به ادامهی سفرهای دنبالهدار مقامهای بلندرتبهی دولتی و چهرههای سیاسی افغانستان، رییس و شماری از رییسان کمیسیونهای داخلی مجلس نمایندگان افغانستان، به پاکستان رفتند.
اسدالله شهباز، منشی مجلس نمایندگان افغانستان، روز جمعه (۲ عقرب) به روزنامهی صبح کابل گفت که امروز هیئت پارلمانی به شمول؛ میررحمان رحمانی، رییس مجلس نمایندگان، انجینر هلمند هلمند، رییس کمیسیون امور بینالمللی، محمدالفت صالح، رییس کمیسیون امور داخلی، انجنیر میرحیدر افضلی، رییس کمیسیون امور دفاعی، میرافغان صافی، رییس کمیسیون مالی و بودجه و نجیبالله ناصر، رییس کمیسیون صحت و تربیت بدنی مجلس نمایندگان افغانستان، بنا به دعوت رسمی رییس مجلس نمایندگان پاکستان، به این کشور رفته اند.
با این حال، شمار دیگری از نمایندگان مجلس از سفر رییس مجلس نمایندگان و هیئت همراهش به پاکستان اظهار بیاطلاعی کرده و میگویند که سفر این هیئت به پاکستان، در جلسهی عمومی مجلس مطرح نشده است.
غلامحسین ناصری، عضو مجلس نمایندگان، به روزنامهی صبح کابل میگوید: «من به عنوان عضو مجلس، از این سفر خبر ندارم؛ یعنی این سفر به صفت یک آجندا در پارلمان کشور مطرح نشده است.» این عضو مجلس تصریح میکند که پاکستان یکی از حامیان قدرتمند طالبان در سطح منطقه است؛ اگر سفری از پارلمان به اسلامآباد هم صورت بگیرد، برای این است که طالبان را تحت فشار قرار دهند تا خشونتها در این کشور پایین آمده و گره گفتوگوهای صلح افغانستان باز شود.
اما آقای شهباز میگوید که سفر هیئت پارلمانی به پاکستان در نشست رییسان کمیسیونها مطرح شده است و بر اساس آن، میررحمان رحمانی و شماری از رییسان کمیسیونهای داخلی مجلس نمایندگان، به دلیل گفتوگو روی روند صلح افغانستان و تحکیم روابط میان دو کشور، به پاکستان رفته اند.
با این حال، شماری از کارشناسان سیاسی میگویند که پاکستان در میان کشورهای منطقه نقش بسیار مهم و تعیینکننده در روند صلح افغانستان دارد؛ به همین دلیل، مقامهای بلندرتبهی دولتی و چهرههای سیاسی افغانستان برای بازکردن گرههای صلح این کشور، به پاکستان سفر میکنند.
پیش از این، داکتر عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحهی ملی افغانستان، به اسلامآباد رفته بود. سفر آقای عبدالله، هرچند برای بیرونکشیدن گفتوگوهای صلح افغانستان از بنبست گفته شده بود؛ اما نتیجهی ملموسی به دنبال نداشت.
پس از آن، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، به دعوت رسمی مقامهای پاکستانی به این کشور رفته و با مقامهای بلندرتبهی این کشور، پیرامون صلح افغانستان دیدار و گفتوگو کرد.
به باور کارشناسان سیاسی، دعوت پاکستان از حکمتیار که نقش رسمیای در گفتوگوهای صلح افغانستان ندارد و مخالف تشکیل شورای عالی مصالحهی ملی نیز، بوده است و به دنبالش دعوت از نمایندگان پارلمان افغانستان، نیت سوی پاکستان را در قبال صلح افغانستان نشان میدهد.
علیسجاد مولایی، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی میگوید که رابطه میان اسلامآباد و ارگ ریاستجمهوری افغانستان، تیره است. پاکستان به نحوی میخواهد که هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان را به انزوا ببرد.
از این رو، پاکستانیها تلاش میکنند که با نشستهای پیهم با احزاب سیاسی و نمایندگان مردم افغانستان، به دولت و هیئت گفتوگوکنندهی این کشور، فشار بیاورند. او میافزاید: «اسلامآباد برای جستوجوی اهدافش، نمیتواند با دولت افغانستان همسو باشد، بنا به این، به مردم و احزاب سیاسی افغانستان رجوع کرده است.»
رییسجمهور غنی: از هیئت گفتوگوکنندهی دولت پشتبانی کنید!
پیش از سفر هیئت پارلمان افغانستان به اسلامآباد، رییسجمهور غنی روز چهارشنبه (۳۰میزان) در معرفی کابینه به نمایندگان پارلمان، گفت که از هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان با قوت پشتیبانی کنید تا از منافع ملی تان دفاع کنند.
استدلال رییسجمهور غنی این بود که گفتوگوهای صلح افغانستان با مشورهی نمایندگان مردم در پارلمان و لویهجرگهی مشورتی صلح، شروع شده و ادامه مییابد. «حرف آخر در صلح هم از شما است.»
آقای غنی به اعضای نمایندگان پارلمان، تاکید کرد که باید به هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان وقت کافی داده شود، تا آنها در تحت مدیریت کوچک قرار نگیرند و بهتر بتوانند از مردم افغانستان نمایندگی کنند.
یکی از کارشناسان سیاسی، در رابطه به سخنان رییسجمهور غنی پیش از رفتن هیئت پارلمانی به پاکستان میگوید که ممکن است، آقای غنی از این سفر هراس داشته باشد؛ زیرا اسلامآباد نقش فوقالعادهای در روند صلح افغانستان دارد.
آقای مولایی، میگوید که رییس جمهور غنی، برای شکلگیری یک اجماع داخلی در محوریت دولت افغانستان تلاش میکند؛ تلاشی که برای تقویت موضع دولت افغانستان در برابر خواستهای طالبان و پاکستان مهم و حیاتی است.
این مساله، احتمال این را که رییسجمهور غنی سخنانش را به دلیل رفتن هیئت پارلمان به پاکستان و دیدار با سیاستمداران این کشور، گفته باشد، بیشتر میکند. او میافزاید: «غنی هراس از چندصدایی دارد. هر قدر صداها مختلف باشد، به همان اندازه هیئت گفتوگوکننده را در برابر طالبان ضعیف میکند.»
پاکستان در پی چه است؟
از دید شماری دیگر از نمایندگان مجلس، پاکستان در تقویت هیئت گفتوگوکنندهی طالبان نه تنها نقش کلیدی دارد؛ بلکه از روند صلح افغانستان میخواهد فهرستی از خواستهایش را نیز بر آورده کنند.
غلامحسین ناصری، عضو مجلس نمایندگان، میگوید که سیاست پاکستان در قبال افغانستان تغییر نکرده است؛ یکی از خواستهای پاکستان این است که رابطه میان افغانستان با هندوستان باید کاهش پیدا کند. به گفتهی این عضو مجلس، هند در جلالآباد و برخی دیگر از شهرهای هممرز افغانستان قنسولگری دارد و پاکستان از این بابت نگران است. «پاکستان دوست ندارد که هندوستان در مرزهای این کشور فعالیت سیاسی داشته باشد.»
آقای ناصری میافزاید که پاکستان از طریق یک حکومت مذهبی شبیه امارت اسلامی، بهتر میتواند خواستهای این کشور را در افغانستان پیاده کند؛ از این رو طالبان را حمایت میکند.
از سویی هم، رییسجمهور غنی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «پاکستان دو پا را داخل یک موزه کرده است که مهاجرین تان را بر میگردانیم.»
به گفتهی کارشناسان سیاسی، پاکستان با مطرحکردن مسالهی مهاجرین افغانستانی، میخواهد دولت افغانستان را زیر فشار بگیرد.
با اینهمه، هیئت پارلمانی افغانستان در حالی به پاکستان میرود که تا اکنون سفرهای افراد بلندرتبهی دولتی به این کشور، بینتیجه بوده است. خواستهای کشور پاکستان و تاکید رییسجمهور غنی به اعضای نمایندگان، به پشتیبانی از هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان، این سفر را با هراس و تردید همراه کرده است. با آن هم باید منتظر بود که آیا سفر هیئت پارلمان افغانسان به پاکستان، نتیجهای برای گفتوگوهای صلح افغانستان به دنبال خواهد داشت یا خیر؟