
پاکستان در تلاش است تا از توافقنامه طالبان و امریکا، طوری حمایت کند که دوباره، این گروه به حاشیه نرود. تلاشهای این کشور بیشتر برای ساختن یک فضای تنشانگیز در داخل افغانستان است و برای همین میخواهد طالبان را بهعنوان یک گروه سیاسی و پرقدرت در کشور، جا بزند.
آنچه طالبان را به چنین جایگاهی رسانده و یا میتواند پیشتر ببرد، توافق با امریکاییها است؛ زیرا طالبان پس از این توافق، دارای رابطه خارجی و رسمی با کشورها، بخصوص، امریکا شد.
شاه محمود قریشی، روز پنجشنبه (۲ دلو/ ۲۱ جنوری) در مصاحبه با شبکهی خبری الجزیره، گفته است: «من فکر میکنم دولت بایدن باید درک کند، فرصتی که در افغانستان به وجود آمده، نباید از دست برود؛ زیرا که پس از مدتها ما در مسیر درست قرار گرفتهایم.»
بهنظر میرسد برخی از اطلاعات لازم از بایدن پنهان مانده و هنوز به اطلاعش نرسیده؛ حالا که بحث بر سر این اطلاعات داغ است، پاکستان نیز نگران شده است.
پاکستانیها، هیچ کمکی برای رسیدن افغانستان به صلح انجام نمیدهند زیرا آنان حکومت موردنظر خود را در افغانستان میخواهند. اینکه کشور همسایهی ما میخواهد توافقنامه امریکا و طالبان را از مورد تخطی قرار گرفتن نجات بدهد، بهواقع، تلاشی برای نجات حکومت مورد نظرش است.
نخستین پایهی طالبان بهعنوان یک گروه سیاسی، باز شدن دفتر سیاسی آنان در قطر بود؛ اینک قطر و امریکاییها، وجه سیاسی طالبان را بهحدی برجسته کردهاند که پاکستانیها را به وجد آورده. پاکستان میترسد که دوباره جنگ میان امریکا و طالبان آغاز شود و گروه موردعلاقهاش نتواند در سیاستهای افغانستان بهنفع این کشور وارد شود.
جالب این است که در سخنان آقای قریشی نهتنها دفاع از توافقنامه صورت گرفته است که بر جوانب مقابل طالبان نیز تاخته شده است. تاختن به عناصر داخلی افغانستان، موضع همسایهی جنوبیمان را کاملاً روشن ساخت و نشان داد که این کشور هرگز با گروههای سیاسی دیگر بدون حضور طالبان، همکاری نمیکند.
قریشی به خشونتهای اخیر در افغانستان اشاره کرده و گفته کسانی هستند که از جنگ سود اقتصادی میبرند و ادعا میکنند که عناصر بیرونی در این خشونتها دست دارند: «تخریبکنندگان یا بازیگران داخلی افغانستان مقصر خشونتها هستند و دیدگاه آنان با دیدگاه ما که یک افغانستان صلحآمیز و باثبات است، مشترک نیست.»
اشاره او به خشونتهای جاری در افغانستان و حمله به عناصر داخلی که به گفتهی او «تخریبکنندگان داخلی» هستند، گذشته از تنش موجود بین افغانستان و پاکستان، وضعیت گفتوگوهای صلح را روشن میکند.
در اظهارات وزیر خارجه پاکستان روی سه موضوع میتوان بیشتر فکر کرد؛ یکی اینکه ممکن است نظر کاخ سفید در مورد آنچه بین امریکا و طالبان بهنام توافق صورت گرفته، عوض شود و طالبان به خواستشان نرسند. دوم، بحثی که پاکستان را بهعنوان حامی سیاسی طالبان معرفی میکند؛ حمایت از توافقنامه طالبان و امریکا و هشدار به کاخ سفید در مورد از دست دادن فرصتی که بهقول آقای قریشی نخستین «مسیر درست» انتخابشده است، بیانگر حساس بودن این کشور در برابر طالبان است.
پیشازاین، پاکستانیها حمایتهایشان را از گروه طالبان، پنهان نگه میداشتند ولی اکنون، چنین نمیکنند زیرا طالبان تطهیر شدهاند و ممکن است بهزودی در سیاستهای افغانستان بهشکل قانونی وارد شوند. بهحمایت پاکستان در وجه تازهاش، میتوان حمایت سیاسی نام داد؛ پاکستان خواهان بهقدرت رسیدن طالبان است و اگر چنین شود، وسعت و زمینهی سیاستگذاریهای این کشور بهاندازه مساحت افغانستان و خود پاکستان، بزرگتر میشود زیرا در آنصورت، این پاکستان است که در مورد افغانستان تصمیم میگیرد.
سومین بحث مهم در گفتههای قریشی، بحث مخالفتهایی است که در داخل کشور با طالبان و گفتوگوها صورت میگیرد اما؛ جالبی و نگرانکنندگی آن در استفاده گروههای یادشده، از جنگ بهخاطر پول است.
این موضوع خطرناکتر از همه است؛ زیرا اگر همه دارند برای پول میجنگند، پس افغانستان کارخانه جنگ است و قرار است انواع دلیل برای بهوجود آوردن جنگهای دیگر در سطح منطقه در افغانستان، بهوجود بیاید.