نویسندگان: جاناتان لَندِی، ارشد محمد و ادریس علی – رویترز
مترجم: مهدی غلامی
واشنگتن – بر بنیاد گفتههای سه منبع امریکایی، کاهش برنامهریزی شدهی یک میلیارد دالری از کمکهای ایالات متحده از بودجهی نیروهای امنیتی افغانستان کسر خواهد شد؛ گامی که کارشناسان میگویند باعث تضعیف توانایی کابل در جنگ با طالبان و تضعیف اهرم فشار آن برای مذاکره بر سر یک توافقنامهی صلح با آنها خواهد شد.
مایک پمپئو، وزیر خارجهی امریکا در بیست و سوم مارچ از این کاهش در کمکها خبر داد و تهدید کرد که سال آینده نیز همین مبلغ را کاهش میدهد تا اشرف غنی، رییسجمهور افغانستان و عبدالله عبدالله، رقیب سیاسی او را وادار به پایان دادن به اختلافی کند که منجر به متوقف شدن تلاشهای ایالات متحده در بخش صلح شده است.
پس از نزدیک به بیست سال جنگ علیه طالبان، ایالات متحده به دنبال راهی برای خلاص کردن خود -از این جنگ- و دست یابی به صلح میان دولت مورد حمایت امریکا و طالبانی است که بیش از ۴۰ درصد از قلمرو افغانستان را در کنترل دارند. پمپئو و دیگر مقامهای امریکایی از علنی کردن جزئیات در مورد این که کاهش کمکها چگونه صورت خواهد گرفت، خودداری کرده اند. وزارت خارجهی امریکا از اظهار نظر در مورد برنامههایش امتناع کرد.
دو تن از کارمندان کنگره که به علت حساسیت موضوع، نخواستند نام شان افشا شود، گفتند که مقامهای وزارت خارجه به کنگره گفته اند که آن یک میلیارد دالر از بودجهی ۴٫۲ میلیارد دالری پنتاگون کسر خواهد شد که بودجهی سالانهی نزدیک به سه چهارم از نیروهای امنیتی افغانستان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
یکی از آن کارمندان گفت: «این ایده که میخواهند بودجهی نیروهای امنیتی را کاهش دهند، با منافع ملی امریکا در تضاد است.» او میگوید به آن پول نیاز است تا توانایی دولت مورد حمایت امریکا در جنگ با طالبان حفظ شود و در عین زمان، دولت افغانستان قدرت چانهزنیاش را در گفتوگوهای صلح حفظ کند.
بیشتر این بودجه، صرف دستمزد، غذا، سوخت، تجهیزات و زیرساختها برای پشتیبانی از نیروها و پولیس ملی افغانستان میشود. بر پایهی گزارشی از سرویس تحقیقاتی کنگره در یازدهم مارچ، کنگره میان سالهای مالی ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹، دستکم ۸۶٫۴ میلیارد دالر کمک به نیروهای امنیتی افغانستان هزینه کرده است.
منبع سوم که یک مقام نظامی بازنشستهی امریکا بوده است و نخواست نامش افشا شود، گفت: «این تنها بودجهای است که به اندازهای بزرگ به نظر میرسد که میتواند یک میلیارد دالر کاهش در کمکها را پوشش دهد.»
کمکهای ملکی ایالات متحده بسیار کمتر است. امسال، وزارت خارجهی امریکا تقاضای ۵۳۲٫۸ میلیون دالر را کرده که بیشتر صرف پشتیبانی عمومی اقتصادی، مبارزه با مواد مخدر و تطبیق قانون میشود. پمپئو این کاهش را پس از آن اعلام کرد که نتوانست غنی و عبدالله را متقاعد به پایان دادن به اختلافی بر سر انتخابات ریاست جمهوری ماه سپتامبر سال ۲۰۱۹ کند. وزیر خارجهی امریکا پس از آن از کابل به سوی امریکا پرواز کرد. هر دو نفر ادعا میکنند که برنده اند و دو مراسم تحلیف رقابتی را برگزار کردند.
پمپئو گفت، چنانچه دو نفر اختلافهای شان را حل کنند، تصمیم دولت امریکا مبنی بر کاهش کمکها تغییر میکند؛ اختلافی که باعث توقف در کار تعیین یک هیئت دولتی برای مذاکرهی صلح با طالبان پس از چندین دهه جنگ شده است. به نظر میرسد که تهدید پمپئو، اثراتی نیز داشته است. در بیست و ششم مارچ، غنی تیم مذاکره کنندهای را که شامل متحدان عبدالله بود، اعلام کرد و عبدالله نیز آن را تأیید کرد.
مقامهای دولت و طالبان همچنان توافق کرده اند که به عنوان پیشدرآمدی برای گفتوگوهای صلح، طبق شرایط توافقنامهی ایالات متحده و طالبان برای خروج مرحلهای سربازان امریکایی، آزادسازی زندانیان را آغاز کنند. لارل میلر، یکی از مقامهای پیشین وزارت خارجه که مسؤول سیاستگذاری در امور افغانستان بود، گفت که به مقداری زمان نیاز است تا اثرات [منفی] کاهش یک میلیارد دالری کمکها احساس شود؛ اما این کاهش به عملیات امنیتی و روحیهی سربازان افغانستان آسیب میزند. میلر که اکنون یکی از اعضای اندیشکدهی گروه بینالمللی بحران است، گفت که این کاهش باعث میشود طالبان «از موضع قدرت» گفتوگوهای صلح را آغاز کنند. در همین حال، اختلاف غنی و عبدالله همچنان پابرجاست.
آنها جزغاله خواهند شد
یک مقام دفاعی امریکا که گفت دولت هنوز هم در حال رأیزنی در مورد این است که این مبلغ از را کدام بخش کم کند، خبر از «نگرانی بزرگی» در پنتاگون از کاهش بودجهی نیروهای امنیتی افغانستان؛ داد. او تصدیق کرد که هدف قرار دادن این پولهای کمکی به دلیل اهرم فشاری که به واشنگتن داده، منطقی است. او به شرط افشا نشدن نامش گفت: «واقعا نمیخواهیم مجبور به انجام چنین کاری شویم. این مشکل آزاردهندهای است؛ چیزی است که آنها اهمیت زیادی به آن میدهند.» او افزود، یک سری گفتوگوهای داخلی در مورد این که آیا به اندازهی کافی پیشرفتهایی صورت گرفته تا پمپئو از تهدید به کاهش کمکها دست بردارد یا نه، در جریان بوده است.
مقام پیشین ارتش امریکا گفت که کاهش پیشنهاده شده، بازتاب دهندهی ارادهی دولت رییسجمهور ترامپ مبنی بر آوردن نیروهای امریکایی از طولانیترین جنگ در تاریخ این کشور به خانه است. او در پاسخ به این پرسش که کاهش یک میلیارد دالری کمکها در سال کنونی و آینده، چه بر سر توانایی نیروهای امنیتی افغانستان برای جنگ با طالبان خواهد آورد؛ گفت: «آنها جزغاله خواهند شد.»