پایان استیناف‌خواهی؛ آیا به شکایت‌های نامزدان بی‌طرفانه رسیدگی خواهد شد؟

مسؤولان کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی، می‌گویند که روند استیناف‌خواهی نامزدان ریاست‌جمهوری به پایان رسیده و قرار است امروز یک‌شنبه (۲۹جدی) روند رسیدگی به شکایت‌های استینافی نامزدان آغاز شود.
چمن‌شاه اعتمادی، رییس دبیرخانه‌ی کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که تا کنون بیش از دو هزار شکایت استینافی از سوی نامزدان ریاست‌جمهوری به ثبت رسیده و احتمال دارد پس از ثبت تمامی شکایت‌ها، این رقم به بیش از پنج هزار مورد برسد.
آقای اعتمادی گفت: «روز شنبه، آخرین روز دریافت شکایت‌های استینافی بود و روند ثبت شکایات استینافی دریافت شده، ممکن است روز یک‌شنبه هم ادامه یابد. روز یک‌شنبه، روند رسیدگی به شکایت‌های استیناف آغاز می‌شود.»
آن‌چه کمیسیون رسیدگی به شکایات‌ انتخاباتی می‌گوید، بیشترین شکایتی که در جریان سه روز گذشته به ثبت رسیده، از سوی تکت‌های انتخاباتی محمداشرف غنی، عبدالله عبدالله و گلب‌الدین حکمتیار بوده است. گفتنی است، از میان شکایت‌هایی که از سوی این نامزدان به ثبت رسیده، بیشترین شان در مورد باطل شدن آرای محل‌های رأی‌دهی است.
پس از تجزیه و تحلیل دفاتر مرکزی و ولایتی کمیسیون رسیدگی به شکایات‌های انتخاباتی، آرای بیش از پنج‌هزار محل رأی‌دهی دوباره به بازشماری می‌رود و آرأی بیش از صد محل نیز باطل شده است.
حال که روند ثبت شکایات استینافی به پایان رسیده، کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی پانزده روز کاری فرصت دارد تا به بیش از ۵هزار شکایت رسیدگی کند و دوباره به کمیسیون انتخابات متوصل شود تا نتیجه‌ی نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری را اعلام کند.
هم‌زمان با این که کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی قرار است امروز، روند رسیدگی به شکایات استینافی و استثنایی را آغاز کند، شماری از نامزدان ریاست‌جمهوری تأکید می‌کنند که این کمیسیون باید به شکایت‌های ثبت شده به گونه‌ی شفاف و عادلانه رسیدگی کند.
دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله، از کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی خواسته است تا در چارچوب قانون و طرزالعمل‌ها، «آرای تقلبی» را از دور خارج کند و نتیجه‌ی قابل قبول را برای همه بیرون دهد.
شورای رهبری و تیم تخنیکی دسته‌ی ثبات و همگرایی، روز پنج‌شنبه (۲۶ جدی) نشستی را برگزار کردند. فضل‌احمد معنوی، عضو ارشد این دسته‌ی انتخاباتی، گفت که انتظار می‌رود کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، با در نظرداشت تعهد حقوقی و اخلاقی به شکایات رسیدگی کرده و اشتباهات کمیسیون انتخابات را تکرار نکند.
آقای معنوی در این نشست تأکید کرد که در روند رسیدگی به شکایات، در شماری از ولایت‌ها برخورد سلیقه‌ای و یک‌جانبه صورت گرفته است. «در دور گذشته‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری، تیم دولت‌ساز برای به دست‌آورن رأی، از امکانات دولتی استفاده کرد؛ اما در حال حاضر اگر انتخابات به دور دوم برود، با هر روش ممکن، صلاحیت‌های تیم حاکم محدود شده و جلو سوء استفاده از امکانات دولتی گرفته خواهد شد.»
رییس بخش نظارت تکت انتخاباتی ثبات و همگرایی نیز گفته است، از آن‌جایی که تصامیم کارمندان ولایتی کمیسیون رسیدگی به شکایات‌ انتخاباتی متناقض و در تعارض است، پس این کمیسیون مکلف است در مرحله‌ی استنیاف‌خواهی در این زمینه‌ وضاحت بدهد.
تنها دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی نیست که حرف از به دور دوم رفتن انتخابات ریاست‌جمهوری می‌زند؛ شماری از نهادهای ناظر انتخابات نیز احتمال می‌دهند که با توجه به رقم درشت شکایت‌ها، ممکن است انتخابات به دور دوم کشانده شود.
سمیرا رسا، سخن‌گوی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان «فیفا» به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که هرچند زود است تا در مورد رفتن انتخابات به دور دوم بحثی شود؛ اما بر فرض اگر انتخابات به دور دوم برود، باید مطابق به طرزالعمل و قانون، انتخابات دوباره برگزار شود و کمیسیون انتخابات شرایط برگزاری دوباره‌ی انتخابات را در زمستان سال جاری به علت سردی هوا ندارد و به احتمال زیاد دور دوم انتخابات در سال جدید خورشیدی برگزار خواهد شد.
بانو رسا افزود: «ما انتظار داریم که کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی در قسمت محلات و مراکزی که قرار است دوباره بازشماری شود، فهرستی را با کمیسیون مستقل انتخابات شریک کند تا این کمیسیون بازشماری خود را انجام بدهد و به زودترین فرصت شاهد نتیجه‌ی انتخابات باشیم.»
نهادهای ناظر انتخابات می‌گویند که انتظار می‌رود کمیسیون انتخابات در قسمت تقویت ظرفیت‌های تخنیکی خود تلاش کند تا کار خود را در وقت تعیین‌شده به اتمام برساند. «اگر کمیسیون شکایت انتخابات کار خود را در وقت تعین‌شده به اتمام نرساند، ما به زودترین فرصت شاهد نتیجه‌ی انتخابات نخواهیم بود.»
بحثی که در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال تازه است، رقم درشت شکایات استینافی است که از سوی نامزدان به ثبت رسیده است؛ این نشان می‌دهد که دسته‌های انتخاباتی از فیصله‌های دفاتر ولایتی کمیسیون شکایات انتخاباتی راضی نیستند و این امر چالشی در برابر هر دو کمیسیون است و ممکن است باز هم نتیجه‌ی نهایی انتخابات را به تأخیر مواجه کند.
این همه در حالی است که کمیسیون انتخابات پس از سه ماه تأخیر نتیجه‌ی ابتدایی را در اول جدی ماه جاری همگانی کرد و محمداشرف غنی، نامزد ریاست‌جمهوری را، برنده‌ی نتیجه‌ی ابتدایی اعلام کرد. حالا باید ۱۵ روز دیگر نیز منتظر بود تا کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی، شکایت‌های به دست آمده را تجزیه و تحلیل و نتیجه‌ی آن را با کمیسیون انتخابات شریک کند.