در چهار دهه جنگ داخلی که همه زیربناهای افغانستان را از میان برد و امکان‌های رشد اجتماعی-فرهنگی و رشد اقتصادی کشور را با رکود مواجه کرد، زنان بیشتر از باقی شهروندان قربانی داده و آسیب‌پذیر شده اند. با ورود گروه طالبان در کابل، این آسیب‌پذیری به اوج خود رسید. در این دوره، زنان به بیشتر حقوق انسانی شان؛ مثل حق آموزش‌وپرورش و حق کار در بیرون از خانه، دست‌رسی نداشتند و نمی‌توانستند بدون محرم شرعی حتا در صورت نیاز، از خانه بیرون بزنند.
پس از پایان حاکمیت پنج‌ساله‌ی گروه طالبان در افغانستان و روی‌کارآمدن رژیم تازه‌ی مبتنی بر ارزش‌های غربی، زنان افغانستانی کم‌ازکم در شهرها، توانستند به گونه‌ی نسبی به حقوق‌بشری شان دست پیدا کنند؛ برای آموختن به مکتب و دانشگاه بروند و همین‌گونه در بیرون از خانه نیز کار کنند. در بیست سال گذشته، در سایه‌ی حضور ناتو و نیروهای امریکایی، زنان افغانستانی توانستند تجارت‌های کوچک زیادی را درون کشور راه بیندازند و به حقوق سیاسی شان نیز دست پیدا کرده و در پارلمان و کابینه‌ی کشور کار کنند.
با این حال، از زمانی که بحث گفت‌وگوهای صلح با طالبان پیش آمده است، زنان افغانستانی، پیوسته نگران ازدست‌دادن امتیازهایی شان استند؛ امتیازهایی که پس از نیم‌دهه اسارت به دست آورده اند و دو دهه با آن زندگی کرده و خو گرفته اند. این نگرانی‌ها از آن‌جا شروع شد که سال گذشته -۱۰حوت-، امریکا با طالبان توافق‌نامه‌ی صلح بست که به اساس آن، طالبان باید دوباره وارد ساختار سیاسی افغانستان شده و نیروهای خارجی نیز از کشور خارج شوند؛ خروجی که زنان را نسبت به آینده‌ی شان بیشتر نگران کرده است؛ زیرا در کنار خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان، احتمال سهیم‌شدن طالبان در قدرت سیاسی کشور، چیزی است که می‌تواند محدودیت‌ها را دوباره بر زنان حاکم کند. این مسئله، بیشتر از بحث خروج امریکایی‌ها زنان افغانستان را نسبت به آینده‌ی شان مشکوک و ناامید کرده است.
شماری از زنان افغانستانی، حضور کم‌رنگ شان در گفت‌وگوهای دوحه و نشست مسکو را، نادیده‌گرفتن حقوق زنان دانسته و می‌گویند که در سطح رهبری و تصمیم‌گیری در رابطه به گفت‌وگوهای صلح افغانستان، شمار شان اندک است و جایگاه زنان هنوز در هیچ نشستی در رابطه به صلح افغانستان به گونه‌‌ای که باید، مشخص نشده است. اکنون که همه شهروندان در انتظار نشست استانبول برای تصمیم‌گیری در باره‌ی صلح و آینده‌ی سیاسی افغانستان استند، انتظار می‌رود که دولت افغانستان و گروه طالبان روی صلح در افغانستان به توافق برسند. هرچند گروه طالبان با تأکید بر موضع قبلی شان، بار دیگر اصرار کرده اند؛ تا زمانی که همه‌ی نیروهای خارجی از افغانستان بیرون نشوند، در هیچ کنفرانسی که در باره‌ی آینده‌ی سیاسی افغانستان در آن تصمیم گرفته شود، شرکت نخواهد کرد. با این حال، خروج نیروهای امریکایی از افغانستان برای زنان افغانستان، بیشتر نگران‌کننده است؛ شماری از زنان در افغانستان، خروج نیروهای امریکا را به مثابه‌ی شریک‌شدن طالبان در قدرت می‌دانند و می‌گویند که؛ با خروج نیروهای امریکایی، فعالیت‌ها و دست‌آوردهای زنان با تهدید مواجه می‌شود. این نگرانی‌ها در حالی ابراز می‌شود که اخیرا رسانه‌های امریکایی، گزارش داد که جو بایدن -رییس‌جمهور این کشور-، در حال آمادگی برای بیرون‌کردن ۳۵۰۰ نیرویش از افغانستان است.
رخشانه بیان _استاد دانشگاه_ در مورد خروج نیروهای امریکایی و نگرانی زنان، می‌گوید: «خروج نیروهای امریکایی بدون مسئولیت و بدون یک جدول زمانی، برای افغانستان فاجعه است؛ چون کشور نمی‌تواند تمام چالش‌های امنیتی و دفاعی خودش را حل کند. افغانستان شدیدا دچار کمبود تجهیزات و تسلیحات است. بیرون‌شدن نیروهای خارجی از افغانستان در امنیت کشور نقش داشته و ناامنی‌های زیادی را به بار خواهد آورد که قربانی اصلی آن زنان خواهد بود.»
به باور خانم بیان، حضور نیروهای امریکایی در افغانستان در بیست سال گذشته تاثیر زیادی روی زندگی شهروندان، به ویژه زنان داشته است؛ در این دوره، با پشتیبانی جامعه‌ی جهانی، زنان توانستد به بخشی از حقوق شان دست‌رسی داشته باشند؛ اما خروج نیرو های امریکایی و احتمال سهیم‌شدن گروه طالبان در قدرت سیاسی کشور، نگران کننده است. «دیدگاه طالبان نسبت به زنان تغییر نکرده و خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، برای زنان و دست‌آوردهای شان، خطری جدی است.»
زنان در حالی از رفتن نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان نگران اند که آنتونی بلینکین، وزیر خارجه‌ی امریکا، پس از سفر اش به افغانستان، به شبکه‌ی بی‌بی‌سی در مورد جایگاه زنان و دست آوردهای شان پس از خروج نیروهای امریکایی، گفته است که او در کابل با یک شهردار، یک نماینده‌ی مجلس و یک کنش‌گر اجتماعی زن دیدار کرده است. او با اشاره به این دیدارها، افغانستان امروز را با افغانستان دیروز متفاوت دانسته و مدعی است که باشندگان افغانستان تغییر کرده اند. «حتا طالبان هم حالا خواهان راه‌اندازی یک جنگ داخلی دیگر نیست.» او گفت که امریکا به آموزش نیروهای افغانستانی ادامه می‌دهد و در روند صلح حضور دارد. وزیر خارجه‌ی امریکا در ادامه، گفت: «اگر طالبان می‌خواهند که در جامعه‌ی جهانی پذیرفته شده و منفور نباشند، باید حقوق زنان و دختران را محترم بشمارند.»
از این پیشتر، در آغاز گفت‌وگوهای صلح، شماری از زنان خواست‌های شان را برای طرف‌های گفت‌وگوکننده بیان کردند که از این میان، «شبکه‌ی زنان افغان» خواست‌های اش را در طرحی پیشنهادی بیان کرد. در این طرح، مهم‌ترین این پیشنهادها؛ سهم‌دادن به زنان در گفت‌وگوهای صلح؛ عدم انتخاب صلح بدون حقوق بشر؛ مطرح‌شدن صریح حقوق زنان در روند گفت‌وگوها؛ تغییرندادن نظام سیاسی؛ معامله‌نکردن بر سر قوانین و نظم عمومی و دوام رابطه با جامعه‌ی بین‌المللی بود.
از سویی هم، آن شمار از زنانی که در ۲۰ سال گذشته به دست‌آوردهایی رسیده اند و در کشور سرمایه‌گذاری کرده اند، نگران این استند که با بیرون‌شدن زودهنگام نیروهای امریکایی، دوباره به دوره‌ی سیاه حاکمیت طالبانی برگردند.
صابره همتا، یکی از زنان تجارت‌پیشه در کشور، می‌گوید که چهار سال می‌شود، در بخش صنایع دستی بانوان در داخل و خارج از کشور مشغول تجارت است. «رفتن نیروهای امریکایی برای همه شهروان افغانستان نگران‌کننده است، به خصوص برای زنان. حضور زنان در دنیای سیاست و تجارت و هر مورد دیگر، حقوق زنان برای طالبان هیچ‌گونه اهمیتی ندارد. طالبان همان اند که بودند؛ طالبان زنان را در گوشه‌ای از خانه به دور از اجتماع می‌خواهند و هیچ حق انسانی و بشری برای زنان قایل نیستند.»
خانم همتا خروج نیرو های امریکایی از افغانستان را بدون برنامه‌ی از پیش تعیین‌شده، برای زنان غیرقابل قبول می‌داند. در سوی دیگر، با اعلام خروج امریکایی‌ها از افغانستان، شماری از زنانی که عضویت پارلمان را داشتند نیز با نوشتن نگرانی‌های شان در برگه‌ی فیسبوک، به این تصمیم امریکا واکنش نشان داده اند.
انار کلی هنریار –عضو مجلس سنا- در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است: «خروج نیروهای خارجی قبل از به‌دست‌آمدن توافق‌نامه‌ی صلح، خالی از خطر نیست.»
ریحانه آزاد_ عضو مجلس نمایندگان _ نیز در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است: «موضوع خروج نیروهای امریکایی برای تمام شهروندان، به خصوص برای زنان نگرانی را به وجود آورده است؛ چون در شرایط حساسی قرار داریم.»
این همه در حالی است که دولت امریکا پس از سال‌ها جنگ و چانه‌زنی با گروه طالبان، در ۲۶ حمل سال روان، خواست از جنگ بیست‌ساله اش در برابر این گروه عقب‌نشینی کند و سربازانش را به خانه برگرداند. به اساس تصمیم جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا، قرار است روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، از یک می شروع و تا ۱۱ سپتمبر -۲۰سالگی حمله به برج‌های دوقلوی امریکا- به پایان برسد. هم‌زمان با تصمیم بایدن، رهبری ناتو نیز گفته است که نیروهایش را از افغانستان بیرون می‌کند.
