تنهایی به دوش میکشد، بار اندوه جهان را. با چشمهای خستهای که میخندد و دستهای مهربانی که نانِ ۹ نفر را تأمین میکند. چینهای روی صورتش، روایت روزهای سختی است که در ۵۱ سال زندگیاش، گذرانده. خانم فهمیه، مادر هفت فرزند است و تنها نانآورِ خانوادهاش.
فهیمه، در سالهای جنگ افغانستان، باشندهی شهر کابل بوده و سختترین روزها را تجربه کرده است. یکی از روزهای که دیگر هیچچیز در دستش نیست، فرش خانهاش را میفروشد تا بتواند شکم فرزندانش را سیر کند؛ اما هیچگاهی روحیهاش را از دست نداده و به تلاش کردنش ادامه داده. او اکنون کارمند ریاست ناحیهی ششم شهرداریِ کابل است و در ساحهی دارالامان زندگی میکند.
طالبان در سال ۱۹۹۶ کابل را تسخیر کردند و تقریبا ۹۰ درصد از خاک افغانستان، تحت کنترل آنها قرار گرفت. سالهای حضور طالبان در افغانستان، سالهای تلخ اتفاقات، برای مردم این سرزمین است. گرسنگی، بیکاری، ترس و کشتار، تصویر آنروزهای مردم افغانستان، است.
طالبان، گروه تندرو و افراطیِ اسلامگرا هستند که در سالهای حضور شان در افغانستان، سختترین قوانین اجتماعی را مخصوصا در برابر زنان اعمال کردند که در پی آن، زنان از مسلمترین حقوق انسانی شان محروم شدند. فهیمه در سالهای حاکمیت طالبان در افغانستان، متعلم مکتب بود. طالبان دروازههای مکاتب، دانشگاهها و ادارههای دولتی و خصوصی را به روی زنان بست. خانم فهیمه در حالیکه صنف هفتم مکتب بود، دیگر نتوانست به مکتب برود.
زنگِ ورود دوبارهی طالبان به کابل، در سال ۱۳۹۸ به صدا در آمده؛ اما اینبار با توافقنامهی که با امریکا امضا کردهاند. «ما به زنها احترام داریم، زنها مادران، همسران و دختران ما مردم استند، ما تلاش میکنیم تا قوانینی را که برای زنان در چوکات شریعت اسلامی تعریف شده است، تطبیق کنیم.» این حرفهای مردی است که با لنگی و ریشهای سفید، پس از امضا شدن توافقنامهی صلح با امریکا در قطر، ویدیوی آن در شبکههای اجتماعی، دست به دست میشود. او یکی از اعضای گروه طالبان است.
طالبان پس از ورود شان در سال ۱۹۹۶ به کابل، تمام داشتههای خانم فهیمه را از او گرفته و حالا پس از سالهایی که خانم فهیمه تلاش کرده است تا از هیچ، دوباره تمام آنچه را که از دست داده است، بسازد، طالبان به او وعده میدهد که تمام حقوقش را در چوکات شریعت اسلامی تطبیق میکند. چه کسی میتواند این را تضمین کند که بعد از سهیم شدن طالبان در حکومت افغانستان، زنان همچنان میتوانند به فعالیتهای سیاسی، هنری، اجتماعی و فرهنگی شان ادامه بدهند؟
فهیمه در چهارده سالگی ازدواج کرد و هفت فرزند به دنیا آورد. جنایاتی که طالبان در برابر او و مردمش انجام داده است، نمیتواند از یاد ببرد؛ اما برای اینکه حرف صلح در میان است، او میخواهد به توافقنامهی صلح خوشبین و امیدوار باشد. به باور او شاید طالبان، این را پذیرفتهاند که دیگر نمیتوانند زنان را به حاشیه برانند و بسیاری از مسایلی را که برای مردم افغانستان ارزش تعریف میشود، زیرِ پا کنند. خانم فهمیه میگوید: ما بیست سال تلاش کردیم تا به اینجا برسیم، هیچکسی به نام طالب یا هم جریانهای که همسو با طالباناند، نمیتوانند این دستآوردها را نادیده بگیرند، او میخواهد بهخاطر صلح، به طالبان اعتماد کند.
با دستهای مهربانی که گهوارهی هفت فرزند را جنبانده است، چادرش را روی سرش جا به جا میکند و از صلحی حرف میزند که حتا با حضور طالبان در افغانستان، بتواند به کار کردنش ادامه بدهد و فرزندانش به خواستهای شان برسند. او میگوید، اگر با امضا شدن توافقنامه، قرار باشد صلح دایمی در افغانستان حاکم شود، او حاضر است با طالبانی که تمام داشتههایش را از او گرفته، زیر چتر یک حکومت زندگی کند.
ظاهرا، با بسته شدن پیمانِ صلح طالبان با امریکا، تغییری در وضعیت افغانستان وارد نشده است و با به پایان رسیدن هفتهی کاهش خشونتها، طالبان با نیروهای امنیتی افغان اعلام جنگ کردهاند که این مسأله باعث افزایش نگرانیهای مردم افغانستان شده است؛ اما آنچه میتواند به عنوان یک نقطهی روشن برای مردم افغانستان باشد، گفتوگوهای بینالافغانی است که در آن، نمایندههای مستقیم حکومت و مردم حضور خواهند داشت. بر اساس تاریخ تعیین شده، این گفتوگوها قرار است در دهم مارچِ سال جاری کلید بخورد؛ اما پیش شرط طالبان برای گفتوگو با مردم افغانستان، آزاد شدن پنج هزار زندانی طالب است که هنوز توسط حکومت منظور نشده است.