
این روزها، گفتوگوهای صلح افغانستان به دلیل جدیشدن خروج سربازان امریکایی تا تابستان سال روان خورشیدی به کلی در حاشیه قرار گرفته است. در حالی که انتظار میرود تا ۵ روز دیگر نشست استانبول در مورد صلح افغانستان برگزار شود، همهی موضعگیریها در داخل و خارج از کشور در مورد تصمیم تازهی امریکا در قبال افغانستان است.
با این حال، یکی از بلندترین مقام امنیتی امریکا، گفته است که پس از خروج سربازان امریکایی از افغانستان، هیچ تضمینی برای آیندهی سیاسی-نظامی این کشور را وجود ندارد.
جک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا به تازگی در مصاحبه با فاکسنیوز، گفته است که او و هیچکس دیگری نمیتواند تضمین کند که پس از خروج نیروهای امریکایی، در افغانستان چه اتفاقی خواهد افتاد.
در این مصاحبه از مشاور امنیت ملی امریکا پرسیده شد که اگر افغانستان با سرنوشت عراق دچار شود، آیا امریکا حاضر است بار دیگر به این کشور سرباز بفرستد. آقای سالیون در پاسخ گفته است: «جو بایدن، رییسجمهور امریکا، هیچ قصدی برای فرستادن دوبارهی سربازان امریکایی به افغانستان ندارد. ما نمیتوانیم آیندهی این کشور را تضمین کنیم.»
او تأکید کرده است؛ در صورتی که کدام تهدید تروریستیای از افغانستان متوجه امریکا شود، آن وقت اقدام خواهند کرد.
این در حالی است که شمار دیگری از مقامهای امریکایی به این باور اند که تهدید تروریزم از افغانستان نابود شده است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجهی امریکا در یک مصاحبهی تلویزیونی گفته است که این کشور به اهدافی که بیست سال قبل در افغانستان تعیین کرده بود، رسیده است؛ زیرا او تأکید میکند که شبکهی القاعده به گونهی کامل تخریب شده و توانایی حمله مشابه ۱۱ سپتمبر را ندارند.
هرچند بسیاری از مقامهای امریکایی و بریتانیایی از خروج عجولانهی سربازان امریکایی از افغانستان ابراز نگرانی کرده اند؛ اما رییسجمهور غنی میگوید که با خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان، هیچ خطری متوجه نظام و کشور نخواهد شد.
به گفتهی او، احتمال این که پس از خروج سربازان بیرونی، دولت به دست طالبان سقوط کند، درست نیست؛ زیرا نیروهای امنیتی افغانستان به ویژه کماندوها و نیروهای هوایی، ستون فقرات جمهوری اند و میتوانند از نظام این کشور دفاع کنند.
همزمان با نهاییشدن تاریخ بازگشت سربازان امریکایی به خانه، دیدبان حقوق بشر میگوید که نگران است، خروج امریکا از افغانستان، منجر به ازدسترفتن پیشرفتهای حقوقبشری در این کشور شود.
در اعلامیهی این نهاد آمده است که خروج سربازان امریکایی از افغانستان، نگرانیها را در مورد افزایش ناامنیها و حملات تروریستی افزایش داده است.
گفتنی است که حملات طالبان در جریان یک ماه اخیر به شدت افزایش یافته است. گزارشها میرساند که همین اکنون در چند ولایت، جنگ میان نیروهای امنیتی و طالبان جریان دارد.
به تازگی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز در گزارشی گفته است که تنها در جریان ۵ روز از ۲۱ حمل تا ۲۶ حمل، در نتیجهی حملات مسلحانه، انفجار ماین مقناطیسی و کنارجادهای در افغانستان، ۳۹ غیرنظامی به شمول زنان و کودکان کشته شده و ۴۰ غیرنظامی دیگر نیز زخم برداشته است.
این کمیسیون از طرفهای درگیر جنگ خواسته است که خشونتها را متوقف و هرچه زودتر با برقراری آتشبس موافقت کنند.
اگر طالبان نمیخواهند منزوی شوند، در نشست استانبول شرکت کنند
در حالی که قرار بود نشست استانبول در شانزدهم اپریل در ترکیه برگزار شود؛ اما این نشست به دلیل عدم آمادگی طالبان به تعویق افتاد. سپس کشورهای برگزارکنندهی این نشست، اعلام کردند که این نشست در ۲۴ اپریل؛ یعنی تا ۵ روز دیگر برگزار خواهد شد.
با آن که موقف رسمی طالبان تا هنوز مشخص نیست که آیا نمایندگان این گروه در نشست استانبول شرکت میکنند یا خیر؛ اما آنتونی بلنیکن، وزیر خارجهی امریکا، یکشنبهشب (۲۹ حمل)، در مصاحبه با شبکهی خبری ایبیسی گفته است که اگر طالبان میخواهند در حکومت مشارکت داشته باشند، در سطح بینالمللی به رسمیت شناخته شوند و نمیخواهند منزوی شوند، باید در نشست استانبول شرکت کنند.
آقای بلینکن تأکید کرده است؛ در صورتی که گروه طالبان دست از لحاجت برندارند و بخواهند دوباره جنگ را شدت بدهند، این جنگ طولانیتر خواهد شد که به نفع شان نیست.
از سویی هم، مجلس نمایندگان افغانستان نیز از گروه طالبان میخواهد که در نشست استانبول شرکت کنند. میررحمان رحمانی، رییس مجلس نمایندگان، در نشست عمومی روز دوشنبه (۳۰ حمل) این مجلس، گفت که نشست استانبول، امیدواری زیادی را برای قطع جنگ و حل صلحآمیز بحران افغانستان ایجاد کرد است. آقای رحمانی همزمان از گروه طالبان خواست که با شرکت در نشست استانبول، مطالبات و خواستههای خود را مطرح کند.
رییس مجلس نمایندگان، ضمن این که نشست استانبول را تاریخی و سرنوشتساز خواند، از کشورهای منطقه و سازمان ملل متحد نیز خواست که طالبان را ترغیب کنند تا در نشست استانبول شرکت کنند.
بهگفتهی او، وجود اجماع منطقهای و بینالمللی و آمادگی شورای عالی مصالحهی ملی برای شرکت در نشست استانبول نیز، خوشبینیهای زیادی را برای نتیجهبخش بودن مذاکرات به میان آورده است.
این در حالی است که پیش از این گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی و عضو پیشین طالبان نیز از این گروه خواسته است که گفتوگوهای صلح را تحت هیچ شرایطی متوقف نکند.
آقای حکمتیار که روز شنبه (۲۸ حمل)، در یک نشست خبری در کابل صحبت میکرد، گفت که هرچند تاخیر در زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، سبب ایجاد فضای بیاعتمادی شده؛ اما طالبان باید تحت هیچ شرایطی گفتوگوهای صلح را متوقف نکرده و به تلاشهای شان برای رسیدن به صلح از راه گفتوگو ادامه دهند.
تلاش کردیم دیدگاه طالبان را در مورد شرکت یا شرکتنکردن شان در نشست استانبول نیز داشته باشم؛ اما با تلاش زیاد موفق به این کار نشدم.