محمد ۲۳ساله، باشنده‌ی ولسوالی ناهور ولایت غزنی است. او فعلا در منطقه‌ی نوآباد این ولایت زندگی می‌کند و دانشجوی سال دوم رشته‌ی تعلیم و تربیه‌ی کابل است. وقتی سوار تکسی شدیم، کنارم نشست و احوال‌پرسی کوتاهی کرد.
«هر دفعه که از وطن میایم، همی قسمی کالا می‌پوشم. طالبا گفته، هر کس لباس سفید بپوشه یا جوراب سفید د پایش باشه، از موتر تا (پایین) می‌کنه. جدا از این که آدما ر لت‌وکوب می‌کنن، خیلی وقتا شده که مسافران را با خود می‌برن که دگه از اونا خبری نمیایه.» او بدون این که من سوالی بپرسم، این مطلب را برایم گفت. از ظاهرش بر نمی‌آمد که دانشجو باشد؛ اما ترسی که از طالبان داشت، او را مجبور کرده بود، چنین وضع آشفته و لباس‌های چرک و کهنه داشته باشد.
محمد می‌گوید، داشتن موهای بلند، لباس نو و تلفن‌های هوش‌مند نیز برای مسافران خطرناک است و در صورتی که طالبان فردی را با چنین خصوصیاتی ببیند، مجازات سنگینی برایش تعیین می‌کند. از شکنجه و جریمه گرفته تا برخی موارد که به قیمت گرفتن جانش تمام می‌شود.
محمد تنها فردی نیست که چنین هراسی از طالبان دارد؛ همانند او هزاران مسافر دیگر که در مسیر ولسوالی‌ها به مرکز ولایت، در رفت و آمد اند، از ترس طالبان دیگر نه لباس سفید می‌پوشند و نه هم جوراب سفید.
مسؤولان محلی در ولایت غزنی نیز این مسأله را تأیید می‌کنند. به گفته‌ی آنان، طالبان به دلیل این که حاکمیت خود را در مسیر شاهراه‌ها و به ویژه در شهر غزنی ثابت کنند، اقدام به چنین کاری کرده اند.
هرچند به گفته‌ی مسؤولان محلی ولایت غزنی، در حال حاضر امنیت نسبی در داخل شهر وجود دارد؛ اما آن‌چه که نگرانی‌ها را برای باشندگان این ولایت ایجاد کرده است، نبود امنیت در مسیر راه‌های مختلف است که به شهر غزنی ختم می‌شود. با رسیدن فصل سرما، مشکلات ظاهرا دو برابر شده است؛ زیرا کسانی که در روستاهای دوردست ولایت غزنی زندگی می‌کنند، به دلیل برف‌باری سنگین و بسته شدن راه‌ها در همین فصل مواد غذایی و وسائل مورد نیاز خود را تهیه می‌کنند.
حسن‌رضا یوسفی، عضو شورای ولایتی غزنی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که به دلیل حاکمیت طالبان، مسیر قیاق که پنج ولسوالی را به غزنی وصل می‌کند و همچنان مسیر ولسوالی قره‌باغ به روی مسافران مسدود است که به ندرت مسافران از این دو مسیر رفت‌وآمد می‌کنند.
او افزود، هراس‌افگنان طالب برای این که نشان بدهند، تسلط کامل بر مسیر شاهراه‌ها دارند، می‌کوشند وحشت ایجاد کنند. آنان مسافران را در مسیر راه از موترها پیاده می‌کنند و کسانی را که جوراب و حتا لباس سفید پوشیده باشند، شکنجه می‌کنند.
این عضو شورای ولایتی غزنی، همچنان تأیید می‌کند که طالبان افرادی را که از شبکه‌ی مخابراتی سلام استفاده می‌کنند نیز، در مسیر راه از موتر پیاده کرده و با خود می‌برند. در بسیاری موارد دیده شده که مسافران به دلیل استفاده از سیم‌کارت «سلام» جان خود را از دست داده اند.
حسن‌رضا یوسفی می‌گوید: «تهدید طالبان حرف تازه‌ای نیست؛ کسانی که جوراب سفید داشته باشند، از سوی طالبان اذیت می‌شوند. طالبان در کل برای مردم غزنی وحشت ایجاد کرده اند. هر جایی که بروند با طالب مواجه می‌شوند. اگر کسی تلفون هوش‌مند همرایش باشد و طالبان گیرش بیاورند، لت‌وکوب و جریمه می‌کنند. تا زمانی که حکومت متوجه نشود، این وضعیت همچنان دوام خواهد کرد.»
وکلای شورای ولایتی غزنی تأکید می‌کنند، نهادهای امنیتی و حکومت تنها در مرکز شهر غزنی حاکمیت دارند و همه‌ی راه‌های موصلاتی خارج از مرکز غزنی در اختیار طالبان است.
غلام‌سخی عمار، عضو دیگر شورای ولایتی غزنی نیز تأیید می‌کند که مسافران زیادی در تماس با او این مسأله را مطرح کرده اند که طالبان در مسیر راه، سبب آزار و اذیت شان شده اند. در صورتی که مسافری اشتباها و یا بدون این که خبر باشد، لباس سفید و یا جوراب سفید بپوشد، شکنجه می‌شود.
وکلای شورای ولایتی غزنی، حکومت وحدت ملی و رهبری نهادهای امنیتی را به بی‌پروایی متهم می‌کنند. به گفته‌ی آنان، بارها نگرانی‌های مردم غزنی را با رهبری نهادهای امنیتی مطرح کرده اند؛ اما کوچک‌ترین اقدام برای بهبود اوضاع امنیتی این ولایت صورت نگرفته است.
هرچند خواستیم دیدگاه گروه طالبان را در مورد این که چرا آنان پوشیدن لباس و جوراب سفید را در مسیر راه‌های منتهی به غزنی ممنوع کرده اند، داشته باشیم؛ اما با تماس‌های مکرر، سخنگوی این گروه، حاضر به پاسخ‌گویی نشد. این درحالی است که بیشتر افراد ارشد این گروه و جنگ‌جویان شان لباس سفید می‌پوشند.
افزایش ترورهای هدف‌مند در غزنی
ناامنی شاهراه‌ها، تنها نگرانی باشندگان ولایت غزنی نیست؛ جنگ‌های مکرر شبانه‌ی طالبان با نیروهای امنیتی و افزایش ترورهای افراد، باشندگان این ولایت را بیشتر از هر چیزی نگران کرده است.
چند روز پیش، تفنگ‌داران ناشناس، حوالی ساعت ۴:۳۰ پس از چاشت، یک کارمند دادستانی استیناف این ولایت را ترور کردند.
نصیراحمد فقیری، رییس شورای ولایتی غزنی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که در یک ماه گذشته، میزان ترورهای زنجیره‌ای که بیشتر کارمندان دولتی را هدف می‌گیرد، افزایش یافته است. به گفته‌ی آقای فقیری، در یک ماه اخیر، بیش از پنج کارمند نهادهای عدلی و قضایی این ولایت از سوی افراد ناشناس ترور شده اند.
«طالبان هر روز از مردم قربانی می‌گیرند. سه روز قبل، دو نفر از کارمندان دولتی ترور شدند، چندی قبل نیز یک دادستان ترور شده بود، در موضوعات امنیتی، ولسوالی پنج‌گانه که از مسیر دره‌ی قیاق عبور می‌کند، بسته است و مردم نمی‌توانند آزادانه از این راه عبور کنند. مسیر قره باغ نیز وضعیت خوبی ندارد.»
حسن‌رضا یوسفی نیز از ادامه‌ی ترورهای هدف‌مند ابراز نگرانی کرده و می‌گوید، مردان مسلح آن قدر جرأت پیدا کرده اند که در چندمتری ولایت و فرماندهی پولیس این ولایت، افراد را ترور می‌کنند و بیشتر افرادی که ترور می‌شوند، کارمندان نهادهای عدلی و قضایی اند.
به گفته‌ی مسؤولان محلی غزنی، تا زمانی که این ولایت بار دیگر به دست طالبان سقوط نکند، حکومت برای بهبود امنیت غزنی تلاش نخواهد کرد.
شاهراه کابل- غزنی امن نیست
افزون بر مسیرهای منتهی به شهر غزنی، ناامنی شاهراه کابل- غزنی که روزانه شاهد عبور و مرور هزاران موتر و مسافر است، از دیگر نگرانی‌هایی است که از سوی باشندگان غزنی و ولایات دیگر مطرح می‌شود. ماه‌ها است که مردم با دل جمع و خاطر آرام نمی‌توانند از کابل به غزنی و برعکس سفر کنند؛ زیرا در یکی دو ماه اخیر طالبان بارها مسافران را از این مسیر پیاده کرده و به گلوله بسته اند.
چندی پیش، طالبان، میرزاحسین سروش، معاون ملکی فرماندهی پولیس ولایت غزنی و امان‌الله وردک، آمر تخنیک پولیس این ولایت را در منطقه‌ی سالار در مسیر کابل- غزنی از موتر پیاده کرده و کشتند.
نگرانی‌ها تا جای افزایش پیدا کرد که شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با راه‌اندازی کمپاینی، خواستار تأمین امنیت شاهراه کابل-غزنی شدند. این کاربران، با راه‌اندازی هشتکی تحت نام (#شاهراه_کابل_غزنی #Kabul_Ghazni_Highway) اعلام کردند که اگر دولت به خواست آن‌ها توجه نکند، به اعتراض‌های گسترده‌تر دست خواهند زد.
ولایت غزنی در جنوب افغانستان از جمله ولایت‌های استراتیژیک به حساب می‌آید. این ولایت یک بار به عنوان مرکز فرهنگ جهان اسلام نام‌گذاری شد؛ اما در یکی دو سال گذشته، حضور طالبان در آن گسترده شده است. سال گذشته گروه طالبان برای چهار شبانه‌روز کنترل قسمتهای زیادی از مرکز شهر این ولایت را به دست گرفتند. در حمله‌ی طالبان بر شهر غزنی، بیش از ۳۰۰ نظامی و غیرنظامی کشته شدند و بیشتر از ۳۰ هزار نفر دیگر خانه‌های شان را ترک کرند.
با این همه؛ اما وزارت دفاع افغانستان از چند ماه به این سو، عملیات گسترده‌ی تصفیوی را در این ولایت راه‌اندازی کرده است که در جریان این عملیات، ولسوالی‌های خواجه‌عمری و جغتوی این ولایت، پس از دوسال از وجود طالبان پاک‌سازی شد.
