«از دید مهارت، پرسونل، هماهنگی و حمایت اداری و سیاسی دولت و اداره‌های هم‌کار، مشکلی نداریم؛ یگانه مشکل ما نبود اکسجین است. ما نمی‌توانیم برای همه‌ی شهروندان کشور بالن اکسیجن تهیه بکنیم.» این بریده‌ای از حرف‌های وحید مجروح، سرپرست وزارت صحت است که روز پنج‌شنبه -۱۳ جوزا-، در مراسم گشایش مرکز کوید-۱۹ شفاخانه‌ی محمدعلی جناح در غرب کابل، به آن اشاره کرد و از شهروندان خواست که برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا، دستورات صحی را رعایت کنند.
در روزهای اخیر، هم‌زمان با اوج‌گرفتن موج سوم کرونا در کشور و افزایش شمار مبتلایان و مرگ ناشی از این ویروس، وزارت صحت عامه، یک پی دیگری، مراکز اختصاصی کوید-۱۹ را در شهر کابل ایجاد می‌کند. هرچند این وزارت، می‌گوید که همه‌ی تجهیزات طبی از قبیل چپرکت، سرم و لوزام آزمایش کرونا در این سکتور وجود دارد؛ اما در حال حاضر، نبود دستگاه اکسیجن تنها مشکلی است که این وزارت را بیش‌تر نگران کرده.
سرپرست وزارت صحت عامه، می‌گوید که در شهر کابل، ۷ شرکت تولید اکسیجن وجود دارد؛ اما به دلیل نیاز بیش از حد، این شرکت‌ها، به قراردادی که با این وزارت دارند، رسیدگی نمی‌توانند.
مسئله‌ی نبود اکسیجن، نه تنها برای وزارت صحت، بل که برای همه‌ی شهروندان نگران‌کننده است. محمد، جوانی که اخیرا به ویروس کرونا مبتلا شده، می‌گوید که روز پنج‌شنبه -۱۳ جوزا-، ساعتی پس از آن که وزیر صحت، مرکز کوید-۱۹ شفاخانه‌ی علی‌جناح در غرب کابل را گشایش کرد، به این شفاخانه رفته تا آزمایش کرونا بدهد؛ اما نه بسته‌ی آزمایش‌گیری باقی مانده بود و نه دستگاه اکسیجن برای بیماران وخیم کرونایی.
محمد در گفت‌وگو با روزنامه صبح کابل، می‌گوید: «وضعیت مادرم بیش‌تر از مه خراب بود، خواستیم که بستری‌اش کنیم؛ اما نه تست کرونا بود و نه بالن اکسیجن. مجبور شدیم دوباره به خانه بیاییم. برادر! شفاخانه‌های دولتی، او رقمی که میگن، نیست؛ حتا یک بالن اکسیجن هم وجود ندارد.»
به دلیل نبود امکانات پزشکی در شفاخانه‌ی علی‌جناح، روز پنج‌شنبه و پس از گشایش مرکز کوید-۱۹ آن، بیماری در این شفاخانه جان داد و پس از آن، اطرافیان این بیمار، تجهیزات شفاخانه را شکستاندند.
ساعتی پس از رویداد، سرپرست وزارت صحت، با نشر تصاویر از وسایل شکسته‌شده، یادداشتی زیر نام «پاداش ما همین است؟»، در برگه‌ی فیسبوکش منتشر کرد.
آقای مجروح، گفته است: «وقتی بیماری دیر مراجعه می‌کند، به پیام‌های ما متوجه نمی‌کند و با همه‌ی تلاش ما، می‌میرد، گناه ما در آن چیست؟ وقتی شفاخانه اکسیجن خود را از سیستم مرکزی دریافت می‌کند و همه پای‌وازان بدون اعتنا به حرف طبیب و نرس موظف، درجه‌ی اکسیجن را به زور تا آخر باز می‌کنند و سهم اکسیجن دو صد مریض را برای ۴۰ مریض مصرف می‌کنند، تقصیر طبیب بی‌دفاع من چه است؟»
در بسیاری از مراکز صحی و شفاخانه‌های ویژه‌ی کوید-۱۹ در شهر کابل، همین وضعیت حاکم است. بیش‌تر بیماران از نبود اکسیجن و داکتر موظف، انتقاد دارند. یک روز پیش از گشایش مرکز کوید-۱۹ در شفاخانه‌ی علی‌جناح، وزارت صحت عامه، شفاخانه‌ی ۱۰۰ بستر قصبه را نیز برای رسیدگی به بیماران کرونایی، افتتاح کرد.
بیمارانی که به این شفاخانه مراجعه کرده اند نیز، از نبود امکانات صحی به ویژه نبود اکسیجن شکایت دارند.
نجیب بارور، از کاربران فیسبوک که به تازگی پدر بیمارش را به شفاخانه‌ی کوید-۱۹ قصبه برده، چنین نوشته است: «آقای وزیر صحت! من امروز پدرم را به شفاخانه‌ی کوید قصبه آوردم. شما داکتر استید، مریض کم‌تر از ۶۰ سطح اکسیجن داشت. وقتی به دروازه ورودی وارد شدیم، یکی از چوکی‌دارها برای من اشاره کرد که: منتظر باش داکتر صدایت می‌کند! من با عصبانیت برایش گفتم: تو انسان استی؟ به جای هم‌کاری و رهنمایی، مرا به نوبت راجع می‌کنی؟ به زور و عصبانیت وارد شفاخانه شدم.»
او گفته است: این در حالی است که باید در بخش مراقبت ویژه، چهار نرس حضور می‌داشت؛ اما حتا یکی هم حضور نداشت. «تابوت را از جلو چشم مریض‌های مراقبت ویژه گذشتاندند. به حدی مدیریت در این شفاخانه ضعیف است که اگر مریض در خانه نمیرد، در این‌جا خواهد مرد.»
خواستم در مورد نگرانی‌های موجود در شفاخانه‌های دولتی‌ای که به بیماران کرونایی رسیدگی می‌کند، دیدگاه مسؤولان وزارت صحت را نیز داشته باشم؛ اما با تماس‌های زیاد، موفق به این کار نشدم.
این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که در دو هفته‌ی اخیر، رقم مبتلایان به ویروس کرونا به شدت افزایش یافته است؛ به گونه‌ی نمونه، روز پنج‌شنبه -۱۳ جوزا-، ۳۶ بیمار در نتیجه‌ی ابتلا به ویروس کرونا جان باخته بود؛ اما این رقم در روز جمعه، به ۳۸ نفر افزایش یافته است.
پیش‌تر، داکتر میرویس علی‌زی، معاون سخن‌گوی وزارت صحت، به روزنامه‌ی صبح کابل، گفته بود که در ۲ تا ۴ هفته‌ی دیگر، افغانستان شرایط دشواری را سپری خواهد کرد؛ زیرا چرخش ویروس به اوج خود نزدیک شده می‌شود.
این همه، در حالی است که در کشورهای نزدیک به افغانستان، وضعیت به مراتب بدتر از هفته‌های پیش شده است. آماری که روز جمعه -۱۴ جوزا-، از سوی رسانه‌های هند نشر شده، نشان می‌دهد که در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۳۲ هزار و ۳۶۴ نفر جدید در این کشور به کرونا مبتلا شده که از این میان، ۲ هزار و ۷۱۳ نفر جان باخته است.
در کنار کم‌بود اکسیجن و نارسایی‌های صحی، رعایت‌نکردن دستورهای بهداشتی و پیش‌گیرانه از سوی شهروندان، مهم‌ترین نگرانی از گسترش بیش‌تر موج کرونا و چالش در رسیدگی به بیماران کرونایی به شمار می‌رود.
به اساس پیشنهاد وزارت صحت عامه، هفته‌ی پیش به منظور جلوگیری از گسترش ویروس کرونا، مکاتب، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در کابل، برای دو هفته تعطیل شد؛ اما روز پنج‌شنبه‌ی هفته‌ی گذشته، وزیر صحت، گفت که هنوز هم شماری از مکاتب خصوصی و کورس‌ها، با غرور به درس‌ها ادامه می‌دهند.
پس از آن که وزارت صحت، دانشگاه‌ها، مکاتب و مراکز صحی را تعطیل کرد، شمار زیادی از شهروندان کشور از این تصمیم انتقاد کردند؛ اما سرپرست وزارت صحت، می‌گوید که با تعطیل‌شدن مراکز آموزشی، ۶ میلیون نفر از تحرک باز مانده و تا حدی از گسترش بیش‌تر ویروس، جلوگیری شده است. «به دو هفته خانه‌نشینی نمی‌میریم؛ اما دو روز بی‌توجهی، ما را به مرگ می‌کشاند. توقع ما این است که نگذارید شاهد رنج، اشک، غم و بی‌چارگی‌تان زیز ماسک ونتیلاتور باشیم.»
هم‌چنان قرار بر این شده که در صورت افزایش مبتلایان به کرونا، حمام‌ها، حوض‌های آب‌بازی، سالن‌های ورزشی، سالن‌های فاتحه و سایر محل‌های تجمع نیز در روزهای آینده بسته شود. هرچند وزارت صحت عامه، از وضع محدودیت‌های تازه نیز خبر داده بود؛ اما پنج‌شنبه‌شب، رییس‌جمهور غنی در پیام ویدیویی، گفت که به دلیل فصل برداشت باغ‌داران و مناسب‌نبودن وضعیت اقتصادی مردم، محدودیت‌های جدی‌ای وضع نخواهد شد.
آقای غنی، گفت که به منظور حمایت از مردم، برنامه‌ی دسترخوان ملی گسترده‌تر خواهد شد و بحث‌ها در این زمینه با بانک جهانی ادامه دارد.
بر اساس تازه‌ترین آمار وزارت صحت عامه، در جریان یک شبانه‌روز گذشته، یک هزار و ۳۱۰ نفر در افغانستان، به ویروس کرونا مبتلا شده است. با ثبت ارقام جدید، شمار مجموعی افراد مبتلا به ویروس کرونا در افغانستان، به ۷۷ هزار و ۹۶۳ نفر رسیده است.
بر اساس معلومات وزارت صحت، در یک شبانه‌روز گذشته، ۳۶ بیمار کرونایی جان باخته و شمار مجموعی مرگ‌های ناشی از کرونا در کشور، به ۳ هزار و ۱۰۴ نفر رسیده است.
