
به دنبال طرح کاهش خشونت که از ساعت ۱۲ جمعهشب، به اجرا گذاشته شد، دیروز شنبه، برخی از شهروندان افغانستان در ولایتهای هرات، کندهار و ننگرهار، با آمدن به خیابانها، از این طرح حمایت کرده و خوشحالیِ شان را از صلح احتمالیای که قرار است در گفتوگوهای بینالافغانی به دست آید، ابراز کردند. این شهروندان که طعم چهار دهه جنگ را همراه با شکست طرح صلح داکتر نجیب چشیده اند، طرح کاهش خشونت از سوی طالبان را، فرصتی برای دستیابی به صلح دانسته و حمایت شان را از آن نشان داده اند؛ طرح هفتروزهای که اگر موفقانه هر دو طرف –دولت افغانستان و طالبان- به آن عمل کنند، به دنبال آن در (۲۹ فبروری)، توافقنامهی طالبان و امریکا در مورد صلح افغانستان به امضا خواهد رسید. این طرح، آزمایشی است که در آن دولت افغانستان و طالبان ارادهی شان را برای صلح و پایان جنگ نشان خواهند داد و همچنان دولت افغانستان و امریکا، طی این هفت روز، مطمئن خواهند شد که طالبان بر تمام گروههای نظامی شان، حاکمیت دارند یا نه. بروز حملات از سوی طالبان طی این هفت روز، بیانگر این است که این گروه، تسلطی بر فرماندهان نظامیاش در نقاط مختلف افغانستان ندارد و امضای توافقنامهی صلح و گفتوگوهای بینالافغانی، به معنای پایان جنگ نخواهد بود.
با آن که بر اساس طرح کاهش خشونت، طالبان تا هفت روز، حملات شان بر شهرها، شاهراهها و پایگاههای نظامی نیروهای امنیتی افغانستان و امریکا را متوقف میکنند، روز گذشته، درست روز اول اجرایی شدن این طرح، دو حملهی تروریستی در ولایتهای بلخ و پکیتا بر پایگاههای نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان رخ داده است. به دلیل فعالیتهای گروههای تروریستی دیگر و استخبارات منطقه که مخالف صلح در افغانستان استند، شاید طی این روزها حملاتی در نقاط مختلف افغانستان انجام شود که تعهد طالبان را نسبت به کاهش خشونت به چالش بکشد؛ اما این را هم نباید نادیده گرفت که طالبان بر تمام فرماندهان نظامیای که زیر نام این گروه در افغانستان فعالیت دارند، حاکمیت ندارند و حملات تروریستی دیروز در بلخ و پکتیا از سوی این گروه، بیانگر همین اختلاف دیدگاه در رهبری این گروه است. شاید یکی از دلایل قبول نکردن طرح آتشبس از سوی طالبان، همین چندپارچگی در صفوف نظامی این گروه است که در صورت پذیرفتن آتشبس، نمیتوانستند پاسخی برای این حملات داشته باشند. پذیرش کاهش خشونت از سوی طالبان؛ یعنی این که اگر در روز دو یا چند حمله صورت میگیرد، زیر مفهوم کاهش خشونت معنا میشود.
ظاهرا تنها شهروندان عادی افغانستان استند که از این طرح خوشحال شده اند؛ ارگ ریاستجمهوری در حال آماده شدن برای مراسم تحلیف اشرفغنی برای پنج سال دیگر است و رقیب انتخاباتی او –عبدالله- به دنبال تشکیل حکومت موازی، دست به معرفی والی در برخی از ولایتها زده است. پیش از این گفته میشد که طرح کاهش خشونت یا آتشبس، نشاندهندهی ارادهی طالبان برای صلح است؛ اما با توجه به تنشهای به وجود آمده پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات، این دولت افغانستان و یا بهتر است دولتهای افغانستان است که در آزمایش قرار گرفته اند؛ اعلام حکومت موازی از سوی عبدالله عبدالله در مقابل اشرفغنی که از سوی کمیسیون انتخابات به عنوان رییسجمهور معرفی شد، دودستگی سیاسیای را به وجود آورده است که بیشتر از چنددستگی طالبان، میتواند بالای گفتوگوهای صلح تأثیر منفی گذاشته و این روند را به چالش بکشد.
اگر دولت اعلامشده از سوی کمیسیون انتخابات با دولتی که ظاهرا خودمختار از سوی طرفداران آقای عبدالله اعلام شده است، نتوانند به زودی به نتیجه برسند و تنشهای به وجود آمده را کاهش دهند، پس از امضای توافقنامهی طالبان و امریکا، مشخص نیست که دولت افغانستان به رهبری آقای غنی در این گفتوگوها حضور پیدا میکند یا به رهبری آقای عبدالله. این دودستگی که برآمده از خودخواهی افراد است تا یک روند قانونی که انتخابات باشد، طالبان را در جایگاه برتری قرار داده است که بعید نیست این انتخاب را هم به دست شان بدهد که با کدام یکی از این دو دولت قانونی-موازی وارد گفتوگو شوند. این تنشها میتواند، موقف طالبان را تا جایی بالا ببرد که آقای غنی و عبدالله که هر دو به ادعای هم برآمد یک روند غیر قانونی استند، برای رسیدن به صلح به درگاه طالبان مراجعه کنند و هر کدام تلاش کنند که از طرف این گروه، به عنوان نمایندهی مردم افغانستان پذیرفته شوند؛ چنین موقفی میتواند اوتوریتهی افغانستان را نزد طالبان ضرب صفر کرده و خواستهای این گروه را بر مردم تحمیل کند.