طالبان، شبه نظامیان روحانی استند و عقاید دگماتیسم مذهبی با ریشههایی در مکتب حنفی دیوبندی، مذهب وهابیت و دیدگاهایی جهادگرایی سَلَفی ابن تیمیه دارد.
این گروه به شدت مخالف دولت افغانستان است، از زمان پیدایش در سال ۱۹۹۴ تا اکنون از طرفهای درگیر در جنگ افغانستان بوده، و پس از تصرف افغانستان، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ به نام امارت اسلامی در افغانستان، حکومت کرده اند.
طالبان، از آغاز حملهی امریکا به افغانستان، که منجر به برکناری آنان از قدرت شد، با نیروهای امریکایی و ناتو نیز درگیر جنگ بوده اند. در ۱۹۹۴م در اوج جنگهای داخلی افغانستان، گروهی وارد قندهار، در جنوب افغانستان میشوند. در میان رهبران طالبان اعراب وهابی از عربستان سعودی نیز وجود داشت که با شعار جهاد جنگ خود را آغاز کردند و بهزودی در افغانستان و پاکستان پیروان زیادی پیدا کردند.
به محض تصرف کابل از سوی طالبان، عبدالعلی مزاری، نجیبالله احمدزی، ریسجمهور پیشین و برادرش شاهپور احمدزی را به قتل رسانده و پیکرهای بیجانشان را در چهار راه آریانا، به نمایش گذاشتند.
طالبان، از بدو پیدایش تا اکنون با حکومت افغانستان، درگیر بوده و همواره مردم قربانی جنگ نابرابری است که چهار دهه از آغاز آن میگذرد. این گروه به هیچ یک از اتباع کشور رحم نکرده و همواره دست به قتلعام زدند.
جنگی که از ۱۹۹۴ شروع تا اکنون ادامه دارد؛ سبب شد بیش از میلیونها افغانستانی به کشورهای همسایه مهاجر شده، و بیسامانی کشورشان طعنهی به آنها باشد. با بدترین ظلم دستوپنجه نرم کرده اند؛ از ابتداییترین حقوق انسانی که آزاد زیستن، تحصیل و دسترسی به خدمات بهداشتی است، محروم مانده و به نام افغانی کثافت یاد شدند.
در جنگ با طالبان، قربانیان تنها یک قشر خاص نبوده، علاوه بر کشته شدگان، هزاران نفر معیوب شده و حق بینیاز زندگی کردن از آنها گرفته شد. هزاران کودک یتیم شده، شماری هم از فقر و تنگدستی مردند؛ اما طالبان که خود را مجاهد راه خدا میدانسته اند؛ از چوروچپاول دریغ نکرده، حتا دختران و زنان مردم را مورد تجاوز قرار داده و بدون اجازهی والدین طرف، دختران جوانشان را با خود میبردند. کاری که هنوز هم در مناطق تحت تسلط شان جریان دارد.
جنگ طالبان، با دولت، تنها جنگ جانی و مالی نبوده، بلکه جنگی فرهنگی نیز است. طالبان در ۲۰۰۱ مجسمههای بودا، در بامیان، را منفجر ساختند؛ آثار فرهنگیای که از طرف یونسکو، میراث فرهنگی بینالمللی شناخته شده است؛ اما برای اینکه این جنگ در افغانستان پایان یابد، ایالات متحدهی امریکا، زلمی خلیلزاد را نمایندهی ویژهی آن کشور در امور افغانستان گماشت. زلمی خلیلزاد، در ۱۳۹۸ با ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی طالبان موافقتنامهی صلح را امضا کرد.
در چند ماه اخیر، طالبان با امریکا توافقنامهی صلح را امضا کرد؛ اما در این توافقنامه دولت افغانستان در حاشیه قرار داشت. مذاکرات بینالافغانی، قرار بود در ماه سرطان آغاز شود؛ ولی تا اکنون خبری از آن نیست.
این در حالی است که تا حال بالاتر از ۴هزار زندانی طالب از زندانهای کشور رها شده و پس از رهایی از حملات طالبان به غیر نظامیان تشدید یافته است که این خود نوع باجدهی به طالبان محسوب میشود.
این روزها کاربران شبکههای اجتماعی، هشتگی را بنام #به-طالبان-باج-ندهید را به راه انداخته اند. این کاربران از آسیبهای که طالبان به آنها، اقارب و دوستانشان زدند یاد میکنند و مینویسند: #به-طالبان-باج-ندهید.
هدیه عیسازاده، در برگهی تویترش نوشته: «اولین برادری که طالبان از من گرفتند احمد بود که فقط ۱۳ سالش بود. بعد از او اسماعیل، را نیز از من گرفتند. جنگ زندگی و زندگی کردن را از من و خانوادهام گرفت و جنگ با طالبان، پدرم را نیز از ما گرفت».
مریم رضایی، نوشته است که «برای ۲۱ سالی که اتباع بیگانه استم، نباید به طالبان باج دهند».
انجیلا غیور نوشته است که «شب نوروز ۱۳۹۳ چهار مهاجم طالب به هوتل سرینا، در کابل حمله کردند، ۹تن بهشمول احمد سردار، خبرنگار خبرگزاری فرانسه در کابل، همسر و دو فرزندش را به قتل رساندند.
یکی از کاربران توئیتر در صفحهاش نوشته است:
«ترا بین جسدها در خیابان جستوجو کردم،
رد پاهای سرخت را تمام روز بو کردم
ترا در بین اجسادی که میپوسند در پاییز
تمام روز گشتم برگها را زیرورو کردم»
حسنیه هوشنگ نوشته است: «خیلی دلتنگم برای دیدن مادر و خواهرم، آخرین دیدار ما وقتی بود که بعد از انفجار، به زحمت خو را به خانه رساندم تا مادرم، ببیند که زخمی شدهام؛ اما مادرم از فرق سر دوشق، رو به قبله خوابیده بود و خواهرم اصلا سر به تن نداشت و سری هم پیدا نشد.»
این هشتگ در وقت کم «ترند» شد و مردم ایران نیز از این هشتگ حمایت کردند؛ اما با این هم هیچ واکنشی تا اکنون از طرفهای مذاکره کننده نشان داده نشده است.