سازمان ملل: رابطه‌ی «القاعده و طالبان» در افغانستان پابرجا است

منبع: بی بی سی

برگردان: صبح کابل

یک مقام ارشد سازمان ملل به بی‌بی‌سی می‌گوید، علی‌رغم یک توافق تاریخی ایالات متحده با طالبان که در اوایل سال جاری امضا شده است، القاعده هنوز ” رابطه‌ی جدی” با طالبان در افغانستان دارند.

اوایل سال جاری، ایالات متحده توافقنامه‌ای را با طالبان امضا کرد، که بر اساس آن امريکا تعهد کرده است که تا تابستان سال آینده تمام نیروهایش را از کشور خارج می‌کند و جانب طالبان نیز اطمينان داده اند که گروه‌های تروریستی دیگر مانند القاعده از قلمرو/خاک افغانستان برای حملات بین‌المللی خود استفاده نمی‌کنند.

ادموند براون، مسئوول تیم نظارت سازمان ملل متحد بر گروه دولت اسلامی، طالبان و القاعده به بی‌بی‌سی می‌گوید، علی‌رغم موافقت‌نامه‌ی‌ ایالات متحده‌ی آمريکا، طالبان به القاعده وعده سپرده است که این دو گروه متحد باقی می‌مانند.

آقای براون می‌افزاید: “طالبان مرتبا و در سطح بالا با القاعده صحبت می‌کنند و به آن‌ها اطمینان می‌دهند که به روابط تاریخی خود احترام می گذارند”.

او می‌گوید‌ که رابطه بین القاعده و طالبان “به صورت اساسی” با توافق انجام شده با ایالات متحده تغییر نکرده است.

علت اصلی ورود امریکا به افغانستان پس از حملات ۱۱ سپتامبر، از بین بردن تهدیدات القاعده و سرنگونی رژیم طالبان بود که به آن‌ها پناه داده بود. در آن زمان، رییس جمهور بوش قول داده بود که تروریستان را تا زمانی شکار می‌کند که “هیچ جایی برای اجرا ی حمله، یا پنهان شدن یا استراحت آن‌ها وجود نداشته باشد”.

قدرت و توانایی القاعده برای حمله به غرب، طی دهه گذشته به طور قابل توجهی کاهش یافته است، اما اعتقاد بر این است که ایمن الظواهری رهبر این گروه همراه با بعضی دیگر از سرشناسان آن هنوز در افغانستان استند. روز شنبه امنیت ملی افغانستان اعلام کرد که حسام عبدالروف امصری، یکی از اعضای سرشناس القاعده را در یک عملیات در ولایت غزنی کشته اند. آقای براون به بی‌بی‌سی می‌گوید: ” القاعده هنوز “مقاوم” و “خطرناک” باقی مانده است.

مقامات طالبان اصرار دارند که به طور کامل به شرایط توافقنامه‌ی خود با ایالات متحده پایبند خواهند بود: از هر گروهی که از قلمرو/خاک افغانستان به عنوان پایه‌ا‌ی برای برنامه‌ریزی حملات خود علیه ایالات متحده و متحدان آن استفاده کند، جلوگیری می‌کند. شورشیان می‌گویند که هدف شان تنها برای بر قراری یک “حکومت اسلامی” در افغانستان است و هیچ تهدیدی برای دیگر کشور‌ها نخواهد بود.

طالبان همچنین مبارزه‌ی خود را با جنگجویان گروه دولت اسلامی به عنوان نمونه‌‌ای از تعهد خود نسبت به افراط‌گرایان دیگر برجسته کرده است.

آقای براون می‌گوید، گزارش‌های اخیر در مورد طالبان را ثبت کرده است که گفته می‌شد این گروه یک عده جنگجویان خارجی از پاکستان را ثبت و راجستر کرده اند تا مانع حملات به خارج از قلمرو افغانستان شوند. آقای براون می‌افزاید که هنوز مشخص نیست، این توافقنامه بالای القاعده اعمال شده است یا خیر تا  آن را حرکت “غیر قابل برگشت” به سوی جلوگیری از ستیزه‌جویان خارجی که به عنوان یک تهدید بین المللی از افغانستان شناخته می شوند، بدانیم.

مقامات آمریکایی در مورد این که آیا آن‌ها معتقدند که طالبان به طور کامل به تعهدات خود در مورد القاعده عمل می‌کند یا نه؛ مبهم بوده اند، و اغلب طبقه‌بندی اطلاعات را پیشنهاد می‌کنند. سفیر ناتان ثالث، هماهنگ كننده‌ی مبارزه با تروریسم در وزارت امور خارجه‌ی آمریكا، به بی‌بی‌سی می‌گوید: “ما انتظار داریم كه طالبان به تعهداتی كه داده اند احترام بگذارند، و به ارتباطات شان با سازمان‌های تروریستی دیگر در افغانستان پایان دهند. ما قصد داریم نظارت خود را بیشتر کنیم تا مطمئن شویم که حرف و عمل شان یکی است.

اما بنا بر در درگیری‌های مرگ‌بار و پرهزینه‌ی افغانستان، رییس جمهور ترامپ تمایل خود را برای پس آوردن نیروهای آمریکایی در اسرع وقت روشن کرده است. شمار نیروهای آمریکایی قبلا حدود ۴۵۰۰ نفر کاهش یافته بود و انتظار می‌رود که این شمار تا ماه جنوری ۲۰۲۱ به ۲۵۰۰ نفر برسد.

یک دیپلمات دیگر که فرایند خروج نیروهای آمریکایی را از نزدیک زیر نظر دارد به بی‌بی‌سی می‌گوید، برنامه‌ی خروج نیروهای ایالات متحده دیگر مبتنی بر “شرایط” نیست، بلکه مبتنی بر “آجندا” است، و این نشان می‌دهد که اولویت اصلی رییس جمهور ترامپ، پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ ایالات متحده است. در بعضی مواقع، رییس جمهور ترامپ با مشاوران نظامی اش گام برداشته و اخیراً از مقامات دفاعی انتقاد کرده است که به گفته‌ی وی، “نمی‌خواهند کاری جز جنگ کنند”.

رحمت الله اندر، فرمانده‌ی سابق طالبان که اکنون سخنگوی دفتر شورای امنیت ملی دولت افغانستان است، در گفتگو با بی‌بی‌سی، در مورد تهدید احیای مجدد القاعده و دیگر گروه‌های مبارز جهانی هشدار داد.

وی می‌افزاید: ممکن است امریکایی‌ها  فکر کنند توافق‌نامه‌ای که با طالبان امضا کرده اند همه چیز را درست می‌کند. “اما زمان ثابت خواهد کرد که چنین نیست”.

در بین مقامات طالبان نیز در اغلب موارد روابط شان با القاعده مبهم بوده است و گاهی ادعا می‌کنند که این گروه دیگر در افغانستان حضور ندارد. سال گذشته اما، در شبه‌قاره‌ی هند، شاخه‌ی منطقه‌ا‌ی این گروه، ویدئویی از کمین خود علیه نیروهای دولت افغانستان برای حمایت از طالبان را منتشر کرد.

اعضای القاعده با امیر یا رهبر طالبان بیعت می‌کنند. سال گذشته هنگامی که از طالبان سوال شد که چگونه می‌توانند گروهی را که به رهبر خود وفادار هستند، سرکوب کنند، یک مقام طالبان در دوحه ادعا کرد که آخرین سوگند توسط رهبر القاعده هرگز به طور رسمی “پذیرفته نشده است”. یکی دیگر از شخصیت‌های پیشین طالبان به بی‌بی‌سی می‌گوید که تعهد وفاداری می‌تواند “نامعتبر” باشد، اگر القاعده دستور العمل طالبان را نادیده بگیرد تا از حملات در خارج از کشور خودداری کند.

چگونه رابطه‌ی طالبان با القاعده توسعه می‌یابد و در آینده روند صلح افغانستان را تعیین می‌کند. تعهدات طالبان در مورد تروریسم بین المللی، یکی از خواست‌های اساسی است که به عنوان بخشی از توافقنامه‌ی خروج ایالات متحده، باید مورد بررسی قرار بگیرد. با این حال، این مسأله به احتمال زیاد ثابت می‌کند که طالبان چقدر در تعهدات خود وفادار بوده و رابطه اش را با القاعده قطع کرده است.

ترس از روند صلح افغانستان در هر صورت از دست دادن یک فرصت است. باوجود تاخیر زیاد در آغاز مذاکرات بین گروه طالبان و هیئت صلح دولت افغانستان در ماه گذشته در قطر، خشونت‌ها اما، در هفته‌های اخیر در افغانستان افزایش یافته است.

در گفتگوها هنوز تلاش برای حل مسائل اولیه، با مسائل عمده مانند یک آتش بس و یا ترتیب به اشتراک گذاری قدرت، مورد بحث قرار گرفته است. ترس این وجود دارد که نیروهای آمریکایی تا سال آینده، پیش از به توافق رسیدن، افغانستان را ترک کنند که در این صورت خشونت‌ها می‌تواند تشدید یابد و طالبان به پیروزی نظامی برسد.

آقای براون هشدار می‌دهد اگر روند صلح از بین برود، القاعده و گروه دولت اسلامی می‌توانند تلاش کنند تا از “فضای غیر قانونی” از افغانستان بهره‌برداری کنند. او می‌افزاید هر دوی این گروه آرزو دارند که تهدیدی بین المللی باشند.