افزایش مرگ‌ ناشى از کرونا و بی‌توجهی شهروندان به دستورهای بهداشتى

با این که به باور کارشناسان صحت، موج سوم همه‌گیری کرونا، به شدت مرگ‌آفرین‌تر از موج نخست و دوم آن است و شمار ابتلا و مرگ ناشی از این ویروس نیر در کشور بالا گرفته است؛ اما شهروندان افغانستان به ویژه باشندگان کابل، بدون توجه به توصیه‌های بهداشتی، مثل روزهای پیش از همه‌گیری موج سوم کرونا، به رفت‌وآمد در شهر ادامه می‌دهند.
شدت همه‌گیری موج سوم کرونا، تا جایی در کشور سرعت گرفته است که در روزهای پسین کشور بیش‌ترین آمار ابتلا به کرونا و مرگ ناشی از آن را ثبت کرده است.
وحید مجروح، سرپرست وزارت صحت عامه، دیروز –یک‌شنبه، ۳۰ جوزا- گفت که سرعت چرخش موج سوم کرونا در کشور بیش‌تر از روزهای پیش شده و به همه‌ی ولایت‌ها رسیده است.
این در حالی است که به اثر وخیم‌شدن وضعیت و مبارزه‌ با آن، پیش از این، وزرات صحت عامه در هماهنگی با نهادهای آموزشی-تحصیلی کشور، مراکز آموزشی، مکتب‌ها، دانش‌گاه‌ها را به تعطیلی برده است.
وزارت صحت افغانستان، در هفته‌ی دوم ماه روان –شنبه، ۸ جوزا-، اعلام کرد که برای جلوگیری از گسترش بیش‌تر موج سوم کرونا، همه‌ مکاتب، دانش‌گاه‌ها و نهاد‌های آموزشی دولتی و خصوصی در ۱۶ ولایت به شمول کابل، برای دو هفته تعطیل خواهد بود. پیش از این که این مهلت به پایان برسد، این تعطیلی‌ها برای دو هفته‌ی دیگر نیز تمدید شد.
البته در کنار این، به اساس دستور وزارت صحت، همه سالن‌های عروسی، سالن‌های آب‌بازی، گرمابه‌ها، رستورانت‌ها و همه گردهم‌آیی‌ها نیز در این ۱۶ ولایت تعطیل است.
با این که ویروس کرونا، شهروندان افغانستان به ویژه باشندگان کابل را در شرایط بدی قرار داده و روزانه نزدیک به صد شهروند را به کام مرگ می‌فرستد؛ اما با گردش در دورن شهر، می‌توان دید که از رعایت فاصله‌های اجتماعی و پوشیدن ماسک یا دست‌کش خبری نیست.
با این که شهرداری کابل، فعالیت بس‌های شهری شهرداری را توقف داده است؛ تا مانع چرخش بیش‌تر ویروس کرونا در درون شهر شده و جان‌هایی را از مردن نجات دهد؛ اما موترهای نوع تونس، کاستر، کرولا و دیگر موترهای خرد، هنوز هم بدون رعایت دستورهای بهداشتی پیش‌گیرانه از ابتلا به کرونا، در شهر فعالیت دارند؛ موترهایی که خود عامل انتقال ویروس کرونا است.
رانندگان موترهای شهری که نه تنها در ماه یک بار موترشان را ضدعفونی نمی‌کنند، بیش‌ترشان ماسک و یا دست‌کش هم استفاده نمی‌کنند و خلاف دستورهای ترافیکی و بهداشتی، در چوکی پیش روی موتر نیز دو نفر را جای می‌دهند.
شهرداری کابل، شنبه‌ی همین هفته -۲۹ جوزا-، فعالیت‌ بس‌های شهری را به دلیل جلوگیری از ویروس کرونا متوقف کرد.
محمود، راننده‌ی موتر نوع تونس در مسیر کوته‌سنگی_دارالمان، می‌گوید که اگر فاصله‌ی اجتماعی را رعایت کند و به جای چهار نفر، دو نفر سوار کند، پولی که به دست می‌آورد، حتا هزینه‌ی تیلی را که مصرف کرده است، پره نمی‌کند.
در چنین شرایطی، هستند کسانی که به دلیل پیش‌گیری از آلوده‌شدن‌شان به کرونا و انتقال آن به دیگران، هنگامی که در بیرون از خانه به سر می‌برند، ماسک و دست‌کش می‌پوشند و مسیری را که باید بروند، یا با دوچرخه و یا هم پیاده می‌روند.
انوش، باشنده‌ی کابل، می‌گوید: «اگر بیرون بروم، ترجیح می‌تم پیاده بروم‌، نه این که در موترهای لینی بروم و دچار ویروس کرونا شوم.»
انوش با انتقاد از روند کار ترافیک در شهر کابل در روزهای پسین، می‌گوید که ترافیک، باید هر موتری را که بیش‌تر از چهار نفر را انتقال می‌دهد، جریمه کند؛ تا این گونه، از چرخش بیش‌تر و سریع کرونا در شهر جلوگیری شود. او، از شهروندان نیز می‌خواهد که برای این که از سلامت خود و دیگران پشتییانی کرده باشند، هنگام بیرون‌رفتن از خانه ماسک و دست‌کش بپوشند و فاصله‌ی اجتماعی را رعایت کنند.
به باور کارشناسان صحت، رعایت‌کردن فاصله‌ی ‌‌اجتماعی، از مهم‌ترین و هم‌زمان بی‌مصرف‌ترین راه پیش‌گیری از ابتلا به کرونا و کاهش چرخش آن در جامعه است.
نصیر، راننده‌ی موتر‌ لینی در مسیر پل‌سرخ_سینماپامیر، در حالی که در موترش جایی برای یک نفر باقی نمانده، می‌گوید: «اگه به تعداد چوکی و حفظ فاصله‌ی ‌اجتماعی مردم را سوار کنم، خرچ‌ یک‌روزه خانه هم نمی‌شه.»
نصیر می‌گوید که در کنار پول تیل، برای هر باری که موترش پر می‌شود تا به مقصد بعدی برسد، ناچار است ده افغانی برای کسی که در این هوای گرم برای او سواری جمع می‌کند نیز بدهد. «از ای که مسافر کم‌تر سوار کنم و دو بار بیایم و بروم، د ای سرک‌های بیروبار، بهترست پول دو بار ر به یک دور بگیرم.»
با این حال، هنگامی که به موترهای شهری نگاه می‌کنیم، هر گوشه‌ی آن می‌تواند انتقال‌دهنده‌ی ویروس باشد، از دست‌گیره‌ی در تا جای دستی که در قسمت بالای شیشه است.
نصیر که از حکومت خشمگین است، می‌گوید که اگر وضعیت درست مدیریت شود، او ناچار نمی‌شود که در این شرایط کرونایی برای کار از خانه بیرون بزند؛ چه رسد به این که سواری کم‌تر سوار کند یا بیش‌تر.
بی‌توجهی به رعایت دستورهای بهداشتی در حالی جریان دارد که به دلیل شدت‌گرفتن چرخش موج سوم کرونا و افزایش میزان ابتلا به آن، شماری از شفاخانه‌ها دچار کم‌بود اکسیجن شده و گزارش‌ها، نشان می‌دهد که شماری نیز به دلیل نبود اکسیجن، جان‌شان را از دست داده اند.
این وضعیت باعث شده است که افغانستان برای تأمین اکسیجن مورد نیاز بیماران کرونایی، در شفاخانه‌های دولتی دستگاه تولید اکسیجن نصب کند و از کشورهای همسایه نیز وارد.
به اساس آمار وزارت صحت، در یک شبانه‌روز گذشته، ۱۲۹۷ نفر متبلا به کرونا در کشور شناسایی شده است.
این وزارت روز یک‌شنبه -۳۰ جوزا-، در اعلامیه‌ای گفته است که با ثبت این موارد، شمار مجموعی مبتلایان به ویروس کرونا در افغانستان، به ۱۰۳۹۲۱ نفر افزایش یافته است. بر اساس اعلامیه، در ۲۴ ساعت گذشته، ۹۳ فرد مبتلا به ویروس کرونا جان باخته که با این رقم، شمار مجموعی جان‌باختگان به اثر کرونا از زمان شیوع آن تا اکنون، به ۴۲۱۵ نفر رسیده است. هم‌چنان در یک شبانه‌روز گذشته، ۵۲۶ فرد مبتلا به ویروس کرونا، بهبود یافته اند.