دو هفته پس از گشایش گفتوگوهای صلح افغانستان در دوحه، تا هنوز گروههای تماس دو طرف، روی اصول کاری و دستورجلسهی گفتوگوها به توافق نهایی نرسیده اند. همزمان با آن، ماشین جنگی گروه طالبان در افغانستان از پیش فعالتر شده که واکنشهایی از سوی مقامهای امریکایی، دولت افغانستان و جریانهای دخیل در روند صلح افغانستان را در پی داشته است.
میلانویسکی، عضو کنگرهی امریکا، در پرسشی از خلیلزاد-که روز سهشنبه، ۱میزان که برای ارایهی توضیحها در رابطه به روند صلح افغانستان به کنگرهی امریکا فراخوانده شده بود-، گفت که نظر به توافقنامهی امریکا و طالبان، دولت افغانستان ۵۰۰۰ زندانی طالبان را آزاد کرده است؛ اما این آزادسازی، نه تنها خشونتها را کاهش نداده، بلکه افزایش نیز داده است. او افزود: «چه تضمینی وجود دارد که طالبان رابطه اش را با گروههای تروریستی حفظ نکند و یا هم از خاک پاکستان، تهدیدی علیه امریکا به شمار نیاید؟»
زلمی خلیلزاد در پاسخ به این پرسش گفت: «مواد توافقنامهی امریکا با طالبان، یگانه راهحلی به نظر میرسید که در پیش روی ما قرار داشت.» او افزود، طالبان گامهای مثبتی را برداشته اند و این گروه روابط شان را با القاعده، قطع کرده است، اما هنوز برای احترام به تعهدهای خود فاصله دارند.
آقای خلیلزاد در حالی از قطع رابطهی طالبان با القاعده و دیگر گروههای تروریستی سخن میزند که چندی پیش، مقامهای دولت افغانستان از تداوم رابطهی طالبان و گروههای تروریستی خبر دادند.
احمدضیا سراج، سرپرست ریاست عمومی امنیت ملی، در ۲۵ سنبلهی سال روان، در نشست عمومی مجلس سنا گفت: «به اساس اطلاعات امنیتی، گروه طالبان مثل گذشته با سایر گروههای تروریستی رابطه دارد.»
در حالی که هنوز نه دورنمای گفتوگوهای صلح افغانستان روشن است و نه هم طالبان از حملههای تروریستی شان دست کشیده اند، دولت امریکا از بیرونکردن نیروهایش از افغانستان خبر میدهد.
دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا سهشنبه، ۱ میزان، در سخنرانی تازهی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، گفته است که امریکا برای پایاندادن جنگ افغانستان، کار میکند و سربازان خود را به خانه بر میگرداند. او، همچنان افزود: «در حال حاضر، نقش امریکا به عنوان مصلح و صلحآور است؛ اما این صلح، از راه قدرت به دست آمده و حالا، امریکا قدرتمندتر از هر زمان دیگر است و سلاحهای امریکایی، به حدی پیشرفته است که فکر این سطح از پیشرفت را نمیکرد.»
آقای ترامپ در حالی از بیرونکردن ارتش امریکا از افغانستان میگوید که طالبان هر روزه شمار حملههای تروریستی شان را افزایش داده اند.
با این حال زلمی خلیلزاد، روز سه شنبه (۱ میزان) در کنگرهی امریکا در روشنی جدول زمانی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، گفت که گروه طالبان، در زمینهی تامین امنیت، تعهدهایی داده است و اگر به آن عمل نکند، سربازان امریکایی، از افغانستان بیرون نخواهند شد: «خروج امریکا از این کشور، بر اساس توافقنامهی قطر، مشروط خواهد بود.»
در متن توافقنامهی صلح امریکا و طالبان -که در۱۰ حوت ۱۳۹۸ امضا شد-، آمده است که آتشبس دایمی در افغانستان باید یکی از بحثهای دستورجلسهی گفتوگوهای میانافغانان باشد که هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان و گروه طالبان، در مورد تاریخ و چگونگی آتشبس دایمی و فراگیر، از جمله میکانیزمهای اجرایی آن، بحث کنند.
از سویی هم، به باور برخی از نمایندگان مجلس، طالبان دیگر به مثابهی یک گروه تروریستی برای امریکا نیست. بنابر این، امریکا به زودی نیروهای شان را از این کشور بیرون خواهند کرد.
عارف رحمانی، عضو مجلس نمایندگان به روزنامهی صبح کابل میگوید: «صحبتهای خلیلزاد مبنی بر بیرونشدن نیروهای امریکایی از افغانستان، بیشتر در حد یک چانهزنی سیاسی میماند تا یک بحث جدی و واقعی!» به گفتهی این عضو مجلس، ۲۵۰۰ سرباز از نیروهای امریکایی از افغانستان بیرون شده اند و شمار اندکی که باقی مانده اند، نیز خاک افغانستان را ترک خواهند کرد.
با اینحال، افزایش خشونت از سوی گروه طالبان، همزمان با گفتوگوهای صلح افغانستان، نگرانیها را از به بنبست کشیدهشدن گفتوگوها بیشتر کرده است. بر بنیاد آمار وزارت داخلهی افغانستان، نزدیک به ۱۰۰ غیرنظامی در دو هفتهی گذشته در اثر حملههای تروریستی طالبان کشته شده و ۱۳۰ نفر دیگر هم زخم بر داشته اند. به باور برخی آگاهان سیاسی، طالبان هیچ اقدامی را بدون هماهنگی با زلمیخلیلزاد و ایالت متحدهی امریکا انجام نمیدهند.
احمد سعیدی، آگاه سیاسی، به روزنامهی صبح کابل میگوید: «طالبان، هیچ رویکردی را بدون اجازهی امریکا نمیگیرد.» به باور او، طالبان پس از بیرونشدن نیروهای امریکایی، سربازان امریکا در منطقه خواهند بود.
از سویی دیگر، آنچه که در این روزها از سوی دولت، شهروندان افغانستان و سازمانهای بینالمللی مطرح و تاکید میشود، آتشبس میان دولت افغانستان و طالبان است. خواستی که از سوی طالبان بارها رد شده است؛ اما محمد اشرفغنی، رییسجمهور افغانستان در پیام ویدیوییای که در مجمع عمومی سازمان ملل در (۲ میزان) پخش شد، برای بار چندم آتشبس فوری را به مثابهی خواست مردم افغانستان مطرح کرد و از متحدان بینالمللی افغانستان خواست که در این راه، مردم افغانستان را حمایت کنند: «نقش سازمان ملل، شرکا و متحدان بینالمللی ما، در حالی که تیم گفتوگوکنندهی ما در دوحه، مقابل طالبان نشسته، بسیار مهم است. مردم افغانستان، در این گفتوگوها، یک اولویت روشن و فوری دارند: آتش بس. پایان فوری خشونتها بیش از هر چیز دیگری برای ما فرصت پیشرفت میدهد.»
با این همه، پس از دو هفته از گشایش گفتوگوهای صلح افغانستان، هیئتهای گفتوگوکنندهی دو طرف، نهتنها، به نتایج قناعتبخشی دست نیافته اند، بلکه به باور کارشناسان و آگاهان سیاسی، گفتوگوهای صلح افغانستان با بنبستهایی نیز روبهرو شده است؛ بنبستهایی که به باور عارف رحمانی، میتواند آتش را در سنگرهای جنگ داغتر و روند صلح را بینتیجه کند. « ما بیشتر از این که به سمت صلح برویم، بیشتر به سمت جنگ و درگیری میرویم».
