گسترش موج سوم کرونا؛ قرنتین کارکنان کهن‌سال، کافی نیست!

با افزایش شمار مبتلایان به کوید-۱۹ و تلفات ناشی از این ویروس، وزارت صحت عامه، محدودیت‌هایی را برای کاهش چرخش کرونا در کشور، وضع کرده است.
طبق اعلامیه‌ای که کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی، نشر کرده، آن شمار از کارکنان دولتی که بیش‌تر از ۵۵ سال عمر دارند، کارکنانی که بیماری مزمن شکر، قلبی و سرطان دارند و هم‌چنان کارکنان زنی که باردار اند –چهارماهه باردار و یا بیش‌تر از آن باشد-، به استثنای کارکنان وزارت صحت، از دیروز –یک‌شنبه، ۱۶ جوزا- برای دوهفته‌ی پیش رو، نباید به دفتر کاری آمده و کارهای‌شان را از خانه دنبال کنند.
کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی، گفته است؛ کارکنان بست‌های پنج و شش که بودن‌شان در ادارات دولتی، ضروری نیست، می‌توانند از خانه‌های‌شان کار کنند. در اعلامیه‌ی این کمیسیون، تأکید شده است؛ کارکنانی که امضای‌شان در ادارات دولتی حتمی است، بر اضافه‌ی کارکنانی که شامل دو مورد بالایی نمی‌شوند، باید همه‌روزه به دفترهای کاری‌شان بیایند.
در اداره‌های دولتی افغانستان، هزاران بست بالاتر از ۴ وجود دارد که کارکنان آن، طبق معمول به دفترهای‌شان حاضر می‌شوند. کارکنان این بست‌ها نیز با این نگرانی و ترس به محل وظیفه‌ی‌شان می‌آیند که مبادا، باعث انتقال ویروس به خانه‌های‌شان شوند؛ خانه‌هایی که در آن، افراد بالاتر از ۵۵ سال نیز حضور دارند.
حسیب والواجی، یکی از کارکنان دولتی که با وضع محدودیت قرنتین نیز ناچار است همه‌روزه به سر کارش برود، می‌گوید که در خانه پدر کهن‌سال دارد و نگران است که باعث انتقال ویروس کرونا به خانه نشود؛ چون اداره‌ای که او در آن کار می‌کند، نه موترهای حمله برای انتقال کارکنان‌شان دارد و نه امکاناتی که او مجبور نشود، شب‌ها به خانه‌اش برگردد.
والواجی، پیشنهاد وزارت صحت و تصمیم رهبری دولت افغانستان، را «خنده‌آور» دانسته و می‌گوید که شهروندان افغانستان، در شرایط بسیار وخیم صحی به ‌سر می‌برند و امکان دارد که در صورت وضع‌نکردن محدودیت‌های بیش‌تر، شاهد فاجعه‌ی انسانی باشند. «این یک طرزالعمل، خنده‌‌دار است. همه‌روزه نزدیک به ۱۵۰۰ نفر مبتلا می‌شود. شهر بیروبار است. از دفتر تا خانه به موتر لینی می‌روم، دیگر امکاناتی در دست‌رس ما نیست. احتمال دارد که سبب انتقال ویروس به خانه شوم.» او، پیشنهاد می‌کند که به ‌جای وضع این رهنمود «خنده‌دار»، دولت باید فیصله کند که کارکنان در دو شفت ‌کاری و یا یک روز در میان، کار کنند؛ زیرا به باور او، این‌گونه، تا اندازه‌ی زیادی می‌شود از انتشار بیش‌تر ویروس کرونا، جلوگیری کرد.
این در حالی است که پیش از این، وزارت صحت‌عامه‌ی افغانستان با هماهنگی وزارت تحصیلات عالی و وزارت معارف، دستور داد که همه‌ی دانشگاه‌ها، مکتب‌ها و مرکزهای آموزشی به مدت دو هفته‌ی تعطیل شود. پس از این، این وزارت، این‌ نهادها را برای دو هفته‌ی دیگر نیز تمدید کرد.
طبق آخرین آماری که وزارت صحت از مبتلایان به کرونا –یک‌شنبه، ۱۶ جوزا-، نشر کرده، در ۲۴ ساعت گذشته، ۱ هزار و ۳۷۹ نفر در افغانستان به ویروس کرونا مبتلا و از میان‌ آن‌ها ۵۰ نفر فوت کرده اند. طبق آمار منتشره، در چند روز گذشته، شمار واقعه‌ی مثبت کرونا پس از همه‌گیری آن در افغانستان، بی‌سابقه بوده است.
با این حال، وزارت صحت‌ عامه‌ می‌گوید که نظر به شرایط همه‌گیری کرونا، تصمیم خواهد گرفت که محدویت‌های قرنتین را تا چه میزانی اعمال کند. غلام‌دست‌گیر نظری، سخن‌گوی این وزارت، در صحبت با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید؛ تصمیم وزارت صحت مبنی بر تعطیل‌کردن کارکنانی که بیش‌تر از ۵۵ سال سن دارند، مؤثر است. «احتمال ابتلای این افراد بیش‌تر است و در آن‌ها خطر هم دارد. با این تصمیم، شلوغی در ادارات دولتی کم می‌شود. بنا بر این، مؤثر است.»
به گفته‌ی نظری، برای این که از انتقال ویروس توسط کارمندان دولتی به افراد بالای ۵۵ سال، استفاده‌ی از ماسک، در ادارات دولتی اجباری شده است.
از سویی هم، شماری از کارشناسان صحی، باور دارند که کرونا هم از لحاظ ظرفیت صحی و هم از لحاظ وقایه‌ای، بیرون شده است. داکتر سیداحمد گوهری، متخصص صحت ‌عامه، در صحبت با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید؛ در شرایط کنونی که بحران کرونا بیش‌تر شده، تصمیم وزارت صحت مبنی بر قرنتین کارکنان کهن‌سال، کافی نیست. گوهری که خودش نیز به ویروس کرونا مبتلا شده، تأکید می‌کند که این ویروس، از کنترل وزارت صحت بیرون شده است. «وضعیت فعلا از کنترل دولت و از کنترل سیستم صحی، خارج شده است. به این معنا که از لحاظ ظرفیت، دولت بیش‌تر از این توانایی ارایه خدمات صحی را ندارد. واقعات زیاد شده؛ شفاخانه، داکتر و کلینیک کافی وجود ندارد.»
چندی پیش، وحید مجروح، سرپرست وزارت صحت -۸ جوزا- در توضیح برنامه‌های وزارت صحت، گفت که دولت افغانستان، به پیش‌رفت‌هایی در بخش شناسایی این ویروس دست یافته است. «ما در ۲۴ ساعت، حدوداً ۲۵ الی ۲۷ هزار تست سیار در افغانستان و وابسته به نیاز را انجام داده می‌توانیم. اکنون ظرفیت آزمایش ما از ۵ هزار تا ۱۰ هزار در روز است.»
به گفته‌ی آقای مجروح، برای رسیدگی بهتر و به موقع به بیماران کرونایی، در شفاخانه‌ی افغان‌ژاپان که در موج اول و دوم کرونا تنها‌ شفاخانه‌ی فعال در پایتخت بود، ۷۰ بستر افزوده شده و ظرفیت ۵۰ بستر دیگر نیز وجود دارد. او، هم‌چنان گفت که اکنون شفاخانه‌ی قصبه با ظرفیت ابتدایی ۱۰۰بستر، هلال‌احمر با ظرفیت ابتدایی ۵۰ بستر، شفاخانه‌ی اندونیزیایی‌ها در ارزان قیمت با ظرفیت ابتدایی ۵۰ بستر و شفاخانه‌ی محمدعلی جناح که اکنون ۱۰۰ بستر ظرفیت دارد، در صورت ممکن ۱۵۰ بستر به آن افزوده می‌شود، آماده‌ی ارایه‌ی خدمات بهداشتی برای بیماران مصاب به کرونا است.
به گفته‌ی کارشناسان صحی، اکنون ظرفیت وزارت صحت پاسخ‌گوی نیازها نیست؛ چون هر روز به شمار مبتلایان افزوده می‌شود و این وزارت، باید محدودیت‌های بیش‌تری وضع کند. گوهری تأکید می‌کند که باید ممنوعیت گشت‌وگذار اعلام شود و همه در خانه‌های‌شان قرنتین شوند. «فعلاً این دو استراتژی می‌تواند ما را از بحران نجات دهد؛ رفت‌وآمد را قطع کنید و در خانه‌های‌تان باقی بمانید.» به گفته‌ی او، سرعت شیوع موج سوم کرونا، ۵ تا ۱۰ درصد بیش‌تر از موج‌های نخست و دوم آن است.
وزارت صحت اما می‌‌گوید که اعمال بیش‌تر قرنتین، بستگی به شمار مبتلایان و دامنه‌ی گستردگی کرونا دارد. نطری تصریح می‌کند: «شرایط را دیدیم و نهادهای آموزشی و تحصیلی را قرنتین کردیم، وضعیت بدتر شد، رفت‌وآمد در ادارات دولتی را کم کردیم، بازهم برای محدودیت‌های بیش‌تر، ارقام را دیده تصمیم می‌گیریم.»