نزدیک به یک سال می‌شود که گفت‌وگوهای صلح افغانستان در دوحه جریان دارد. با این که گفت‌وگوهای صلح افغانستان بحث راهبردی برای حل منازعا افغانستان است؛ اما با گذشت نزدیک به یک سال، تا هنوز استراتژی مشخصی برای صلح افغانستان از سوی دولت پیشنهاد نشده و تیم جمهوری از نداشتن طرح واحد رنج می‌برد.
یکی از چالش‌های عمده‌ی فراروی صلح افغانستان، تأکید طالبان روی ساختار نظام بود؛ اما به تازگی‌ها مشخص شد که به اندازه‌ی طالبان، تیم جمهوری نیز از نبود استراتژی مشخص و طرح واحد برای صلح افغانستان رنج می‌برد. این مورد، یکی از چالش‌های دیگر فراروی صلح افغانستان بود و است که به اندازه‌ی امارت‌خواهی، ممکن فرارروی گفت‌وگوهای صلح ایستاده باشد.
طالبان در گفت‌وگوهای صلح افغانستان، نکات مورد نظر و توافق‌‌شان را صریح بیان می‌کنند؛ اما تیم جمهوری اسلامی، در نبود طرح واحد در میدان گفت‌وگوهای صلح افغانستان وارد شد. این مسئله می‌توانست پله‌ی طالبان را در گفت‌وگوهای صلح افغانستان سنگین نگه دارد؛ از قراین و جریان گفت‌وگوهای صلح در دوحه و نشست مسکو، همین‌طور به نظر می‌رسد.
برای آغازگفت‌وگوها، یافتن روش مشخص، قابل قبول برای دست‌یابی به طرحی واحد میان تیم جمهوری، یکی از الزامات مهم بود. دولت افغانستان با فرصت‌سوزی و کم‌کاری باعث شد که طالبان در میدان گفت‌وگوهای صلح افغانستان با لابی پاکستان قدرت‌مند به نظر برسند.
یکی دیگر از مشکلات تیم جمهوری در برابر طالبان در جریان گفت‌وگوها، عدم توافق میان ریاست‌جمهوری افغانستان، شورای عالی مصالحه و احزاب قدرت‌مند بود. تعدد طرح و عدم توافق نظر در میان تیم جمهوری، نشان ناکامی دولت در گفت‌وگوهای صلح بود؛ اما چندی پیش، ریاست‌جمهوری افغانستان طرح انتخابات زودهنگام را برای صلح پیشنهاد کرد. نه تنها که شورای عالی مصالحه در این رابطه، چیزی در چانته نداشت که طالبان نیز در برابر این طرح هیچ واکنش نشان نداد؛ اما معلوم است آن‌چه از سوی افغانستان پیشنهاد شود، مورد پذیرش طالبان نخواهد بود.
به تازگی نشست کمیته‌ی تهیه و توحید پیش‌نویس طرح صلح، با ریاست محمدیونس قانونی، عضو رهبری شورای عالی مصالحه‌ی ملی برگزار شد. شورای عالی مصالحه‌ی ملی، روز یک‌شنبه (۱۵ حمل)، در اعلامیه‌ای گفته است که در این نشست، طرح پیشنهادی احزاب سیاسی، اعضای کمیته‌ی رهبری شورای عالی مصالحه‌ی ملی، نهادهای مدنی و شهروندان مورد بررسی قرار گرفت.
بر اساس اعلامیه، تا اکنون ۲۵ حزب سیاسی و اعضای کمیته‌ی رهبری شورای عالی مصالحه‌ی ملی، طرح‌شان را برای صلح به این کمیته فرستاده‌اند که شامل ۳۰ طرح می‌شود و قرار است دولت افغانستان با ایجاد یک طرح واحد از درون آن، در نشست استانبول اشتراک کند.
برخی از رسانه‌ها، به نقل از منابع‌شان گزارش داده‌اند که نشست استانبول، در شانزدهم اپریل برگزار خواهد شد. گفته می‌شود که این نشست، برای ۱۰ روزه بوده و در آن، در باره‌ی حکومت آینده‌ی افغانستان بحث و گف‌وگو خواهد شد.
اگر قرار بر این باشد که نشست استانبول در شانزدهم اپریل برگزار شود؛ تیم جمهوری در سیزده روزی که به برگزاری این نشست مانده، تازه به یاد طرح واحد افتاده است و در این سیزده روز طرحی را با تلفیق ۳۰ طرح برای تشکیل نظام آینده‌ی افغانستان با اشتراک طالبان، پیشنهاد کند.
گزارش‌های دیگر می‌رساند که نشست استانبول یا ترکیه سرنوشت افغانستان را مشخص می‌کند و در این نشست، معلوم می‌شود که افغانستان با اشتراک طالبان چه نظامی خواهد داشت؛ اگر چنین باشد، در این سیزده روز پیش رو، شورای عالی مصالحه چه طرحی را برای صلح افغانستان پیشنهاد خواهد کرد؟
در قدم نخست، طرحی که در مدت سیزده روز برای آینده‌ی یک حکومت پیشنهاد شود، با اطمینان کامل گفته می‌شود که کم‌وکاستی‌های بی‌شماری خواهد داشت؛ حتا اگر طرح‌های متعدد پیشنهادی از سوی دولت و احزاب باشد.
در قدم دوم؛ گفت‌وگوهای صلح افغانستان به منظور چانه‌زنی و دریافت نظر واحد میان طالبان و دولت افغانستان بر سر آینده‌ی نظام سیاسی کشور برگزار خواهد شد؛ طالبان این طرح را نخواهند پذیرفت و طرح دیگری را پیشنهاد خواهند داد و یا بر سر امارت باز هم چانه‌زنی خواهند کرد.
اگر طالبان از امارت‌خواهی دست بکشند و با اندکی اعمال دیدگاه بر همین طرح پیشنهادی شورای عالی مصالحه‌ی افغانستان، توافق کنند، آیا طرحی که در سیزده روز نوشته و پیشنهاد شود، می‌تواند حامی ارزش‌های افغانستان پساطالبان باشد؟ پاسخ روشن است که؛ این طرح جامع و مانع نخواهد و بدون شک، طرح کارسازی برای آوردن صلح در افغانستان نیز نخواهد بود.
