شمارش معکوس زمان؛ زندگی ترجمان‌های افغانستانی زیر تیغ‌وتهدید

نویسنده: نوا کابرون

منبع: انکاستیک

برگردان: ابوبکر صدیق

در ماه روان، شبکه‌ی‌ CBS نمایش‌نامه‌ا‌ی A1 را منتشر کرد که در آن، زندگی پیمان‌کاران و ترجمان‌های افغانستان که با نیروهای امریکایی کار کرده اند را به نمایش گذاشت. برنامه‌ی A1 ترجمان‌ها و پیمان‌کاران افغانستان را که با نیروهای مرین در هلمند کار کرده اند، به معرفی گرفته است.
در رابطه به این برنامه‌ی A1 نظریات متفاوتی وجود دارد؛ فیاض که سال‌های زیادی با امریکایی‌ها کار کرده است و چند سال به عنوان ترجمان با من وقت گذرانده است، دیدگاه متفاوت دارد. متأسفانه شخصیت «A1» فیاض از طرف نیروهای مرین برای قبولی پرونده‌ و گرفتن ویزا که سال‌ها با نیروهای مرین کار کرده است، شاهد هیچ فشاری از سوی این نیروها روی دولت امریکا نبوده است.
این در حالی است که با اعلام برنامه‌ی خروج کامل نیروهای امنیتی توسط اداره‌ی بایدن در ۱۱ سپتمبر ۲۰۲۱، شمارش معکوس زمان برای فیاض و هزار تن دیگر آغاز شده است.
اداره‌ی بایدن، باید در رابطه به سرنوشت هزارها تن از ترجمان‌های افغانستانی که با پذیرش خطر مرگ با نیروهای امریکایی کار و همکاری داشته اند، در ماه‌های آینده تصمیم خود را اعلام کند.
A1 فیاض، مانند ۱۸ هزار تن دیگر از شهروندان افغانستان [که با نیروهای امریکایی کار کرده اند و اکنون در معرض جدی تهدید و مرگ قرار دارند] درخواست ویزای زودهنگام پناهندگی ( SIV) داده اند. این ویزا برای کسانی که زندگی شان در خطر قرار داشته باشد، عرضه می‌شود.
چالش اصلی در روند توزیع ویزای پناهندگی زودهنگام ( SIV) است؛ این روند، خیلی آهسته و به اساس درخواست ۱۸ هزار تن دیگر پیش می‌رود. این روند در ۲۰۰۶ ایجاد شد تا به درخواست پناهندگی هزارها ترجمان در افغانستان و عراق رسیدگی کند. این روند اخیرا متوقف شده است و کسانی که در آن ثبت نام کرده اند نگرانی دریافت‌نکردن ویزا را دارند.
یک روند معلول
به اساس گفته‌های مسئولان فعلی، وزارت خارجه‌ی امریکا روند بررسی برای نام‌نویسی در برنامه ‌را ۹۰۴ روز تعین کرده است. تفاوت در چیست، زمان زیادی صرف این روند خواهد شد و چندین سال است درخواست‌ها با مدرک‌های زیادی در این نهادها انبار شده است که حدود ۳ تا ۶ سال را در بر گرفته است.
به اساس دریافت اداره‌ی بازرس امریکا از دفتر وزارت خارجه‌ی این کشور، از تمام در خواست‌ها در این نهاد، تنها یک سند تحلیلی امنیتی وجود دارد. اداره‌ی بایدن هیچ تصمیمی برای تغییر در این روند را روی دست ندارد؛ در حالی که آ‌ن‌ها برای یک تجدیدنظر چارچوب‌بندی‌شده نیاز دارند. با این وجود هم، این تغییرات خیلی اثر ملموسی نخواهد بر جا گذاشت.
اخیرا دو پرونده‌ی درخواستی ترجمان‌های افغانستان و عراق، به دلیل چالش در روند طی مراحل قبول نشده است. این در خواست بر آن بود تا دولت امریکا، مدت‌زمانی ۹ماهه برای بررسی پرونده‌ها که کانگرس آن را تصویب کرده است، روی دست بگیرد.
هنوز روشن نیست با تمام چالش‌ها و بن‌بست‌های موجود، دولت امریکا بتواند روند ۹ماهه‌ی بررسی پرونده‌‌‌ها را عملی کند؛ اما اگر این روند عملی شود، برای کسانی که زندگی شان در خطر و تهدید جدی است، خیلی کارآیی نخواهد داشت.
در خواست
چنان‌چه بخشی از پروژه‌ی هزینه‌ی جنگ ( Costs of War project) دانشگاه برون برای ۱۵۰ ترجمان افغانستان و سایر غیرنظامیان مانند فیاض که با نیروهای امریکایی کار کرده اند، تخصیص داده شده است. این روند طوری است که اول افراد مشخص می‌شوند و بعد درخواست می‌دهند و پس از طی مراحل بررسی پرونده‌ی این افراد و به‌دست‌آوردن ویزا، به ایالات متحده‌ی امریکا پناهنده می‌شوند.
تقریبا با تمام کسانی که در این مورد گفت‌وگو شده، این روند برای ‌شان گیج‌کننده بوده است؛ به عنوان مثال: فیاض تشریح کرد که به خاطر نام‌نویسی برای ویزای زودهنگام، در این روند نیاز به یک درخواست مستقیم از سوپروایزر خویش داشت. فیاض گفت؛ به دلیل این ‌که خیلی زیاد با سوپروایزر خود ارتباط نداشت، چند ماه زمان برده تا از طریق فیسبوک با او در تماس شود. در یک پرونده‌ برای پاسخ دادن به درخواست‌‌ها، حدود یک هفته زمان داده بودند؛ اما این روند که برای فیاض و امثال او که اعضای خانواده ‌اش زیر تهدید بودند، چگونه است؟
فیاض، نامه‌ی خود را نوشت و گفت؛ شماری استند که به نام طالبان در خانه‌ها شب‌نامه پخش می‌کنند. اکنون این افراد نیز منتظر دریافت ویزای شان استند و آمادگی دارند تا به امریکا بروند.
چنان‌چه امریکا نیاز به فراهم‌آوری منابع مالی برای بیرون‌کردن نیروهای خود دارد، هم‌چنان نیاز است تا برای کسانی که به دلیل همکاری با نیروهای امریکایی زندگی شان را در خطر انداخته اند، زمینه‌ی بیرون‌شدن [از افغانستان] را فراهم کند. با این حال، شرایط کنونی برای ترجمان‌های افغانستان خیلی پسندیده نیست.
در نمایش‌نامه‌ی CBS، فیاض «A1» تنها کسی است که توسط نیروهای مرین که با آن‌ها کار کرده است، کمک می‌شود؛ اما شمار زیادی از شهروندان افغانستان که با نیروهای امریکایی کار کرده اند، چنین بختی در امریکا یار شان نیست.
نگرانی‌های زیادی وجود دارد؛ شمار زیادی از درخواست‌کنندگان ویزای امریکا، در جریان مصاحبه توضیح داده اند که چگونه توسط مافیا و گروهای ضد دولتی، به مرگ تهدید شده اند.
برخی از مصاحبه‌‌کنندگان، هم‌چنان گفته اند که پس از سروصدای پناهندگی شان در امریکا، چگونه مورد تهدید قرار گرفتند و مجبور به پرداخت پول برای کسانی شدند که خود را آدم‌ربا معرفی می‌کردند.
مشکل دیگری که در روند طی مراحل ویزای (SIV) وجود دارد این است که؛ گیرندگان این ویزا، اگر کودکان زیر سن ۱۸ داشته باشند، کودکان شان نیز می‌توانند این ویزا را دریافت کنند؛ اما اگر بالای سن ۱۸ باشد، این کودکان نمی‌توانند ویزا دریافت کنند. به همین دلیل، پدری مجبور شده است تا دو کودک کوچک خود را با خود به امریکا ببرد و دو کودک دیگر خود را که بالاتر از ۱۸ سال داشتند را در افغانستان بگذارد. این کودکان، امروز به دلیل این ‌که خانواده‌ی شان در امریکا است، از طرف همسایه ‌های خود بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
یکی دیگر از چالش‌ها در این روند این است؛ برای کسانی که در معرض خطر جدی قرار دارند و کسانی که احتمال تهدید خطر برای شان اندک است، در روند بررسی پرونده‌ی شان تفاوتی قایل نمی‌شوند. در نتیجه، کسانی که بیشتر در معرض تهدید و خطر قرار دارند، از فهرست باز می‌مانند. آن‌ها به دلیل تهدید جدی، نمی‌توانند منتظر طی‌مراحل این روند باشند و تلاش به دورزدن روند قانونی می‌کنند؛ از مسیرهای قاچاقی ایران، تلاش می‌کنند تا خود را به اروپا برسانند. در این مسیر، خطرهای زیادی وجود دارد و یکی هم، برگشت‌دادن از آسترلیا است.
در سال‌های اخیر، هیچ فردی باقی نمانده که پرونده ‌‌اش ثبت نشده باشد؛ یکی از نهادها برای این افراد لابی‌گری می‌کند و به شمول افغانستان در ۳۰ کشور جهان فعالیت دارد.
گروه‌های مانند Red–T، Friends of Afghanistan و نهاد در بریتانیا زیر نام UK- based Suhla Alliance، برای کسانی که با نیروهای امریکایی کار کرده اند، در بیشتر کشورهای جهان دادخواهی به راه‌انداخته اند و این روند، روی بررسی پرونده‌های این افراد برای به‌دست‌آوردن ویزای پناهندگی زودهنگام ایالات متحد‌ه‌ی امریکا ( SIV) تاثیر مثبت داشته است. البته این یکی از راه‌های ‌حل‌ است. پس از جنگ در ویتنام، حدود صد هزار ویتنامی به جزیزه‌ی گوام ( GUAM) برای ثبت نام به پناهندگی به امریکا رفتند. در این مکان پرونده‌های افراد به صورت خصوصی مورد بررسی قرار می‌گرفت؛ در نتیجه‌ی این بررسی‌ها، نیم درخواست‌کنندگان موفق شدند تا به ایالات متحده‌ی امریکا بروند و نیم دیگر شان پس به ویتنام برگشت داده شدند.
با وجود این‌ که امریکا تصمیم گرفته است تا نیروهای خود را در ماه‌های آینده از افغانستان بیرون کند؛ اما به دلیل موفق‌نبودن امریکا و دولت افغانستان برای تأمین امنیت، سبب شده است تا کسانی که با نیروهای امریکایی در افغانستان کار کرده اند، در معرض تهدید قرار بگیرند.
در حالی که امریکا تلاش دارد زمینه را برای خروج نظامیان خود فراهم کند و منابع لوژستیکی را تدارک ببیند، هم‌چنان باید زمینه برای بیرون‌شدن کسانی را که با نیروهای امریکایی کار کرده اند نیز فراهم کند. برای انجام این کار تنها سرعت‌‌دادن به برنامه‌ی ویزای عاجل (SIV) کافی نیست.
یادداشت: نوا کابرون، انسان‌شناس امریکایی است در افغانستان کارهای پژوهشی انجام داده است. او هم‌چنان عضو دانشگاه بیگنتون کالج است و مدت پنج سال در افغانستان پژوهش کرده است. آخرین کتاب او زیر نانم، پیمان‌کاران: «کارگران ناشناخته‌ی‌ جنگ جهانی امریکا.» به نشر رسیده است.