نویسندگان: دیوید ژوشینو و نجیم رحیمی
منبع: نیویورک تایمز
برگردان: ابوبکر صدیق
مردم افغانستان در جریان قرنطین همه‌گیری ویروس کرونا به‌صورت جدی صدمه دیده‌اند. در حال حاضر برای نخستین بار بسته‌های کمکی ویروس کرونا را دریافت می‌کنند.
۵۰۰ هزار دوز واکسین (AstraZeneca Oxford Vaccine) ساخت هند در ۷ ماه فبروری در کابل مرکز افغانستان به مسئولان این حکومت تسلیم داده شد؛ اما در میان شهروندان افغانستان استقبال از این بسته‌های واکسین متفاوت بود، شمار افراد توصیه‌های پزشکی را مدنظر نمی‌گیرند این زندگی شمار زیاد از مردم را با تهدید مرگبار تهدید می‌کنند.
دسترسی به واکسین (AstraZeneca Oxford Vaccine) بخش از برنامه‌ی «covax» است که با همکاری جهان به کشورهای فقیر به‌صورت رایگان یا با بهای اندک کمک می‌شود.
در ۱۵ فبروی سازمان صحی جهان جواز استفاده از واکسین کرونا صادر کرد و برای هر فرد و دو دوز را توصیه کرده است. اخیر این کمپین در افغانستان آغاز شد.
بررسی‌ها جهانی دریافته است که واکسین در برابر افسردگی و مرگ ناشی از بیماری (کرونا) مقاومت جدی نشان می‌دهد؛ اما نتیجه دریافت شده از واکسین کرونا در افریقا جنوبی قابل پرسش است، بررسی در یک نهاد خصوصی نشان می‌دهد که تطبیق این واکسین در برابر گونه‌ی جدید ویروس کارایی چندانی از خود نشان نداده است.
واکسین ویروس کرونا در حالی به افغانستان می‌رسد که موج دوم این ویروس در حال گسترش است، در حالی زندگی رقت‌بار برخی از شهروندان همچنان که پیش از شیوع ویروس کرونا جریان داشت، ادامه دارد. شمار زیاد از مردم در بازار، فروشگاه‌ها، هوتل‌ها و مسجد ماسک نمی‌پوشند و به توصیه‌های پزشکی توجه نمی‌کنند. این روش در گسترش ویروس کمک می‌کند.
کشوری که با جنگ، گرسنگی، فقر و قحطی مواجه باشد، ویروس کرونا برایش یک پدیده‌ی دروغ معلوم می‌شود و بیم از آن ندارد.
محب الله ارمانی، راننده تکسی در ولایت جنوبی کندهار، می‌گوید: «البته می‌خواهم که واکسین بزنم، اما من به وجود ویروس کرونا باور ندارم.»
این نکته‌ی مشترک در بیان شمار زیاد از شهروندان افغانستان است، آقای ارمانی گفت: «همیشه به حالت کسانی که دهان و بینی خود را از ترس ویروس کرونا می‌پیچند، خندیم میایه.»
در میان کسانی که به وجود ویروس کرونا باور دارند، بی‌باور به حکومت زیاد است، به دلیل وجود فساد باورمند نیستند، مقدار اندکی از واکسین‌هایی که به افغانستان کمک شده است به‌صورت عادلانه میان همه‌ی مردم توزیع شود.
خلیل جان، گربزوال، فعال مدنی در ولایتی شرقی خوست، می‌گوید: «این ویروس تنها به مردمان منصب‌دار می‌رسد.»
نظام‌الدین یک بزرگ قومی در ساحه تحت کنترل طالبان در ولایت شمالی فاریاب می‌گوید که هراس دارد تا واکسین توسط سیاسیون و تفنگ سالاران به یغما برده نشود.
آقای نظام‌الدین، مانند بیشتر افغانستانی‌ها که به اسم کوچکش مشهور است، می‌گوید: «این یک امر معمول است، کمک‌های غذایی که به مردم صورت می‌گیرد، همواره دزدیده می‌شود.»
دادستانی کل هفته گذشته اعلام کرد که به دلیل حیف‌ومیل در کمک‌های واکسین کرونا ۷۴ تن از پنج ولایت به دادستانی معرفی شده‌اند، در میان این افراد پرونده‌هایی از اعضای شورای ولایتی، والی‌ها و معاون‌‌‌های والی‌ها وجود دارد.
سیگار یا بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان، اخیراً از قول یک مسئول یک شفاخانه در ولایت کندز گزارش داده است: مقامات تمام کمک‌ها و داروهای کمک شده برای مبارزه با ویروس کرونا دزدیدند و از یک بیمارستان ۵۰ بستر تنها ۲۵ بستر آن فعال بود و باقی همه کارگران خیالی بودند.
سفارت امریکا در یک خبرنامه‌ی گفته است: مشکل مردم افغانستان تنها مالی نیست، به کمک‌های صحی نیز به تأخیر دست می‌یابند؛ اما برای شمار زیاد از افغانستانی‌ها واکسین می‌تواند یک راه‌حل باشد.
روند تطبیق ویروس کرونا روز سه‌شنبه هفته گذشته در ارگ ریاست جمهوری آغاز شد. اولین فرد انیسه شهید، خبرنگار یک تلویزیون بود که دوره‌ی قرنطین از مصاب به ویروس کرونا را سپری کرده بود.
توزیع هر واکسین در کشورهای فقیر با چالش‌های بسیار لوژستکی مواجه است. در کنار چالش‌های عمومی و فعالیت‌ها تروریستی، وزارت صحت باید بسته‌های واکسین را به ساحات دوردست کشور در جاده‌های ناهموار و خاکی انتقال دهد.
عثمان طاهری، مشاور در وزارت صحت عامه می‌گوید: قرنطین سبب افزایش پولیو نیز شده است، چون در دوره‌ی قرنطین و هنگام همه‌گیری ویروس کرونا، تطبیق واکسیناسیون پولیو ممکن نبود و این یک چالش را برای گروه پولیو به ایجاد کرد. چنانچه در ۲۰۲۰، ۵۶ واقعه‌ی از پولیو به ثبت رسید، در حالی که در سال ۲۰۱۹ تنها ۲۹ واقعه ثبت شده است.
میرجان راسخ، مسئول کاهش بیماری پولیو در وزارت صحت می‌گوید: به‌صورت مساویانه در ۲۰۲۰ نزدیک به ۳۰۵ نوع مختلف ویروس پولیو در افغانستان ثبت شده در حالی در ۲۰۱۹ هیچ واقعه‌ی به ثبت نرسیده است.
آقای راسخ می‌گوید که بیشتر گونه‌های پولیو در میان پناهندگانی به ثبت رسیده است که از کشورهای مانند پاکستان به افغانستان برگشته‌اند. درحالی‌که تلاش و تقلای زیاد برای از بین بردن پولیو صورت گرفته است. سازمان صحی جهان (W.H.O) گفته است که برنامه‌های جدیی را روی دست دارد تا در سال‌های نزدیک واکسین‌های را برای نابودی گونه‌های مختلف این ویروس تطبیق کند.
با این‌که بیماری پولیو افزایش یافته است، اما داکتر طاهری می‌گوید که دولت تلاش می‌کند تا واکسین ویروس کرونا در ساحات تحت کنترل طالبان که کلینیک‌ها دولتی اجازه فعالیت دارند، برای مردم توزیع کند.
طالبان به خدمات صحی در ساحات تحت کنترل‌شان اجازه فعالیت می‌دهند و از همه‌گیری ویروس کرونا هشدار دادند و بسته‌های حمایتی صحی را در میان مردم که از طرف کارمندان دولتی صورت می‌گیرد اجازه می‌دهند.
داکتر طاهر با نگرانی گفت که توزیع این واکسین در مناطقی که جنگ به‌صورت جدی میان نیروهای دولتی و طالبان جریان دارد، ممکن نیست که انتقال داده شود. نزدیک به هزار تن از پزشکان – یا تطبیق کنندگان ویروس کرونا هفته‌ی گذشته آموزش دیدند، داکتر طاهری گفت که دولت وزارت صحت عامه امیدوار است تا دوزهای بیشتر از واکسین کرونا را دریافت کنند تا برای مردم افغانستان رسیدگی لازم صورت گیرد. دولت افغانستان – و وزارت صحت عامه – ظرفیت نگهداری ۲۰ میلیون دوز واکسین دارد.
نخستین دور از تطبیق واکسین کرونا برای کارمندان صحی و نیروهای امنیتی – دفاعی که در ساحات مزدحم کار می‌کنند و نگرانی مصاب شدن‌شان نیز بیشتر است، تطبیق می‌شود.
داکتر طاهری گفت: واکسین‌های کمک شده برای تمام گروه‌های اجتماعی کفایت نمی‌کند. او گفت؛ در صورتی که خبرنگاران درخواست کنند، می‌توانند ویروس را دریافت کنند.
به اساس آمار وزارت صحت عامه: بیش از ۵۵ هزار تن در افغانستان به ویروس کرونا مصاب شدند و نزدیک به ۲۵۰۰ تن در اثر آلودگی این ویروس جان باخته‌اند.
آگاهان می‌گویند که به دلیل نبود امکانات و معاینه ویروس و همچنان توجه نکردن به توصیه‌ها پزشکی، میزان تلفات به‌شدت زیاد است. یک تخمین سازمان صحی جهان که در ماه می منتشر شده نشان می‌دهد، نصف از ۳۴ میلیون نفوس افغانستان از ویروس تأثیر پذیرفته‌اند. وزارت صحت عامه در خزان سال گذشته اعلام کرد که ۱۰ میلیون از تمام نفوس کشور به ویروس کرونا مصاب شده‌اند. با تمام بی‌تفاوتی‌ها مردم افغانستان به وجود ویروس باور دارند، ولی یک باور غالب در جامعه ایمان به الله است که تعیین کننده‌ی سرنوشت است.
احمدشاه احمدی، باشنده ولایت خوست، می‌گوید: «هیچ نیاز به واکسین کرونا نیست، کسانی به خدا باور ندارند از واکسین می‌ترسند، برای مسلمانان هیچ نگرانی نیست.»
اما امام نظری یک دهقان در ولایت کندز می‌گوید: شمار زیاد از باشندگان دهکده‌ی ما به وجود ویروس باور دارند، این یک حقیقت است، به‌خاطر شمار زیاد از دهکده‌ی ما به دلیل مصاب به ویروس کووید – ۱۹ جان باختند.
او گفت: «من و شمار زیادی از مردمان دهکده‌ی ما دوست دارند که واکسین دریافت کنند، اما بحث این است که واکسین کمک شده به چگونه به ای ساحه‌ی دوردست می‌رسد. امام نظر گفت: دولت به گفته‌های خود عمل نمی‌کند.»
