قطر می‌خواهد گفت‌وگوهای صلح افغانستان را به نفع خود مصادره کند

از یک هفته به این سو، گفت‌وگوهای صلح افغانستان در دوحه، به بن‌بست روبه‌رو شده است و هیچ نشانی از پیشرفت در این گفت‌وگوها دیده نمی‌شود. قرار بود دوشنبه‌ی هفته‌ی گذشته، کار گروه تماس به پایان برسد و گفت‌وگوهای صلح افغانستان آغاز شود؛ اما با وجود گذشت نزدیک به یک هفته، هنوز از دوحه خبری از آغاز گفت‌وگوهای صلح افغانستان به گوش نمی‌رسد. هم‌چنان گروه تماس دو طرف هیچ اشاره‌ای به پیشرفت گفت‌وگوها نمی‌کنند. هیأت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان در قطر، گاهی در مصاحبه‌های شان با خبرنگاران؛ چالش‌های سد راه گفت‌وگوها را امر طبیعی می‌پندارند. اطلاعاتی که روزنامه‌ی صبح کابل به دست آورده، نشان می‌دهد که دلیل اختلاف در قطر میان هیأت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان و گروه تروریستی طالبان، دو مسأله‌ی مهم است؛ اول این‌که طالبان تأکید بر این دارند که باید اسم گفت‌وگوهای صلح افغانستان، گفت‌وگوهای صلح قطر باشد؛ اما هیأت دولت افغانستان، اصرار دارد که باید نام این گفتگوها، مذاکرات صلح افغانستان باشد.
طالبان می‌دانند که اگر بتوانند نام این گفت‌وگوها را، گفت‌وگوهای صلح قطر بگذارند، از ابتدا تا انتها، باید همه مسائل مربط به صلح، باید در کشور قطر به پیش برود. ادامه‌ی همه مراحل گفت‌وگوهای صلح افغانستان در قطر، به معنای برجسته‌بودن موقف این گروه خواهد بود؛ زیرا قطر به مثابه‌ی میدان اصلی طالبان و پاکستان به شمار می‌رود.
از سویی هم، دولت قطر به عنوان رقیب سیاسی عربستان، در تلاش این است که به عنوان کشوری قدرت‌مند در منطقه از آن یاد شود؛ کشوری که به یک جنگ درازمدت در یک کشور اسلامی دیگر پایان داده است، همان‌گونه که جنگ داخلی لبنان و مشکلات این کشور با همسایگان‌اش در شهر طائف عربستان و با نام «صلح طائف» پایان یافت.
در قطر بیشترینه دست پاکستان، ایران و خود قطر باز است و می‌توانند، در قطر بازی بهتری به نفع شان انجام دهند. به همین دلیل نباید حکومت افغانستان، تن به این بازی پیچیده‌ی طالبان، پاکستان و ایران بدهد و میدان بازی را باید به کشور دیگری ببرند و یا این‌که گفت‌وگوهای صلح افغانستان، میدان متمرکز نداشته باشد. هر جلسه در کشور جدیدی برگزار شود تا بتوانند دست کشورهایی که در صلح افغانستان، سنگ می‌اندازند و می‌خواهند بازی به نفع خود شان باشد، از گفت‌وگوها صلح افغانستان کوتاه شود. اگر دولت افغانستان بتواند گفت‌وگوها را به کشور دیگری ببرد، اروپا گزینه‌ی خوبی است؛ اما بهترین گزینه نسبت به هر کشور دیگر، ازبیکستان است و دولت ازبیکستان نیز، از گفت‌وگوهای صلح افغانستان استقبال کرده و افزوده است که سمرقند می‌تواند، هم‌واره در خدمت گفت‌وگوهای صلح افغانستان باشد. گفت‌وگوهای صلح افغانستان اگر در ازبیکستان رقم بخورد مزیت‌های فراوانی را به دولت افغانستان دارد. نکته‌ی اول این‌که دست کشورهای منطقه خصوصا پاکستان تا حد امکان از گفت‌وگوهای صلح افغانستان، به خاطر وجود روسیه قطع می‌شود و از سوی دیگر لابی‌گری پاکستان برای گروه ترویستی طالبان، آن‌چنان که می‌باید نتیجه نمی‌دهد. نکته‌ی دوم این‌که روسیه، همواره نگران صلح افغانستان است و نمی‌خواهد در افغانستان اتفاق‌ها طوری رقم بخورد که نگران مرزهای خویش باشد. دولت افغانستان باید در میدان‌ گفت‌وگوهای صلح برنده باشد و از جمهوریت دفاع کند و ازبیکستان را بهترین گزینه برای گفت‌وگوها در نظر بگیرد.
مسأله یا چالش دومی که مانع پیشرفت گفت‌وگوهای صلح افغانستان شده است، پافشاری طالبان روی فقه حنفی به عنوان اصل تعیین‌کننده‌ی مذهبی در گفت‌وگوهای صلح افغانستان است. گروه طالبان برای آغاز گفت‌وگوها، تأکید دارند که باید بحث شرعی و مشکل‌های مهم دیگری که در جریان گفت‌وگوهای پیش خواهد آمد، به اساس فقه حنفی روی آن فیصله شود. طالبان با این دو خواست، می‌خواهند که امارت اسلامی را برنده‌ی رویارویی جمهوریت کنند. افغانستان متشکل از مذهب‌های مختلف است و اگر گروه تروریستی طالبان به فقه حنفی تأکید کنند به معنای این است که از آغاز نمی‌خواهند حقوق اقلیت‌ها را در نظر بگیرند. این در حالی است که حقوق اقلیت‌ها، مهم‌ترین مسأله‌ای است که طالبان باید به آن احترام بگذارند و از سویی هم دولت افغانستان نباید در برابر این خواست طالبان کوتاه بیاید. اگر طالبان همواره تأکید بر فقه حنفی کنند؛ اول این‌که گفت‌وگوهای صلح به نتیجه نمی‌رسد و اگر به نتیجه هم برسد، این خواست طالبان، می‌تواند فرسایش جدیدی بعد از صلح در دولت مشترک میان گروه تروریستی طالبان و دولت افغانستان به وجود بیاورد. زیرا فشارهای بیش از حد روی اقلیت‌ها، می‌تواند اقلیت‌ها را تبدیل به گروه‌های پارتیزانی کنند که برای حقوق خویش می‌جنگند. با این حال، دولت افغانستان برای آغاز و ادامه‌ی گفت‌وگوهای صلح افغانستان، باید با تمام قدرت در برابر این خواست‌های گروه تروریستی طالبان بیاستد و به هیچ قیمتی به آن تن ندهد؛ زیرا این از مکلفیت‌های دولت در قانون اساسی افغانستان است و از سویی هم، باعث تأمین بیش‌تر حقوق‌بشری شهروندان افغانستان در آینده می‌شود.