نویسنده: میدیا بنیامین و نیکولوس
منبع: counter currents. org
برگردان: ابوبکر صدیق
یک دهه پیش، یک رانندهی تکسی در شهر ونکور –شهری در کادانا – در چنین روزی به ما گفت: روزی فرا میرسد؛ ما -که امپراتوری فارس را در قرن ۱۸، بریتانیا را در قرن ۱۹ و شوروی را در قرن ۲۰ شکست دادیم و امروز با ناتو و ۲۸ کشور دیگر جهان میجنگیم-، اینها را همچنان شکست خواهیم داد. او عضو گروه طالبان نبود و تنها برای این که کشورش امپراتورها را شکست داده بود، افتخار میکرد.
امروز پس از ۲۰ سال جنگ خونین با همهی تصورات و مداخلات پیشین، حدود ۳۵۰۰ سرباز امریکایی و نیروهای ناتو از افغانستان بیرون میشوند. بایدن اشاره کرد که نیروهای امریکایی و متحدانش با همه تلاشها و صرف هزینهی مالی، توانایی شکست طالبان را نداشتند و این که این گروه در حال حاضر به نیمی از افغانستان کنترل دارد و در صورت بهمیاننیامدن آتشبس، در ماههای آینده به بخشهای بیشتر افغانستان دست خواهد یافت. بایدن همچنان نگفت که امریکا و متحدانش در دو دههی اخیر، در تآمین ثبات، دموکراسی و ایجاد یک حکومت همهشمول و ارتش قوی در افغانستان چقدر موفق بوده است.
ترک افغانستان، مانند اتحاد جماهیر شوروی سابق، برای امریکا که جان ۲۴۸۸ سرباز خود را قربانی کرده و میلیاردها دالر هزینه داده است، ناکامیای بیش نیست. در ابتدا، زمان خروج نیروهای امریکایی مساعد نیست و این هیچگاه یک حرکت ملموس برای بایدن نخواهد بود. رفتار او در برابر توصیههای سازمان استخباراتی امریکا و مقامات وزارت دفاع امریکا، به ویژه رییس فرماندهی نیروهای امریکایی در افغانستان و رییس ستاد مشترک ارتش امریکا است.
بایدن در کنگره نیز زیر فشار جمهوریخواهان و دموکراتها قرار دارد. سناتور مک مانل، تصمیم بایدن را شتابزده خواند و او را متهم به همکاری با دشمنان امریکا درسالگرد حملهی ۱۱ سپتامبر کرد که این کشور دوباره مورد حملهی آن قرار خواهد گرفت. جان شایین، سناتور دموکرات و عضو کمیتهی خارجی سنای امریکا، گفت: خروج از افغانستان باید با درنظرداشت حقوق مردم افغانستان به ویژه زنان این کشور باشد.
بایدن تصمیم گرفته است که با عملیکردن برنامهی خروج نیروهای امریکایی در اول ماه می، توافق انجامشده در ادارهی دونالد ترامپ را عملی کند. نظر به سخنان بایدن که در روز چهارشنبهی هفتهی گذشته بیان کرد، توافق خروج نیروهای امریکایی که در فبروری ۲۰۲۰ صورت گرفته، از اول ماه می آغاز و تا ۱۱ سپتمبر ادامه خواهد یافت. با این حال، روشن نیست که توافق انجامشده چه اندازه عملی شده است.
پس از آن که روشن شد امریکا در پی دورزدن توافق خروج در اول ماه می است، محمد نعیم وردک –سخنگوی گروه طالبان در قطر-، گفت که طالبان در نشست ترکیه که به همکاری سازمان ملل متحد در ۲۴ اپریل برگزار میشود، اشتراک نخواهد کرد و همچنان تا زمانی که نیروهای امریکایی در افغانستان باشند، این گروه در هیچ نشست مرتبط به صلح افغانستان اشتراک نمیکند. طالبان هنوز این دیدگاه سنتی را دارند؛ این که دولت افغانستان با حمایت نیروهای بیرونی سر پا ایستاده و به این دولت گفتوگو نمیکنند.
زلمی خلیلزاد، فرستادهی ویژهی امریکا برای صلح افغانستان، چند سال عمر خود را صرف گفتوگو با طالبان کرد تا این که در ۲۰۲۰ توافقنامهی خروج نیروهای امریکایی را به امضا رساند. انتونی بلینکین با شگرد تاریخیای در تلاش تحققپذیری توافقنامه امریکا برآمد و از سازمان ملل متحد خواست که روند مذاکرات افغانستان را پیش ببرد. سرگی لاوروف، وزیر خارجهی روسیه دست به کار شده و برای ایجاد یک آتشبس و تأمین صلح در افغانستان، طرفهای متخاصم را به نشستی در ماه مارچ به مسکو دعوت کرد تا به گفتوگوها ادامه بدهند.
با چسپیدن به مسئلهی خروج در اول ماه می، بایدن لطمهی کوچکی به اعتماد ایجادشده و تلاشهای دیپلماتیک وارد کرده است: این ممکن نبود که نیروها در اول ما می بیرون شوند. ترامپ روی خروج نیروها پافشاری میکرد و بایدن در نوامبر و پس از ماه جنوری گذشته به آن ادامه داد؛ اما هنوز هم روشن نیست که امریکا با قوتهای هوایی به حمایت از نیروهای –منیتی و دفاعی – افغانستان ادامه میدهد یا خیر؛ در حالی که در دو دههی گذشته، امریکا بیش از ۸۰ هزار بمب در افغانستان استعمال کرده و عملیات مخفیانه با نیروهای استخباراتی یا سیاه داشته است. پایان دادن به حملات هوایی و پوشش عملیات، فرصتی برای خروج و تأمین صلح است.
این روشن است که خروج نیروها – نیروهای بینالمللی- دستآوردهای زنان و دختران افغانستان را زیر شعاع قرار میدهد؛ اما بیشتر این دستآوردها به پایتخت –کابل- خلاصه شده است.
دوسوم دختران افغانستان هنوز به آموزشهای ابتدایی دسترسی ندارند و اگر جنگ همچنان در این کشور ادامه یابد، زنان افغانستان هرگز به حقوق شان دست نخواهند یافت.
حضور نیروهای ناتو و امریکا، حد اقل میزان خشونت را در ۲۰ سال گذشته کاهش داده بود؛ در حالی که طالبان ادعا میکردند، تا زمانی که نیروهای امریکایی در افغانستان حضور داشته باشند، به جنگ شان ادامه خواهند داد. همچنان در این مدت طولانی، امریکا به حمایت از یک نظام ضعیف، آلوده با فساد، بیثبات و با پراکندگی سیاسی و بیظرفیت، ادامه داد.
پایان دادن به جنگ و انتقال بخشی از هزینه آن، به بخش آموزشوپرورش زنان و صحت، خیلی دور از تصور است.
سازمان ملل متحد با حمایت قاطع امریکا، ممکن است برای متقاعدکردن طالبان و پیشبرد گفتوگو تلاش کند. اگر سازمان ملل متحد، نتواند پیش از خروج نیروهای امریکا و ناتو موفق به ایجاد آتشبس شود، امریکا و ناتو، افغانستان را در حالی رها میکنند که هنوز در جنگ با طالبان دستوپنجه نرم میکند که در آن، دولت افغانستان و تفنگسالاران پیشین برای قدرت تقلا خواهند کرد.
ما امیدواریم تا در ماه آینده، سازمان ملل متحد، دولت افغانستان و طالبان را به یک توافق رسانده و طرفها را برای تأمین صلح دایمی و شریککردن قدرت در افغانستان متقاعد کند.
پس از دههها جنگ، رنج و زحمتکشی، امریکا و متحدان شان در افغانستان، برای پایان دادن به جنگ طولانی امریکا در این کشور پایان دهند.
یادداشت: میدیا بنیامین؛ رییس پیشین گروه صلح است. آخرین کتابش در داخل ایران: «حقیقت تاریخ و سیاست جمهوری اسلامی ایران.» (: The Real History and Politics of the Islamic Republic of Iran) نیکولوس، پژوهشگر در گروه صلح و خبرنگار آزاد و نویسندهی کتاب: «خون در دستان ما: تصور اشتباه امریکا از عراق(the American Invasion and Destruction of Iraq)