مردم و مسؤولین برگزار‌کننده‌ی انتخابات، قوی شدن شائبه‌ی حمایت حتمی کمیسیون از تیم‌ها و زمینه‌سازِ باور غالب ناسالم بودن انتخابات و موجب از بین رفتن انگیزه و توان مردم برای شرکت در پروسه‌ای به نام انتخابات و تعیین سرنوشت‌ شان می‌شود.

البته نشر شایعه، ترفند تازه و جدیدی نیست؛ بارها در افغانستان و در رویارویی‌های تاریخی دیده شده است که گروه یا کسانی با تبلیغات و نشر شایعه، توانسته اند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر یک روند و یا یک جامعه وارد کنند.

کمیسیون شکایات انتخاباتی و کمیسیون انتخابات باید با دقت و با درک این ‌که، افغانستان دشمن کم ندارد، اجازه ندهند تا گفتمان‌های غیر رسمی و نامعتبر که نتیجه‌ی اطلاعات وارسی نشده است، به روند اصلی انتخابات صدمه وارد کند. اگر چنین نشود، این شایعات هر روز تحریف شده و به شکل دیگری به خورد مردم داده خواهد شد که در درازمدت می‌تواند کنترل هر روند دموکراتیک را از حیطه‌ی مدیریت افغان‌ها خارج کند.

حضور مردم در انتخابات و تجربه‌ی چهار دوره‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری، انتخابات پارلمانی و … نشان داده است که این روند دموکراتیک با توپ و تفنگ و انفجار نه که با زیاده‌خواهی، تقلب، شایعه‌پراکنی، انعطاف‌ناپذیری و تحریف واقعیت با مشکل روبه‌رو می‌شود. بنا بر این، هر چه کمیسیون انتخابات، کمیسیون شکایات انتخاباتی، ناظران داخلی و خارجی و البته نامزدان ریاست‌جمهوری با سعه‌ی صدر بیشتر به این پروسه بنگرند و متمرکز شفافیت و صیانت از رأی مردم باشند، انتخابات با خطر کمتری رو‌به‌رو خواهد شد.