بعد از این، دو رییس‌جمهور مذاکره می‌کنند

با برگزاری دو مراسم سوگند، افغانستان وارد مرحله‌ی حساس و خطرناک شد و بحران سیاسی ناشی از نتیجه‌ی نهایی انتخابات، بیش از هر زمان دیگر، فربه‌تر شده است. تا پیش از این، هرگونه تهدید از سوی سیاست‌مداران در حد تهدید بود؛ اما حالا دو کنش‌گر عمده، دست به قرآن گذاشته و در برابر انبوهی از جمعیت، سوگند یاد کردند که از موضع‌گیری‌های‌شان، عقب‌گرد نمی‌کنند. اجرای دو مراسم تحلیف، بازتاب گسترده‌ی در سطح منطقه و جهان، به همراه داشت؛ اما در این میان، وزارت خارجه‌ی امریکا، با سخنان واضح، مخالفت خود را با حکومت موازی در افغانستان، ابراز کرد. مایک پمپئو، وزیرخارجه‌ی این کشور، در توئیتر خود نوشت که امریکا با استفاده از زور، برای حل اختلاف‌های سیاسی مخالف است. پمپئو، با تأکید براین‌که واشنگتن، حمایت قوی از افغانستان می‌کند، گفته: «اولویت‌دهی به حکومت همه‌شمول، برای صلح مهم است.»
مراسم تحلیف محمداشرف ‌غنی و داکتر عبدالله که در هشتم ماه حوت برگزار می‌شد؛ اما به دلیل پیش‌رفت مذاکرات صلح، برای پانزده روز، برگزاری این مراسم به تعویق افتاد. پس از امضای توافق‌نامه‌ی صلح امریکا و طالبان در قطر، تنش‌های دو طرف اوج گرفت، تا این‌که مراسم تحلیف را برگزار کردند. وضعیت افغانستان تا بدان‌جا پیش‌ رفت که آقای خلیل‌زاد، در نقش جان‌کری به کابل آمد، تا از رشد فزاینده‌ی این تنش‌ها، جلوگیری کند و سرسازشی را میان دو طرف، به وجود آورد. یک روز پیش از مراسم تحلیف، زلمی‌خلیل‌زاد، نزدیک به ده بار به دفتر کاری غنی و عبدالله رفت، تا بتواند آن‌ها را از تشکیل حکومت موازی و یا هم از اجرای مراسم تحلیف، منصرف سازد؛ اما «دیپلماسی» او مؤفق نشد. پس از شکست دیپلماسی خلیل‌زاد، او همراه با سفیر امریکا در کابل، به مراسم سوگند رییس‌جمهور غنی شرکت کرد که این خود، دو نگاه متضاد را ایجاد کرد. نگاه نخستین این بود که گویا خلیل‌زاد، از رییس‌جمهور پشتیبانی می‌کند و حتا گفته می‌شد که او از آقای عبدالله، خواسته بود تا ریاست‌جمهوری غنی را برای مدتی، بپذیرد. نگاه دومی، خلیل‌زاد را به جانب‌داری از غنی، متهم کردند که این نگاه، برخواسته از حلقه‌ی داکتر عبدالله می‌شود. با این وجود؛ اما او (خلیل‌زاد) پس از اجرای دو مراسم سوگند، در توئیتی نوشت: «من بیشتر هفته‌ی گذشته را صرف مساعی نمودم، تا رییس‌جمهور در مورد یک حکومت جامع و فراگیر توافق کنند. ما به کمک خویش ادامه خواهیم داد.»
خلیل‌زاد هم‌چنان گفته است که دو رهبر (غنی و عبدالله) در اظهارات‌شان، واضح نمودند که برای پایان بخشیدن به بحران سیاسی، آن‌ها برای گفت‌وگو آماده‌اند، صلح و آشتی اولویت دارد.
حال آن‌که دو طرف، مدعی ریاست‌جمهوری استند و در برابر مردمش سوگند یاد کردند. مذاکرات بین‌الافغانی نزدیک است و این مذاکرات بر تحولات سیاسی کنونی، سایه می‌افگند. آن‌چه درحال حاضر جریان دارد، سه حکومت در یک وطن است؛ غنی، عبدالله و طالبان. انتظار می‌رود که در این دور مذاکرات، هر سه طرف، به یک حکومت جدید که شامل حکومت مشارکتی، حکومت مصالحه و یا هم حکومت توافقی، به وحدت نظر دست یابند.
با این همه، شماری از افراد نزدیک به داکتر عبدالله، می‌گویند که افغانستان در آستانه‌ی فروپاشی قرار ندارد؛ اما مسأله‌ی اساسی این است که وضعیت موجود از سوی ارگ ریاست‌جمهوری تحمیل شد و اصلا نباید این وضعیت، شکل می‌گرفت. محمدناطقی، براین باور است که تیم آقای‌ عبدالله، به شدت تلاش کرد و تا روشن شدن نتیجه‌ی انتخابات پافشاری نمود، حکومت وحدت ملی ادامه یابد؛ اما این مذاکرات، برای دوام حکومت وحدت ملی، مؤثر واقع نشد. «حرف اصلی ما همین بود که متأسفانه رییس‌جمهور، حکومت وحدت ملی را قبول نکرد و گفت که برنده هستم. مراسم تحلیف را به جا آورد و تیم ثبات و همگرایی‌هم که ایشان را برنده نمی‌دانست، مراسم تحلیف را به جا آورد و در واقع، این وضعیت را تحمیل کردند.»
محمدناطقی، معتقد است که حالا در افغانستان، سه اداره وجود دارد که نباید این چنین باشد و نهایتا، باید یک اداره برای حکم‌رانی وجود داشته باشد؛ لذا گفت‌وگوهای سختی در پیش‌روی مردم افغانستان، قرار دارد و انتظار می‌رود که این مسایل، هرچه زودتر حل شود. او می‌گوید که دروازه‌ی مذاکرات میان غنی و عبدالله باز است؛ اما با این تفاوت که در گذشته بین دو تیم مذاکره می‌شد؛ حالا بعد از این میان دو رییس‌جمهور مذاکره می‌شود.

از سوی هم، شماری از فعالان جامعه‌ی مدنی، ابراز نگرانی می‌کنند که افغانستان در یک وضعیت بحرانی، قرار گرفته و مردم هم به شدت، نگران شده‌اند. عبدالله ‌احمدی، رییس گروه کاری مشترک جامعه‌ی مدنی، می‌گوید که اعلام نتیجه‌ی انتخابات، افغانستان را به بحران برد، تلاش مقام‌های دیپلماتیک کشورهای خارجی، به شمول نماینده‌ی خاص امریکا نتیجه نداد و این بحران، باعث شد تا مردم افغانستان، شاهد برگزاری دو مراسم تحلیف، در کابل باشند. «کل‌ چیز بر می‌گردد به مرحله‌ی بعدی گفت‌وگوهای صلح که چگونه خواهد شد؛ این‌که برنامه‌ها، پلان و هیأت مذاکره کننده، چگونه تنظیم می‌شود و ساختارهای پس از صلح چه می‌شود. در غیر این صورت، چیزی‌که فعلا جریان دارد، خوشایند نیست و نگران کننده و یک وضعیت خطرناک است.»
به گفته‌ی عبدالله ‌احمدی، بهترین راه حل منطقی و درست برای عبور از بحران سیاسی، انتخابات ریاست‌جمهوری بود که این راه حل، کارساز واقع نشد؛ ولی با آن‌هم، در همه‌ی شرایط، فرصت‌ها و زمینه‌هایی وجود دارد، این بستگی به خودگذری دو طرف دارد، تا مشکل موجود، حل شود. «مشکل اصلی تقسیم قدرت است. تقسیم قدرت بین غنی و عبدالله، باعث شد که در کابل دو مراسم تحلیف، برگزار شود؛ ولی در هر صورت، با نزدیک شدن مذاکرات بین‌الافغانی، این تنش‌ها فروکش خواهد کرد.»
با این همه، رییس‌جمهور غنی در مراسم تحلیف خود، تأکید کرده بود که به زودی، هیأت مذاکره کننده را مشخص می‌کند و در عین حال، به روز سه‌شنبه (۱۰ حوت) به خاطر نشان دادن حسن‌نیت و رفتن به مذاکرات بین‌الافغانی، فرمان آزادسازی زندانیان طالبان را صادر می‌کند. پیش از این، گروه طالبان اعلام کرده بود که در ۱۹ حوت، آماده‌ی مذاکرات بین‌الافغانی با جانب حکومت افغانستان است و در صورتی‌که حاضر به مذاکره نشوند، مسؤولیت آن به دوش دیگران خواهد بود.