
دور هفتم نشست طالبان وامریکاییها قرار است در کمتر از ده روز آینده در قطر برگزار شود؛ طرفهای این نشست، آمادگی بیشتر گرفتهاند. از طرف دیگر تلاشهای دولت افغانستان برای جلب حمایت کشورهایی که به روند صلح میتوانند تاثیر داشته باشند، بیشتر شده است.
زلمی خلیلزاد، نمایندهی امریکا، بیشتر از دورهای قبل تلاش میکند که نظر یا توافق کشورهای درگیر در مسایل افغانستان، رهبران سیاسی این کشور و گروههای موثر در روند صلح را بگیرد.
تحریکاتی که تا حالا از جانب طالبان، امریکا و دولت افغانستان صورت گرفته، توجه به نقش قدرتهای بیرونی بوده که هرکدام این آدرسها تا حالا، با مقامهای کشورهای خارجی دیدارکردهاند و این دیدارها در روزهای اخیر بیشتر شده است.
ششمین نشست امریکا با طالبان، به نتیجهی مشخص نرسید. به دنبال آن، روسیه دومین نشست میان طالبان و مخالفان اشرف غنی را در مسکو زمینهسازی کرد. این نشست برگزار شد؛ اما نتیجهبخش نبود. با آنکه ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، گفته است که از تلاشهای امریکا برای نتیجهبخش شدن روند صلح در افغانستان حمایت میکند؛ اما رقابت میان روسیه و امریکا، سبب شده که هرکدام تلاش کنند نتیجهی صلح منافع آنها را تضمین کند. به دلیل اینکه حاکمیت طالبان به کمک امریکاییها سقوط کرد و در هجده سال گذشته، امریکا بزرگترین حمایتکنندهی دولت افغانستان بوده و نیروهای امریکایی و ناتو با طالبان در کنار نیروهای دولتی افغانستان برضد طالبان میجنگند، روسیه به دلیل احساس خطر از حضور امریکا در افغانستان، در سالهای اخیر رویکرد حمایت از طالبان را گرفته است.
طالبان نسبت به روسیه، اعتماد بیشتر دارند. پس از دومین نشست طالبان و مخالفان حکومت غنی در مسکو، امریکا جدیتر از گذشته میخواهد، مذاکراتش را با طالبان به نتیجه برساند. امریکا این مسأله را درک کرده که اگر تعلل کند، روسیه میتواند در بازی صلح، نقش برتر بگیرد. توجه امریکا و روسیه برای گرفتن نقش بیشتر در بازی صلح، سبب شد که تلاشها از جانب طرفهای درگیر در قضیهی صلح افغانستان، جدی شود.
دولت افغانستان بیشتر از گذشته به جلب حمایت کشورهای همسایه بهویژه پاکستان و قدرتهای منطقهای و جهانی پرداخته است. محمد اشرف غنی در نزدهمین نشست شانگهای شرکت کرد. در حاشیهی این نشست با رهبران کشورهای همسایهی افغانستان دیدار کرد و در بارهی نقش آنها در روند صلح افغانستان تاکید کرد.
رییس جمهور غنی، حالا به بریتانیا رفته. گفته میشود با وزیرهای دفاع، خارجه و هیأت پارلمانی این کشور، دیدار خواهد کرد. هرچند دولت افغانستان نگفته که این سفر به صلح ارتباط دارد و یا نه؛ اما یکی از اهداف اصلی این سفر، گرفتن حمایت بریتانیا است که از پاکستان بخواهد که با دولت افغانستان برای نتیجه دادن تلاشهای صلح، همکاری کند.
بریتانیا روابط تاریخی با پاکستان دارد؛ اگر بخواهد میتواند بر پاکستان تاثیر بگذارد که این کشور نقش مثبت را در روند صلح افغانستان بگیرد. پاکستان در هجده سال گذشته، از طالبان حمایت کرده است. بدون حمایت پاکستان، طالبان نمیتوانستند قدرتمند شوند. ملاهبتالله و شورای رهبری طالبان در پاکستان به سر میبرند. برنامهی جنگ و صلح طالبان بدون تاثیر خواستهای پاکستان نیست. دولت افغانستان نقش پاکستان را درک کرده و میخواهد این نقش در فرایند تلاشهای صلح طوری باشد که طالبان از جنگ دست بکشند و مسألهی خود را از راه مذاکره با دولت افغانستان، حل کنند.
حمد الله محب، مشاور امنیت ملی که در سفری به پاکستان رفته بود، با رییس ستاد ارتش این کشور دیدار کرد. اظهارات خوشبینانه مبنی به تغییر رویکرد پاکستان نسبت به طالبان، بیان میکند که گویا پاکستان به دلیل مسایل اقتصادی میخواهد از صلح در افغانستان حمایت کند. محمد اشرف غنی، در نشست شانگهای تاکید کرد که بدون قطع ارتباط کشورها از طالبان، امکان رسیدن به صلح ممکن نیست. هنوز روشن نیست که سیاست پاکستان تغییر کرده یا نه؛ اما واقعیت انکارناپذیر این است که نقش طالبان تغییر کرده و فرصتی به وجود آمده که طالبان از برنامهی صلح امتیاز بگیرند. این مسأله برای پاکستان قابل توجه است. اگر سیاست پاکستان تغییر کرده باشد، از این زاویه قابل تحلیل است.
سفر اشرف غنی به بریتانیا درحالی انجام شده که گفته میشود در ششم سرطان، به پاکستان سفر میکند. دولت افغانستان میخواهد پاکستان در روند صلح نقش مثبت بگیرد. طالبان را به مذاکره با این دولت وادارکند.
در همین حال، تحرکات طالبان نیز بیشتر شده است. منابع طالبان تایید کرده که ملا عبدالغنی برادر، رییس دفتر طالبان در قطر و اعضای هیأت مذاکره کنندهی این گروه، به چین سفرکردهاند. چین، به دلایل اقتصادی، از حضور امریکا در منطقه و افغانستان ناراض است. به این دلیل مورد توجه طالبان قرار دارد. چین از طالبان حمایت میکند و متحد پاکستان در منطقه است. با توجه به این مسایل و به دلیل اینکه چین قدرت مهم اقتصادی در سطح جهان و قدرت بزرگ منطقهای است، به نقش این کشور توجه میشود. تمرکز طالبان نیز بر این است که با گرفتن حمایتِ قدرتهای بزرگ منطقهای در مذاکرات با امریکاییها، قدرتنمایی و امتیازگیری کنند.