
دومین نشست بینالافغانی مسکو، روز پنجشنبه (۹ جوزا) در روسیه بدون نتیجه پایان یافت؛ اما در اعلامیهی مشترک هردو طرف، این نشست موثر خوانده شده و تاکید شده است که برای رسیدن بهتوافق، نیاز به نشستهای بیشتر وجود دارد.
سهیل شاهین، سخنگوی هیأت مذاکرهکنندهی طالبان گفته است که در این نشست، در مورد برخی از مسایل بهشمول خروج نیروهای خارجی و یک راه حل سیاسی در آینده، پیشرفت چشمگیری صورت گرفته است.
از سوییهم عطا محمد نور، رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی افغانستان، از این نشست ابراز ناامیدی کرده و گفته است که توقع آنان بیشتر از این بود.
او به خبرگزاری اسوشیتد پرس گفته است: «ما در حدود نه ساعت با هم گفتوگو کردیم، پیام اصلی ما آتشبس بود، آتشبسی که آغازگر صلح شود.»
دیروز جمعه؛ اما خبری از اعلام آتشبس توسط گروه طالبان، در سه روز عید رمضان، در شبکههای اجتماعی دستبه دست شد. تا جاییکه حامد کرزی رییس جمهوری پیشین افغانستان، با صدور اعلامیهای از این آتشبس اعلامنشده، استقبال کرد.
لحظات بعد، گروه طالبان با نشر اعلامیهای تاکید کردند که نوار صوتیای که در شبکههای اجتماعی دستبه دست میشود، از آتشبس قبلی است.
این گروه در این اعلامیه گفته است که «یک نوار صوتی در رسانههای اجتماعی گردش میکند که در آن از آتشبس صحبت شده است. این نوار صوتی از امسال و نو نیست، بلکه به آتشبس سال گذشته ارتباط دارد.»
شماری از سیاسیون افغانستان و هیأتی از دفتر سیاسی طالبان در قطر، روز سهشنبهی هفتهی گذشته، به مناسبت صدمین سالگرد روابط دیپلوماتیک افغانستان و روسیه گردهم آمدند.
لطیف بهاند، سفیر افغانستان در روسیه و کریم خلیلی، رییس شورای عالی صلح افغانستان در روز نخست این نشست که بحث بیشتر بر محور صدمین سالگرد روابط دیپلوماتیک افغانستان و روسیه میچرخید، حضور داشتند؛ اما در گفتوگوهای دو روز بعدی که مذاکرات بینالافغانی بود، سفیر افغانستان و آقای خلیلی بهعنوان نمایندگان حکومت، توسط طالبان از این گفتوگوها تحریم شدند.
تضعیف نظام
شماری از آگاهان سیاسی تاکید دارند که رفتن سیاسیون به مسکو، در واقع تیشه زدن به ریشهی خود آنان است. آنان میگویند که اشتراککنندگان نشست بینالافغانی مسکو، بهعنوان اپوزیسیون باید این را بدانند که اگر حکومت ضعیف باشد، پس اپوزیسیون قوی هیچ معنایی نخواهد داشت.
ملک ستیز، آگاه سیاسی در صفحهی فیسبوکش نوشته است: « اپوزسیون زمانی به قوام میرسد که دولت و نظام باصلابتی را هدف قرار دهد و برای آن جاگزین فراهم سازد. شما در رفتن به مسکو، ریشهی نظام سیاسی و «خود» را سوزانیدهاید.»
او تاکید کرده است که مذاکرات در پهلوی اینکه دارای اجندای سیاسی باشد، باید دارای یک سلسله ارزشهای ملی و میهنی نیز باشد. به باور او مهمترین ارزش در سیاست معاصر، حراست از منافع ملی دولتها میباشد. هر ساختار سیاسیای که نتواند این ارزش را حراست کند، سزاوار حمایت نیست.
از سوییهم رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان تاکید کرده است که برنامههای مبهم سیاسیون افغانستان، سبب مشروعیت طالبان میشود.
او در صفحهی فیسبوکش نوشته است که «دايرکردن جلسات و کنفرانسهای ناهماهنگ و داراى آجنداهاى غیرعلنی و ابهامآمیز، بر محور منفعتهاى كوچك و مقطعهای، نهتنها اينكه هيچ دستآوردى نخواهد داشت، بلكه باعث تقویت و مشروعيت بيشتر طالبان و تضعيف نظام جمهورى اسلامى افغانستان میشود. و نظام جمهورى اسلامى افغانستان، مالكيت فرد و يا گروه خاصى نيست؛ بلكه به قيمت جان ميليونها شهروند اين سرزمين به دست آمده است.»
آقای نبیل تاکید کرده است که ایجاد آدرسهای متعدد برای مذاکرات صلح افغانستان، بدون داشتن اجماع داخلى، سبب تحریک و تقویت بیشتر جنگهای نيابتى و دستدرازی بازیگران منفعتجو، در بحث افغانستان خواهد شد. او تصریح کرده است که «افغانستان را نبايد بيشتر از اين به مركز تقابلهاى قدرتهاى كلان تبديل كرد.»
هرکس هدف خودش را دارد
احمد سعیدی، آگاه سیاسی، تاکید دارد که نشست مسکو روی محور منفعتهای شخصی وگروهی میچرخید تا هدف صلح افغانستان.
او تاکید دارد که «هر کس در نشست مسکو هدف و دیدگاههای مختلف خود را دارد و همه بر یک هدف واحد نیستند. هدف روسها روی این میچرخد که در پروسه و قضایا دخیل باشند از روند سیاسی منطقه و از منازعات افغانستان به دور نمانند و نفوذ لازم خود را بالای طالبان و گروههای سیاسی داشته باشند. طالبان اما هدفش این است که برای خود مشروعیت جهانی کسب کند. سیاسیون افغانستان در جستجوی فرصتی استند که یک نقش اساسی را در روند سیاسی افغانستان بازی کنند و از سوییهم معادلاتی با طالبان نیز داشته باشند که نقش موثر خود را بازی کنند و در نهایت اگر صلح بیاید خود را پرچمدار صلح بدانند.»
از سویی هم محمود صیقل، نمایندهی پیشین افغانستان در سازمان ملل با انتقاد از طالبان تاکید دارد که خروج نیروهای خارجی برای طالبان، یک بهانه است.
او در صفحهی تویتر خود نوشته است: «در صحبتهای مسکو، طالبان یکبار دیگر صلح افغانستان را مشروط به خروج نیرو های خارجی میدانند. پس جنگشان در سالهای ۱۹۹۴-۲۰۰۱ برای چه بود؟ و چرا در ۲۰۱۴ با پایین آمدن نیروهای خارجی از ۱۴هزار به ۱۰هزار جنگشان شدت یافت؟ از طرفی، مگر عمل طالب نبود که در ۲۰۰۱ خارجی را به وطن ما آورد؟!»
حاشیهها
دومین نشست بینالافغانی میان سیاسیون افغانستان و نمایندگان طالبان در مسکو حاشیههای زیادی را به همراه داشت.
حضور خبرنگاران زن در این نشست و مصاحبه گرفتن از نمایندگان طالبان یکی از حاشیههای پر رنگ این نشست را تشکیل میدهد.
لینا روزبه، خبرنگار صدای امریکا در صفحهی تویتر خود نوشته است: «هر چه خبرنگار زن بود به نشست مسکو رفته و در هر جا، خبرنگاران زن بودند که طالبان را احاطه کرده و از آنها سوال میکردند… تمام عکسها عالی بود.»
صحرا کریمی، رییس افغان فیلم با اشتراکگذاری یکی از این عکسهای نشست مسکو، در صفحه تویتر خود نوشته است که «حاشیههای نشست مسکو با طالبان به یک طرف؛ بحث صلح هم به یک طرف؛ اما عکسهایی که گرفته شده در این چند روز، از منظر نشانهشناسی تصویری؛ خارقالعاده و شاهکاراند. تشکر از عکاس و نوع دیدش. نمایندگان طالبان مدتی در حسرت این حوریان بهشتی؛ حتمن بارها خواب مسکو رفتن را خواهند دید!»