در شرایطی که حکومت افغانستان چندین کار نیمه تمام‌شده دارد، برگزاری انتخابات‌های پارلمانی غزنی، شوراهای ولایتی، شوراهای ولسوالی‌ها و شهرداری‌ها نیز به‌آن افزوده شده است.
افزون بر پیش‌برد روند صلح با طالبان، به‌تازگی حکومت افغانستان، اعلام آمادگی کرده که تسهیلات لازم برای برگزاری چهار انتخابات در تابستان سال آینده‌ی خورشیدی فراهم می‌کند. رییس‌جمهور غنی، روز یک‌شنبه (۲۸ جدی)، در دیدار با اعضای کمیسیون مستقل انتخابات، گفته است که او و سایر همکارانش در حکومت، به‌اصل انتخابات متعهد‌اند و از از همین‌رو، تسهیلات لازم را در راستای برگزاری چهار انتخابات پیش‌رو فراهم خواهد کرد.
این در حالی است که حدود یک ماه پیش، حوا علم نورستانی، رییس این کمیسیون، به‌حکومت پیشنهاد داده بود که انتخابات پارلمانی ولایت غزنی، شورای ولایتی و شماری از شهرداری‌ها در ماه میزان سال آینده‌ی خورشیدی برگزار شود.
پس از آن، گفته می‌شود که کمیسیون انتخابات، طرحی را در مورد چگونگی برگزاری انتخابات‌های پیش‌رو به‌ریاست‌جمهوری فرستاده است. رییس‌جمهور غنی در نشستی که دو روز پیش با روسای کمیسیون داشت، گفت: «به‌خاطر تعقیب عملی این طرح‌ها و برنامه‌ها، با وزارت‌ها و اداره‌های دخیل، نشست‌های نوبتی دوام‌دار انجام می‌شود.»
خواستیم در مورد طرح تازه‌ی کمیسیون انتخابات، برای برگزاری انتخابات پارلمانی غزنی و سه انتخابات دیگر معلومات بگیریم اما؛ موفق به‌این کار نشدیم. ظاهرا حکومت نیز با طرح کمیسیون انتخابات، موافقت کرده و بر فراهم‌سازی امکانات برای برگزاری انتخابات تأکید کرده است.
در حالی‌که دو روز پیش، رییس‌جمهور غنی، وعده‌ی محکم داده بود که تسهیلات لازم برای برگزاری چهار انتخابات را فراهم می‌کند اما؛ روز سه‌شنبه (۳۰ جدی)، امرالله صالح، معاون اول او، می‌گوید که قرار است به‌خاطر تحکیم پایه‌های جمهوریت، یکی از چهار انتخابات برگزار شود.
آقای صالح، گفته است: «هرچند آرزو داریم چهار انتخابات برگزار شود اما؛ اگر به‌دلیل مشکلات لوژستیکی نتوانیم همه را برگزار کنیم، یک و یا دو تا را حتمی برگزار خواهیم کرد.»
با این‌حال، امرالله صالح گفته است که مسئولیت تهیه‌ی گزارش در مورد حوزه‌بندی برای انتخابات شوراهای ولایتی و هماهنگی با سازمان‌ها و نهادهای جهانی به‌ویژه سازمان ملل متحد، به‌منظور مشخص‌شدن درس‌هایی از انتخابات گذشته و این‌که در انتخابات پیش‌رو چه نوع همکاری با دولت افغانستان خواهند داشت، نیز به‌دوش او گذاشته شود.
این در حالی است که همین اکنون نیز آقای صالح، افزون بر این که معاون رییس جمهور است، چندین مسئولیت دیگر از جمله تأمین امنیت شهر کابل را به‌عهده دارد که به باور عموم، در هیچ یک موفق نبوده است.
از این مسأله که بگذریم، هر انتخاباتی‌که برگزار می‌شود، لازمه‌هایی نیز دارد که در عدم موجودیت آن، بخشی بزرگ از مردم از شرکت در انتخابات محروم می‌شوند و یا این‌که هیچ شرکت نمی‌کنند.
امنیت از جدی‌ترین لازمه‌های برگزاری هر انتخابات است. چنان‌چه شاهد بودیم، انتخابات پارلمانی غزنی، انتخابات‌های شوراهای ولایتی و ولسوالی نیز به‌دلیل نبود امنیت، برگزار نشد. در شرایط حاضر نیز امنیت لازم برای برگزاری انتخابات وجود دارد، زیرا در بسیاری از ولایت‌ها، همه‌روزه طالبان فعالیت‌های روزمره را برهم می‌زنند.
طالبان همه‌روزه ده‌ها سرباز امنیتی را در ولایت‌های مختلف به‌گلوله می‌بندند و افزون بر آن ده‌ها غیرنظامی نیز در نتیجه‌ی حمله‌های تروریستی این گروه، قربانی می‌شوند.
شماری از نهادهای ناظر انتخابات نیز، تأکید می‌کنند که برگزاری انتخابات در چنین زمانی، عاقلانه و امکان‌پذیر نیست. چنان‌چه پیشتر اشاره شد، هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان سرگرم گفت‌وگو با طالبان است تا به‌جنگ چندین دهه پایان داده‌شود. نهادهای ناظر انتخابات به این باورند که هزینه‌های سنگینی برای به نتیجه‌رسیدن این روند پرداخته شده است و نباید صلح قربانی انتخاباتی شود که شهروندان نیز به آن اهمیتی نمی‌دهند.
برگزاری انتخابات نباید سیاسی شود
با آن‌که نهادهای ناظر انتخابات، می‌گویند که برگزاری انتخابات پارلمانی در غزنی و سه انتخابات دیگر حتمی است اما؛ تأکید می‌کنند که باید میکانیزم درست و اساسی برای آن در نظر گرفته شود و شرایط برگزاری آن، مطابق شرایط امنیتی باشد تا این‌که یک روند قربانی روند دیگر نشود.
صغرا سعادت، سخنگوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا)، در صحبت با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که حکومت افغانستان بحث‌های سیاسی را بر بحث تخنیکی انتخابات ارجحیت داده و از همین‌رو، برگزاری انتخابات در این شرایط یک تصمیم سیاسی است.
بانو سعادت می‌گوید: «کمیسیون انتخابات برای هیچ یک از پرسش‌ها جوابی ندارد. وقتی حوزه‌بندی غزنی مطرح می‌شود، کمیسیون جوابی ندارد. اصلن منطقی برای این مسأله وجود ندارد. کمیسیون انتخابات فعلی واقعا ظرفیت برگزاری و حل مشکلات انتخابات را ندارد.»
او پیشنهاد می‌کند که ابتدا باید روند صلح افغانستان به‌نتیجه برسد، تا شهروندان آرامش‌خاطر پیدا کنند و در چنین پروسه‌‌ی سرنوشت‌سازی شرکت کنند.«تصمیم‌گیری برای برگزاری انتخابات غزنی، بدون به‌نتیجه‌رسیدن صلح، ممکن است که صلح را ضربه بزند. باتوجه به‌بهای سنگینی‌که برای صلح پرداخت کرده/ می‌کنیم. با این تصمیم، ممکن همه را به‌صفر برابر کنیم. حکومت و کمیسیون انتخابات باید دوباره فکر کنند.»
به باور نهادهای ناظر انتخابات، نباید مسأیل پیش‌‌پا افتاده (انتخابات)، حکومت را از مسأیل مهمی چون صلح غافل کند.
صغرا سعادت می‌گوید که اگر قرار است انتخابات برگزار شود، باید نامزدان مصئونیت و فرصت رقابت را داشته باشند. «نه امنیت درست است و نه مردم به پروسه انتخابات اعتماد دارند. اگر قرار باشد انتخابات برگزار شود، نامزدها باید کمپین کنند. چطور در این شرایط کارزار برگزار کنند. بحث دوم اعتماد است. ما کمترین سطح شرکت را در انتخابات ریاست جمهوری داشتیم.»
به گفته‌ی او، در این‌مدت به‌جای اعتمادسازی، اعتماد مردم نسبت به پروسه‌های بزرگ ملی از بین برده شده است.
این همه در حالی است که مسئولان کمیسیون مستقل انتخابات، می‌گویند که بحث تخنیکی و فنی برگزاری انتخابات را آن‌ها مدیریت می‌کنند اما؛ مسئولیت تأمین امنیت انتخابات و بودجه‌ی برگزاری آن، به‌دوش دولت افغانستان است.
گفتنی است که بر اساس پیش‌نویس ابتدایی که از سوی کمیسیون مستقل انتخابات ساخته شده، حدود ۱۹ میلیون دالر برای برگزاری انتخابات پارلمانی غزنی و ۸۰ میلیون دالر برای انتخابات شوراهای ولایتی و شهرداری‌ها، در نظر گرفته شده است.
