مورد برجسته در سال‌های پس از طالبان، نارضایتی‌های مردم از حکومت و تشکیلاتی بود که نظام جدید را ساخته است. البته یکی از ویژگی‌های نظام جدید حق مخالفت با دولت و دیگر سازوکارهای اجتماعی است. فکر می‌کنم مردم افغانستان به‌عنوان شهروند که در نظام جدید به آن ملقب شدند، چندان منفعل نماندند و به‌خصوص با ورود انترنت به کشور دست به اعتراض‌ها و مخالفت‌های فراوانی در عرصه‌های مختلف زدند.
در این میان، یکی از مخالفت‌ها، بی‌نظیرتر از قبل بود؛ اعتراض به سکوت عالمان دین، عالمانی که بسیاری از نکته‌ها در وضعیت فعلی حاصل فعالیت‌های آنان در افغانستان بوده است. عالمان دین در افغانستان، همیشه نقش دیگرگون‌کنندگان را در وضعیت سیاسی داشته‌اند؛ آنان با اعتراض به حکومت احزابی مثل خلق و پرچم، این ویژگی‌شان را برجسته‌تر ساخته، حتا وارد ایجاد یک حکومت جهادی شدند.
طالبان از همین قشر به‌حساب می‌آیند و سرمشق شان مجاهدین قبل از خودشان بوده است. اشتباه‌ها و جنایت‌های جنگی‌ای که از سوی گروه‌های افراطی صورت گرفت، نقش عالمان دین را میان مردم خدشه‌دار ساخت. این خدشه در دوره‌ی جدید تاریخ افغانستان یعنی پس از حمله‌ی امریکا به کشور و از هم پاشی حکومت طالبانی، برجسته‌تر شد.
در نهایت، تفکیکی بین عالمان میانه‌رو و تندرو به وجود آمد که دوگانگی قرائت دینی را ساخت. مردم، از عالمان تندرو تنفر پیدا کردند اما؛ عالمان میانه‌رو را در کنار احترام مورد نقد نیز قرار دادند.
این انتقاد، بی‌تأثیر از فعالیت‌های گروه‌های تندرو نیست؛ دوام جنگ و کشتار غیرنظامیان از سوی گروه‌های تندرو دینی و بی‌اعتنایی عالمان دین در داخل کشور، سبب شد تا مردم اکثراً این عالمان را مورد انتقاد قرار داده حتا طرف‌دار جنگ جاری قلم‌داد کنند.
مردم افغانستان نقش عالمان دین را در سرکوب گروه‌های افراطی، مهم ارزیابی می‌کنند. مردم خواهان ایستادگی قاطعانه‌ی آنان در برابر فتواهای نامعقول و دور از مشروعیت دینی‌اند که از سوی گروه‌های تروریستی به‌ویژه طالبان بر علیه مردم و نیروهای امنیتی، صادر شده است.
در طول این سال‌ها، کم‌تر دیده شده که گروهی از عالمان دین، عالمانی که از سوی حکومت، خدمات دریافت می‌کنند و شورا و وزارت دارند، بر علیه گروه‌هایی مثل گروه طالبان فتوا صادر کنند.
با این‌همه، دیروز حکمی از سوی وزارت حج و اوقاف کشور صادر شد که بازی پابجی را در آن حرام خوانده بود. بر اساس این حکم، بازی انترنتی پابجی، فاقد شرایط شرعی یک برنامه‌ی تفریحی است و ذاتاً نامشروع است. در این حکم، تأکید شده است که بازی پابجی، نظم و سلامت جامعه و خانواده‌ها را برهم می‌زند و سبب به وجود آمدن معاصی و جنایت‌ها می‌شود.
هم‌چنان وزارت حج و اوقاف گفته است که این بازی عقاید و رسوم شرکی و تعظیم به بت‌ها را تلقین و ترویج می‌کند.
با این‌که حکم وزارت حج و اوقاف افغانستان پس از ممنوع قرار داده شدن بازی پابجی از سوی پارلمان کشور صورت گرفت اما؛ باعث شد، یک‌بار دیگر بحث انفعالیت عالمان دین در برابر گروه‌های تندرو فعال در افغانستان دامن زده شود.
انتقاد مردم افغانستان از بی‌اعتنایی عالمان دینی، هم‌زمان با رشد گروه طالبان به‌عنوان یک گروه سیاسی و کوچ شان از یک هویت تروریستی است. نکته‌ای که می‌تواند ضرورت مخالفت عالمان دین را با برداشت‌های طالبانی از اسلام برجسته کند، همین موضوع است. موضوعی که پایه‌های شرعی خودساخته‌ی طالبان را لرزانده و آنان در مقابل مردم، بی‌پشتوانه می‌سازد.
شاید درک درستی که بتواند عزم عالمان دینی را در برابر افکار تندروانه‌ی موجود جزم کند، وجود ندارد و این مشکلی است که با گذر زمان، هم مردم را در مبارزه با عقاید طالبانی به شکست مواجه کرده و هم عالمان دینی را به حاشیه می‌راند.
مبارزه با فکر طالبانی بیش از هر چیزی نیازمند به اراده جمعی است؛ اراده‌ای که از طرف عالمان دین در افغانستان قوت گرفته و پشتوانه‌ی شرعی پیدا می‌کند اما؛ با تأسف، بیش‌تر اوقات این قشر اجتماعی با آن‌چه بر جامعه می‌گذرد بیگانه بوده و سعی چندانی برای ایجاد چنین اراده‌ای نداشته است.
