کلنجار کمیسیون انتخابات و ثبات و همگرایی؛ کمیسیون شکایات شانه خالی می‌کند

سرانجام پس از ده روز تأخیر، کمیسیون مستقل انتخابات، روز یک‌شنبه (۲۷دلو) فیصله‌ی کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی را اجرایی و روند بازشماری ۲۹۸ محل رأی‌دهی را آغاز کرده است. آنچه مسؤولان این کمیسیون می‌گویند، روند بازشماری آرا در ۹ ولایت آغاز شده و در ولایت‌های غزنی، هلمند، سرپل و فاریاب به پایان رسیده است.
عبدالعزیز ابراهیمی، سخن‌گوی این کمیسیون، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت که هم‌زمان با پایان روند بازشماری آرا در چهار ولایت، روند تفتیش ویژه نیز در دفتر مرکزی کمیسیون با حضور ناظران کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی آعاز شده است.
این در حالی است که این روند قرار بود روز پنج‌شنبه‌ی هفته‌ی پیش آغاز شود؛ اما به دلیل ترک ناظران کمیسیون رسید‌گی به شکایت‌های انتخاباتی، این روند متوقف شد. بازشماری آرا روز گذشته نیز با تأخیر چندساعتی آغاز شد. قرار بود کارمندان کمیسیون انتخابات روند بازشماری آرا را ساعت ۹ پیش از چاشت آغاز کنند؛ اما به دلیل عدم حضور ناظران کمیسیون شکایات، این روند با چند ساعت تأخیر آغاز شد.
هرچند کمیسیون مستقل انتخابات خوش‌بین است که بتواند به زودی روند بازشماری و تفتیش ویژه‌ی آرا را در ۹ ولایت تکمیل کرده و نتیجه‌ی نهایی انتخابات را که ماه‌ها است به تأخیر افتاده، اعلام کند؛ اما ساعتی پس از آغاز روند بازشماری، دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله، نسبت به آغاز روند بازشماری آرا و آنچه‌ توطئه‌ی انتخاباتی از سوی کمیسیون انتخابات می‌خواند، با ادامه‌ی این روند مخالفت کرده است.
فضل‌احمد معنوی، عضو ارشد دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی، پس از چاشت روز یک‌شنبه (۲۷دلو) با بیان این مطلب که کمیسیون انتخابات، بازشماری و تفتیش آرای مورد منازعه را بدون مکانیزم، طرزالعمل و به تعبیر خود آغاز کرده است، تأکید کرد در صورتی که این روند متوقف نشود، تیم ثبات و همگرایی، از روند اعلام نتایج انتخابات خارج خواهد شد.
آقای معنوی افزود که عمل‌کرد کمیسیون‌های انتخاباتی نسبت به رسیدگی به شکایت‌های ثبت‌شده، مشکوک بوده و از همین ‌رو، هر گزینه‌ی ممکن به منظور جلوگیری از بر کرسی نشاندن تقلب، روی میز آن‌ها قرار دارد. «بحث نمونه‌گیری از محلات رأی‌دهی، در قانون، لوایح و طرزالعمل‌ها نیامده است؛ این ابتکار را کمیسیون شکایات از کجا کرده است؟ آرای خارج از وقت باید باطل می‌شد و نیازی به بررسی و تفتیش ویژه نداشت. تشخیص آرایی که معلومات بایومتریکی ندارد، بدون دستگاه ممکن نیست.»
دسته‌ی ثبات و همگرایی به این دلیل با بازشماری آرا از سوی کمیسیون انتخابات مخالفت کرده که می‌گوید، در حال حاضر، مدیریت پروسه‌ی انتخابات در دست کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی است؛ اما کمیسیون مستقل انتخابات، قوانین و طرزالعمل‌ها را زیر پا کرده و به گونه‌ی غیرقانونی و با تعبیر خود، در عدم حضور ناظران و نمایندگان کمیسیون شکایات، روند بازشماری محلات رأی‌دهی را آغاز کرده است.
به بیان این دسته‌ی انتخاباتی، در صورتی که کمیسیون انتخابات مطابق به قانون، پروسه‌ی بازشماری و تفتیش ویژه را دنبال کند، نتیجه‌ی برآمده از آن را خواهند پذیرفت و در صورتی که این کمیسیون هم‌چنان به خودسری‌های خود ادامه دهد، از آخرین شانس خود به خاطر حفظ دموکراسی استفاده خواهند کرد. این تیم هم‌چنان هشدار داده است که در صورت ادامه‌ی وضعیت، بازشماری آرا را تحریم می‌کند.
آقای معنوی تأکید کرد که همانند سال ۲۰۱۴ میلادی تن به تقلب و حکومت مشارکتی نخواهند داد؛ زیرا این بار باید آرای حقیقی مردم به کرسی بنشیند و خلاف این می‌تواند عواقب ناگواری را به همراه داشته باشد.
او، گفت که نتیجه‌ی انتخابات در سال ۲۰۱۴ میلادی، به خاطر حفظ ثبات افغانستان پذیرفته شد؛ اما این بار، عواقب ناگواری در پی خواهد داشت که مسؤولیت آن بر دوش کمیسیون مستقل انتخابات خواهد بود.
اما کمیسیون انتخابات در واکنش‌ به حرف‌های دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی می‌گوید که آن‌ها تمام پروسه‌ی انتخابات را تا کنون بدون هیچ‌گونه عمل غیرقانونی به پیش برده و تمام فیصله‌ی‌های صورت گرفته بر بنیاد قانون و لوایح انجام شده است.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات می‌گوید که اگر دسته‌ی ثبات و همگرایی روند بازشماری و تفتیش آرا را تحریم کند، آن‌ها در غیاب شان این روند را به اتمام می‌رسانند.
بانو نورستانی ضمن این که می‌گوید که ده روز را به دلیل صحبت و رسیدن فیصله‌ی نهایی کمیسیون شکایات منتظر مانده است، افزود: «ما ده روز شد که این پروسه را به تعویق انداختیم. از از این بیشتر شود، بار حقوقی آن نیز بالای ما سنگین‌تر می‌شود. ما ناگزیر استیم که کار خود را آغاز کنیم. تقاضای ما از تیم‌ها و کسانی که همرای ما اند، این است که سر کمیسیون انتخابات افغانستان اعتماد داشته باشند. ما تا همین لحظه کاری نکردیم که خلاف قانون بوده باشد. در کنار ما باشند، هر آن چیزی که مشکل می‌بینند، ما در خدمت شان استیم. اگر آن‌ها حضور داشته نداشته باشند هم پروسه به پیش می‌رود.»
به گفته‌ی او، پروسه‌ی انتخابات به مرحله‌ی نهایی خود نزدیک شده و با پایان تفتیش‌، نتیجه‌ی نهایی نیز اعلام خواهد شد. «کوشش ما این است که زودتر به نتیجه برسانیم. کاری که آغاز شده، باید پایان یابد. اگر همانند دیروز ناظران کمیسیون شکایات ناوقت نرسند و وقت‌کشی نشود، به زودترین فرصت نتیجه‌ اعلام خواهد شد.»
حالا بحث این جا است که چرا ناظران و کمیشنران کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، با وجود این که خود شان فیصله‌ی بازشماری و تفتیش ویژه را صادر کرده اند، مانع بازشماری می‌شوند.
خواستیم در این مورد دیدگاه کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی را داشته باشیم؛ اما با تماس‌های زیاد موفق نشدیم دیدگاه آن‌ها را در این مورد بگیریم.

نگرانی نهادهای ناظر از برخورد سلیقه‌ای کمیشنران کمیسیون شکایات
بحث حاضر نشدن ناظران کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی در روز پنج‌شنبه و حضور ناوقت آن‌ها در روز گذشته، سبب نگرانی‌ برای کمیسیون انتخابات و نهادهای ناظر انتخاباتی شده است.
فیفا یا مؤسسه‌ی انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان، به این باور است که عدم حضور کمیشنران کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی نه بر حسب تصمیم‌گیرهای کلی این اداره، بلکه بر حسب سلیقه‌های برخی از کمیشنران است.
یوسف رشید، رییس اجرایی فیفا، در پیوند به این مسأله به روزنامه‌ی صبح کابل گفت: «برحسب یک تفاهم و در یک فضای پروسه‌محور، روز گذشته بازشماری آرا در ۹ ولایت آغاز شد؛ اما در برخی ولایت‌ها، ناظران کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی، پروسه را ترک کردند که این نهایتا برای ما نگران‌کننده است. این کمیسیون خود فیصله کرده بود که از روند کار کمیسیون انتخابات نظارت کند. ترک محل بازشماری و تفتیش آرا، نشان‌دهنده‌ی این است که کارها بر حسب تصمیم‌گیری‌های اداره نیست؛ بلکه بر حسب سلیقه‌های برخی از کمیشنران به پیش می‌رود.»
به گفته‌ی رییس اجرایی فیفا، در حالی که تا پیش از چاشت روز گذشته باید نزدیک به ۲۰ محل بازشماری می‌شد؛ اما تأخیر ناظران سبب شد که تنها پنج محل بازشماری شود. این مسأله می‌تواند پروسه را به چالش مواجه کند و مردم هر روز نسبت به سرنوشت انتخابات سردرگم شوند.
نهادهای ناظر انتخابات به این باور اند که نتیجه‌ی انتخابات امسال باید طوری باشد که بحران سال ۲۰۱۴ میلادی دوباره تکرار نشود؛ زیرا به گفته‌ی این ‌نهادها، اگر دوباره حکومت وحدت ملی تشکیل شود، مشکلات مردم بیشتر خواهد شد. «ایجاد حکومت وحدت ملی در این پنچ سال برای هیچ کس، به شمول رییس اجرایی و رییس‌جمهور قابل قبول نبوده است.»
این همه در حالی است که از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری بیش از چهار ماه وقت گذشته است؛ اما ماه‌‌ها می‌شود که به دلیل تفتیش و بازشماری آرا و هم‌چنان مخالفت جدی دسته‌ی ثبات و همگرایی، نتیجه‌ی انتخابات اعلام نشده است. حال دیده شود که این بار کمیسیون انتخابات شهامت اعلام نتیجه‌ی نهایی را در پایان تفتیش و بازشماری آرا خواهد داشت یا خیر؟