«نگذارید محیط آلوده ما را بکشد؛ برای نجات از این محیط آلوده با ما همصدا شوید»
این شعار نوشته شده روی کاغذهای سفید و رنگی است که جوانان در کابل مرکز افغانستان آن را در دستان شان حمل می‌کنند تا توجهی مردم را در حفاظت از محیط زیست جلب کنند. این جوانان با حمایت از جنبش جهانی «جمعه‌ها برای آینده» که نخستین بار توسط یک دانش‌آموز سویدنی راه‌اندازی شد، به خیابان‌های کابل آمدند و اعتراض شان را علیه مسؤولان و مردم برای عدم توجه به محیط زیست اعلام کردند.
آغاز این جنبش
گرتا تونبرگ، دانش‌آموز ۱۶ساله‌ی سویدنی، چندی پیش به دلیل سیاست‌های نادرست اقلیمی و عدم توجه سرمایه‌داران و دولت به تغییرات آب و هوا، سه جمعه‌ی متوالی با شماری از هم‌صنفی‌هایش در مقابل ساختمان مجلس نمایندگان در سویدن دست به اعتراض زد.
زمانی که تونبرگ چنین اقدامی کرد، کمتر کسی تصور می‌کرد که اقدام او جهانی شود؛ اما اکنون در بیش از صد کشور جهان از جنبشی که او آغاز کرده است، حمایت می‌شود. این دانش‌آموزان به جای رفتن به مکتب در روزهای جمعه در خیابان‌ها تجمع می‌کنند و اعتراض شان را بر ضد دولت‌های سرمایه‌دار که تنها به منافع و سرمایه‌ی شان فکر می‌کنند و هیچ توجهی به محیط زیست و آینده‌ی نسل بعدی ندارند، اعلام می‌کنند.
تولید میلیاردها تُن پلاستک، تولید انرژی فسیلی، شرکت‌های تولید‌کننده‌ی موترها، شرکت‌هایی که به خاطر منافع شان دست به قطع بی‌رحمانه‌ی جنگل‌ها می‌زنند و تولید گازهای گلخانه‌ای، از خطرهای جدی افزایش گرمای زمین، تخریب لایه‌ی ازون و آلودگی محیط زیست به شمار می‌روند.
دغدغه‌ی این دانش‌آموزان نابودی کره‌ای است که در آن زندگی می‌کنند؛ نابودی شهرهایی که با افرایش گرمای زمین و آب شدن یخ‌ها زیر آب خواهند رفت؛ نگرانی از طوفان‌هایی که رو به افرایش است، نگرانی از خشک‌سالی و قحطی در جهان.
«سیاره‌ی دیگری نداریم» شعاری است که آنان در این گردهمایی‌ها سر می‌دهند و با این حرکت شان افکار عمومی را به خود جلب کرده و آنان را متوجه به آینده‌ی زمین می‌کنند؛ سیاره‌ای که گرمای آن رو به افرایش است و خطر خشک‌سالی، اکثریت مناطق آن را تهدید می‌کند.
گرمایش زمین
در طول صد سال گذشته، کره‌ی زمین به طور غیر طبیعی گرم‌تر شده است و این موضوع دانش‌مندان و مردم را نگران کرده است. گرمایش ۱.۵ درصدی زمین در این اواخر این نگرانی را بیشتر می‌کند. گرمایش زمین باعث تغییرات بزرگی در سطح آب‌های اقیانوس‌ها، مزارع کشاورزی، هوایی که تنفس می‌کنیم و حتا آبی که می‌نوشیم، می‌شود.
فعالیت‌های صنعتی در گرمایش زمین تأثیر بسیار زیادی دارد. گاز دی‌اکسید کربن که ازکاربرد سوخت‌های فسیلی ناشی می‌شود، به عنوان یکی از عوامل افرایش دمای زمین مطرح است.
پیوستن جوانان افغانستان به جنبش جهانی محیط زیستی
جمعه، بیست‌ونهم سرطان، جوانان در کابل نیز با حمایت از این جنبش جهانی محیط زیستی به خیابان‌های شهر آمدند و با شعارهایی «تا به کی در مقابل محیط خود بی‌تفاوت باشیم؟»، «نگذارید محیط آلوده ما را بکشد»، «برای نجات از محیط آلوده با ما همصدا شوید» دست به اعتراض زدند.
کمپاین مبارزه با آلودگی محیط زیست در کابل، پنج ماه قبل آغاز شده است و گروهی از فعالان محیط زیست با پخش بروشورها و ارائه‌ی سمینارها در مکتب‌ها، جوانان و مردم را تشویق کردند تا با جنبشی که آنان آغاز کرده اند، یکجا شوند.
قیس مرشید، مسؤول برگزاری کمپاین «جمعه برای آینده» در کابل می‌گوید: «ما در مکتب‌های زیادی به خاطر تشویق دانش‌آموزان برای یکجا شدن با ما و انجام مسؤولیت شان در مقابل محیط زیست شان رفتیم و سیمنار ارائه کردیم؛ اما متأسفانه اکثریت شان هیچ گونه علاقه‌ای از خود نشان ندادند. این بی‌توجهی آنان را در مقابل محیط زیست شان نشان می‌دهد.»
در حالی‌که بیشتر دانش‌آموزان جهان استقبال گسترده‌ای از این حرکت محیط زیستی کردند، به خصوص در کشورهای امریکا، آلمان، اتریش، هند و بعضی کشورهای دیگر، روز جمعه مکتب‌ها را تعطیل گذاشتند و با تصرف خیابان‌ها، اعتراض شان را به سازمان ملل و دولت‌های سرمایه‌دار اعلام کردند. در افغانستان اما این استقبال کمتر دیده می‌شود.
احمد که دانش‌آموز صنف دهم مکتب است، با بی‌اعتنایی به این مسأله می‌گوید که از این کمپاین بی‌خبر است و اگر هم در این مورد آگاهی می‌داشت، هیچ علاقه‌ای به اشتراک آن نداشت.
درهمین حال، عده‌ای هستند که خود شان را مسؤول در مقابل محیط زیست و آینده‌ی کشور و مردم شان می‌دانند.
فرهمند محمدی ۱۹ ساله است. او، می‌گوید که از طریق شبکه‌های اجتماعی از این کمپاین آگاه شده است و با درک مسؤولیت شهروندی و انسانی خود با کسانی‌که مانند او خود را مسؤول در برابر محیط خود می‌دانند، همصدا شده است
همچنان در گوشه‌ای از شهر کابل مجسمه و برجی از پلاستیک ساخته شده و در معرض دید مردم قرار داده شده است که توجه مردم را به مضر بودن پلاستیک جلب کند.
قیس مرشد می‌گوید که آنان پلاستیک‌ها را از سرک‌ها جمع کردند و از آن برج ساختند و این برج را در مناطق مختلف شهر به نمایش گذاشتند تا به مردم نشان بدهند که پلاستیک به محیط آنان ضرر می‌رساند و باید به پلاستیک، نه بگوییم.
بر اساس گزارشی که چندی پیش منتشر شده است، افغانستان در رده‌ی چهارم آلوده‌ترین کشورهای جهان قرار گرفته؛ شهر کابل نیز در تحقیقی که از سوی یکی از نهادهای هواشناسی امریکا صورت گرفته است، آلوده‌ترین شهر جهان معرفی شده است.
این در حالی است که مردم افغانستان هیچ توجهی به پاکی محیط زیست شان ندارند. استفاده از موترهای کهنه، سوخت مواد مانند ذغال‌سنگ و پلاستیک، دود مضره تولید می‌کند که هر لحظه مردم به خصوص کودکان را با خطر مرگ مواجه می‌کند.
توجه نداشتن مردم افغانستان به پاکی محیط شان و عدم رعایت فرهنگ شهری، چالش‌هایی است که همواره وجود داشته است.
سوخت مواد مانند ذغال‌سنگ و پلاستیک نه تنها علل فقر اقتصادی دارد که یک نوع فقر فرهنگی مردم کشور را نیز نشان می‌دهد.
کودکان و تغییر اقلیم
کودکان نخستین قربانیان گرم شدن آب و هوای کره‌ی زمین استند که ۶۵۰ میلیون نفر آن‌ها در مناطق مختلف در معرض پیامدهای تغییرات اقلیمی زندگی می‌کنند. در تحقیقی که صندوق کودکان سازمان ملل متحد منتشر کرده، آمده است که حدود ۵۳۰ میلیون کودک در کشورهایی زندگی می‌کنند که با سیلاب‌های فاجعه‌بار در آسیا و ۱۶۰ میلیون کودک در مناطق دچار خشک‌سالی‌های شدید به‌ویژه در افریقا مواجه استند. این تحقیق شمار کودکانی که در معرض تغییرات آب و هوا قرار دارند را نگران‌کننده دانسته است.
سازمان ملل سال گذشته در گزارشی هشدار داده بود که تنها ۱۲ سال برای جلوگیری از فاجعه‌ی گرم شدن زمین فرصت باقی مانده است. خشک‌سالی، آب شدن یخ‌های دو قطب و گرم شدن زمین، مواردی است که این سازمان در مورد تغییرات آب و هوا آن‌ها را عنوان می‌کند
