پس از دستبهدست شدن ویدیویی که در آن، یک مامور انتظامی ایران، یک زن مهاجر افغانستانی را با سیلی میزند، شهروندان افغانستان و مقامهای ارشد این کشور، واکنشهای تندی در برابر این حادثه نشان دادند.
عبدالکبیر واثق، مشاور سیاسی شورای امنیت ملی افغانستان، در تاریخ (۱۱ جدی) در برگهی توییترش نوشت: «شرم باد بر مردی و بر رژیمی که بالای زن دست بالا میکند.»
این در حالی است که چندی پیش محمدجواد ظریف، وزیر خارجهی ایران در گفتوگویی با طلوعنیوز از مهماننوازی ایران در برابر مهاجران افغانستان گفته بود؛ اما آقای واثق با اشاره به سخنان آقای ظریف نوشته است: «شما از میزبانی و مهمانداری گفتید، شما لاف از حقوق زن در اسلام میزنید، شما از همسایگی خوب بیان میکنید، همین است منت و رفتار ذلت تان؟»
همینطور، جاوید فیصل، مشاور شورای امنیت ملی افغانستان هم با کنایه به گفتوگوی جواد ظریف، گفته است: «آیا از مهمانداریای که یاد کردید، همین است؟»
شامگاه چهارشنبه (۱۰ جدی) ویدیویی در کانال انستاگرام «افغانلینک» نشر شد که در آن یک سرباز نیروی انتظامی ایران در حومهی ورامین –جنوبشرقی تهران- یک زن افغانستانی را با سیلی میزند. در این کانال نوشته شده است: «زن افغانستانی برای پیگیری کارهای پسرش به اردوگاه عسکرآباد واقع در استان تهران مراجعه میکند؛ اما مامورین با سیلی از او استقبال میکنند.»
با دستبهدست شدن این ویدیو، وزارت خارجهی افغانستان گفت که پس از مشاهدهی آن، با سفارت افغانستان در ایران و مقامهای ایرانی تماس گرفته و خواهان پیگیری این رویداد شده است.
گران هیواد، سخنگوی وزارت خارجهی افغانستان میگوید: «مسئولان دولتی ایران به سفارت افغانستان در تهران اطمینان دادهاند و گفتهاند که اقدامات قانونیای که در این زمینه لازم باشد، عملی خواهد شد.»
با همگانی شدن این ویدیو، شماری از شهروندان ایران و افغانستان، دولت ایران را متهم به رفتارهای زننده و غیراخلاقی کردهاند.
م. بابایی، -شهروند ایران- در برگهی توییترش نوشته است: «اگر با آن مامورانی که دختران را در پارک به زمین میکشیدند؛ یا با آنان که هنگام گرداندن مجرمین در خیابان ضرب و شتم میکردند، برخورد شده بود؛ امروز این وحشی به زن افغان سیلی نمیزد.»
همینگونه، مسعود حسینی، شهروند افغانستان در برگهی فیسبوکش نوشته است: «این بسیجی، از قماش همان قاسم سلیمانی ملعون است که از طرفی جوانان ما را برای اهداف تروریستی به سوریه میفرستند و از سوی دیگر، سیلی بهصورت زن مهاجر افغانستانی میزند. به چه سرنوشتی دچار شدهایم؟!»
پس از افزایش اعتراضهای شهروندان افغانستان و ایران و مقامهای دولت افغانستان؛ شماری از مقامهای ایرانی نیز، گفتهاند که این رویداد به گونهی جدی بررسی خواهد شد.
کیومرث عزیزی، معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی شرق استان تهران، در اعلامیهای بدون اشاره به سیلی زدن زن افغانستانی، گفته است: «در پی انتشار ویدیویی از محل مراجعات اردوگاه عسکرآباد، دستور رسیدگی دقیق و سریع صادر شده است.»
در این اعلامیه آمده است: «پلیس اجازه نمیدهد، حقی از کسی ضایع شود و بهمحض تکمیل تحقیقات، جزییات این اتفاق اطلاعرسانی میشود.»
اردوگاه عسکرآباد ورامین در شهرستان پیشوای تهران، ویژهی نگهداری مهاجران افغانستانی در ایران است که فرماندهی انتظامی شرق استان تهران، مسئولیت تأمین امنیت آن را دارد.
همزمان با واکنشهای شهروندان هر دو کشور، غلامعباس ترکی، دادستان نظامی استان تهران، به معاون دادستانی نظامی و سرپرست دادسرای نظامی شرق استان، دستور داده است تا این رویداد را به گونهی دقیق بررسی کند و در صورت حقیقت داشتن آن، در زودترین فرصت با آن مامور انتظامی، برخورد قانونی شود.
این نخستین باری نیست که نیروهای ارتش ایران متهم به آزار و اذیت مهاجران افغانستانی میشوند. به گونهی نمونه؛ باری سربازان استان یزد، متهم به تیراندازی به موتر حامل مهاجران افغانستانی شدند. پس از این تیراندازی، مقامهای ایرانی وعده سپردند که رویداد را بررسی کرده و نتایج آن را همگانی میکنند؛ اما وزارت مهاجران و عودتکنندگان افغانستان میگوید که تا اکنون هیچگونه پیشرفتی از این رویداد با دولت افغانستان در میان گذاشته نشده است.
گفتنی است که چهارشنبه (۱۴ جوزا) سال روان، یک موتر با ۱۳ سرنشین افغانستانی و ۱ نفر پاکستانی، در اثر تیراندازی سربازان پلیس یزد، آتش گرفت. در نتیجهی این آتشسوزی، سه نفر که در صندوق پشتی موتر بودند، جان دادند و هشت نفر دیگر به دلیل آسیبی که دیده بودند به بیمارستان منتقل شدند.
ویدیویی از این رویداد در شبکههای مجازی منتشر شد که بازتاب گستردهای یافت. در این ویدیو، دو نفر از مهاجران افغانستانی در کنار جاده نشان داده میشود که با گریه و تقلا به افرادی که در نزدیکیشان هستند، میگویند: «تو را خدا کمی آب بیاور که سوختم!» پس از این حادثه کاربران فضای مجازی، هشتگ «کمی آب بیاور که سوختم!» را به راه انداختند که پس از آن دولت ایران، تیراندازی به موتر را پذیرفت و گفت که آتشسوزی، هشت کیلومتر دورتر رخ داده و تقصیر راننده بوده است.
وزارت خارجهی افغانستان در ۱۷ جوزا، اعلام کرد که مقامهای ایرانی در دیدار با سفیر افغانستان در تهران، اطمینان دادهاند که عاملان این رویداد از سوی نهادهای عدلی و قضایی جمهوری اسلامی مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.
با گذشت هشت ماه از این رویداد اما؛ هنوز نتایج «پیگرد قانونی» دولت ایران مشخص نشده است.
اسلامالدین جرأت، سخنگوی وزارت مهاجرین و عودتکنندگان افغانستان، به روزنامهی صبح کابل میگوید که دولت ایران مدعی شده است که در این رویداد، سرنشینان آن موتر، توسط قاچاقبران انسان، غیرقانونی به ایران انتقال داده میشدند.
با آنهم دولت ایران وعده سپرده بود که رویداد را بهطور جدی و همهجانبه بررسی میکند؛ اما آقای جرأت میگوید: «تا اکنون نتایج بررسی این رویداد را دولت ایران با ما شریک نکرده است.»
در حالی که ویدیوی سیلی خوردن زن افغانستانی در فضای مجازی دستبهدست میشود؛ کیومرث عزیزی، فرمانده انتظامی شرق استان تهران، دیروز (جمعه، ۱۲ جدی) اعلام کرد که آدرس زن افغانستانی که یک مامور در اردوگاه عسکرآباد به او سیلی زده بود، برای بررسی این موضوع وجود ندارد.
با اینهمه، اما نگرانیهایی وجود دارد که نتایج بررسی این رویداد به فراموشی سپرده شده و همگانی نشود؛ همانگونه که نتایج بررسی تیراندازی بر موتر حامل مهاجران افغانستانی در یزد، با شهروندان افغانستان شریک نشده است.