
قانون اساسی، باورها، ارزشها و نیازهای یک جامعه را در خود گنجانده است؛ در این قانون، تعریف میشود که کدام نکتههای رفتاری مورد پسند مردمی است که در یک جغرافیای واحد در کنار هم زندگی میکنند.
پیروی از آن مربوط به همه مردم است زیرا آنچه در قانون میآید، گرفتهشده از خود مردم و باورهایشان است. در صورتی که فرد یا نهادی، این قانون را نادیده گرفته و نقض کند، مستقیماً در تضاد با مردم قرار میگیرد.
اینکه قانون اساسی را بنای یک جامعهی مردمسالار میدانند، بهدلیل نقش پررنگی است که باورهای مردمی در آن دارد؛ با نقض این باورها و بیاحترامی به آن، مردمسالاری نیز انکار میگردد.
روزنامه صبح کابل، ویژهنامهی حاضر را برای ارجگذاری به قانونی اساسی کشور و بیان تعهد خود به آن، منتشر کرده است. هرچند نگرانیهای زیادی در این ویژهنامه ذکر شده است که ناشی از عدم تعهد برخی از نهادها، بخصوص حکومت است؛ با آنهم توجه به قانون اساسی یکی از وظایف مهم شهروندان کشور بخصوص رسانهها بهشمار میرود و دلیلی برای نادیدهگرفتن آن نیست.
همه انتقادها، پرسشها و نگرانیهایی که در شماره ویژه صبح کابل منتشر شده، فقط و فقط برای توجه به کاستیها و خطرهایی است که قانون اساسی کشور را مورد تهدید قرار میدهد.
در زمان حساسی که قرار داریم، نادیده گرفتن نقض قانون از سوی دولت، نهادهای خصوصی و… زمینهی فعالیتهای تخریبکننده گروههای تروریستی را بیشتر میسازد. آنانی که میخواهند با حکومت افغانستان رقابتهای سیاسی داشته باشند، نباید فراموش کنند که نظام افغانستان اگر جدا از حکومت نباشد، هویت کلی آن را در بر دارد؛ پس هرگونه اختلاف سیاسی باید از راه قانون و با در نظرداشت آن صورت بگیرد.
گفتوگوهای صلح افغانستان با رسیدن بهمرحله دوم، خطرناک مینماید زیرا بسیاری از نکتههای مورد بحث در آن، مستقیم با قانون اساسی کشور در تضاد است. بحث حکومت موقت جدا از بقا یا نابودی حکومت محمد اشرف غنی، از سویی بیانگر برنامههایی برای انحلال نظام است. البته حکومت از قانون و دشمنی بسیاریها با نظام، بهنفع خود سود برده و آن را مقابله با خود نشان میدهد؛ در حالی که بر اساس قانون اساسی کشور، هیچ حکومتی همیشگی نیست و با طی چند سال کار، جایش را به گروه دیگر از فعالان سیاسی و مردمی میدهد.
بیش از هر زمان دیگری، نیاز است تا به قانون اساسی افغانستان مراجعه شده و در مورد آن بحث و گفتوگو صورت بگیرد؛ ناآگاهی از مواد آن، ویژگیها، کاستیها و شرایط سیاسی ضد آن، کار را بهجایی خواهد کشاند که گروهی در دوحه، نشسته در مورد ماندن و یا نماندن آن تصمیم بگیرند.
ارزشهایی که در چند سال اخیر داد از آن زده شده، همه بستگی به پایداری قانون اساسی دارد؛ نباید فراموش کرد، در حالی که با طالبان گفتوگو میکنیم، ممکن است بسیاری از این ارزشها را از دست بدهیم؛ زیرا طالبان در میز مذاکره با انتقاد از نظام افغانستان خواستار تغییر شدهاند.
روزنامه صبح کابل، بهعنوان یک رسانه نهتنها، وظیفه خود دانسته که پیرامون قانون اساسی بنویسد بلکه کار خود را بهمثابه عمل به آنچه خود پیشنهاد میدهد، پیشکش خوانندگان میکند.
رسانههای افغانستان که از آسیبپذیرترین ارزشهای چندسال اخیر بهحساب میآیند، خود نیز باید در راستای تقویت قانون، حفاظت از آن و آسیبشناسیاش دستبهکار باشند.
حکومت نیز در کنار تمامی دستاندرکاران نظام، باید تلاش کند که قانون را در برابر مخالفان آن نگه دارد. متأسفانه نظر به آنچه ما در بررسی خود به آن دستیافتهایم نهتنها چنین تلاشی صورت نگرفته است که در میان ناقضان قانون، حکومت جایگاه نخست را داشته است؛ با در نظرداشت این شرایط، اگر تلاش جمعیای صورت نگیرد، معلوم نیست که قانون اساسی افغانستان تا چند سال دیگر دوام خواهد آورد و به آن عمل خواهد شد.